Jak powstaje ginekomastia gruczołowa

Ginekomastia często pojawia się u chłopców w wieku dojrzewania i wówczas jest ona spowodowana zmianami hormonalnymi. Wskutek zwiększenia stosunku wolnego estradiolu do testosteronu w osoczu, dochodzi do przerostu gruczołów sutkowych, który powinien samoistnie zaniknąć w ciągu kilku miesięcy. W przypadku, gdy przerost tkanki gruczołowej nie cofa się, mówimy o tak zwanej ginekomastii utrwalonej. 

Jak powstaje ginekomastia gruczołowa?

Przyczyn przerostu gruczołu sutkowego jest bardzo dużo, jednak przeważnie jest on związany z zaburzeniami hormonalnymi pojawiającymi się w organizmie. Zwykle dotyczą one nadmiernego wytwarzania hormonów żeńskich (estrogenów) oraz z hiperprolaktynemią, czyli zbyt wysokim stężeniem jednego z hormonów przysadki - prolaktyny. Warto pamiętać, że zaburzenia hormonalne towarzyszą wielu chorobom, takim jak:

• nadczynność tarczycy
• marskość wątroby
• przewlekła niewydolność nerek

W nadczynności tarczycy dochodzi do zwiększonej syntezy białka SHBG, które jest wytwarzane w wątrobie i odpowiada za transport hormonów, takich jak testosteron i estradiol. Białko SHBG ma jednak większe powinowactwo do testosteronu niż do estradiolu, co powoduje zwiększenie się frakcji wolnego estradiolu w osoczu.

Pozostałe przyczyny ginekomastii

Przerost gruczołów sutkowych często pojawia się również w chorobach wątroby, które przyczyniają się do zwolnienia metabolizmu estrogenów i androgenów, co skutkuje zwiększonym stężeniem żeńskich hormonów w osoczu.
Ginekomastia pojawia się również w zespołach paranowotworowych, nowotworach jądra oraz guzach hormonalnie czynnych. Jej przyczyną może być także nadmierna wrażliwość gruczołu sutkowego na estrogeny.

Ginekomastia gruczołowa rozwija się także podczas stosowania wielu leków. Są to między innymi glikozydy naparstnicy, niektóre diuretyki o działaniu antyandrogenowym oraz androgeny stosowane w celach dopingowych, które są przekształcane w organizmie w estrogeny. Powodem mogą stać się również leki hamujące syntezę androgenów, które często są podawane w chorobach prostaty.

Bibliografia Choroby wewnętrzne prof. Andrzej Szczeklik