Historia ginekologii miała swoje początki już wiele lat przed naszą erą. Pierwsze odnalezione zapisy, które dotyczyły typowo żeńskich schorzeń, datowane są na około 1800 lat p.n.e. Od tej zamierzchłej przeszłości upłynęło wiele lat, w trakcie których poznanych zostało wiele mechanizmów odpowiadających za pojawianie się schorzeń ginekologicznych, oprócz tego rozwój wielu technik obrazowych znacząco ułatwił procesy diagnostyczne w ginekologii.
Kobiety zgłaszają się na konsultację ginekologiczną z rozmaitych powodów, takich jak problemy z płodnością, zaburzenia miesiączkowania czy obecność niepokojącej wydzieliny w obrębie narządów płciowych. Pomijając niewielkie modyfikacje, wizyta u specjalistów omawianej dziedziny przebiega według pewnego schematu. W przypadku konsultacji ginekologicznej online, kluczowy jest wywiad lekarski.
Przebieg konsultacji ginekologicznej
Ginekolog największy nacisk kładzie na przyczynę zjawienia się pacjentki w swoim gabinecie. Choć w trakcie badania okazać się może, że u kobiety występuje schorzenie, którego ona nawet u siebie nie podejrzewała, tzw. skarga główna stanowi w końcu zasadniczy powód poszukiwania pomocy.
Kluczowe informacje pozyskiwane od pacjentek w gabinecie ginekologicznym
Po szczegółowej analizie bieżącego problemu, pacjentka zostanie poproszona o informacje dotyczące m.in.:
- przebiegu oraz charakteru miesiączek (kiedy wystąpiła pierwsza, czy cykl jest regularny itd.);
- ciąż (również tych poronionych) oraz przebiegu dotychczasowych porodów;
- zabiegów operacyjnych wykonanych u chorej w przeszłości, szczególnie obejmujących rejon brzucha oraz narządów płciowych.
Lekarz ginekolog może także zapytać o choroby występujące u pacjentki oraz u członków jej najbliższej rodziny. Znaczenie mają także przyjmowane przez osobę konsultowaną leki, ze szczególnym uwzględnieniem preparatów antykoncepcyjnych.
Sposób, w jaki zostanie zebrany wywiad lekarski, jest w ginekologii niezwykle istotny. Wytworzenie tzw. pozytywnej relacji terapeutycznej pomaga zmniejszyć występujące u pacjentki skrępowanie związane z, następującym później, badaniem okolic jej narządów płciowych.
Badanie ginekologiczne
Drugi zasadniczy element konsultacji ginekologicznej, tzw. badanie przedmiotowe okolic rozrodczych, rozpoczynane jest od oglądania. Pacjentka przebywa podczas niego na specjalnym fotelu ginekologicznym w pozycji z odwiedzionymi nogami. Ginekolog poddaje narządy uważnej obserwacji, szukając ewentualnych zmian skórnych czy innych odchyleń. Następnie, przy pomocy wziernikowania oraz badania palpacyjnego, ocenie podlegają elementy wewnętrzne pochwy, macica (szczególnie jej część szyjkowa) oraz jajniki. Jeżeli lekarz podejrzewa taką konieczność, możliwe jest pobranie wymazów do badań cytologicznych.
Poza opisanymi narządami, uważa się także za konieczne ocenienie przez ginekologa gruczołów piersiowych. Wynika to z faktu, że część chorób (np. rozrostowych) manifestować się może zarówno w obrębie narządów rozrodczych, jak i sutka, a kolejność zajmowania poszczególnych okolic bywa różna.
Badania dodatkowe w ginekologii
Uzupełnienie konsultacji ginekologicznej stanowią badania dodatkowe. Zaliczane są do nich, oznaczane we krwi, markery nowotworowe czy stężenia żeńskich hormonów płciowych. Wśród badań obrazowych zdecydowanie dominuje ultrasonografia, wykonywana w gabinetach wielu ginekologów. Pozwala ona zarówno ocenić rozwijający się płód, jak i wykryć ewentualne zmiany w narządach rozrodczych (jak mięśniaki macicy czy torbiele jajnika).
Badania laboratoryjne, takie jak oznaczanie poziomu przeciwciał czy PCR, pomagają w diagnozowaniu infekcji i chorób przenoszonych drogą płciową, takich jak chlamydia, kiła czy HIV.
Badania poziomu hormonów płciowych (np. estradiolu, progesteronu) pomagają w diagnozowaniu zaburzeń hormonalnych, takich jak PCOS (zespół policystycznych jajników) czy zaburzenia cyklu menstruacyjnego.
Kiedy udać się do ginekologa?
Skierowanie na wizytę u ginekologa obecnie nie jest wymagane. Konsultacja u tego specjalisty powinna być wdrożona zawsze, gdy tylko pojawią się jakieś nieprawidłowości sugerujące schorzenie układu rozrodczego żeńskiego. W przypadku dorastających dziewczyn zaleca się konsultację ginekologiczną z chwilą pojawienia się pierwszej miesiączki, najpóźniej powinno się odwiedzić ginekologa, zanim podjęta zostanie aktywność seksualna.
Natomiast wizyta u ginekologa endokrynologa może być zalecana w przypadku różnych zaburzeń hormonalnych, powodujących problemy z układem rozrodczym. Problemy z zajściem w ciążę mogą być związane z zaburzeniami hormonalnymi. Ginekolog endokrynolog może przeprowadzić kompleksową ocenę hormonalną i zalecić odpowiednie leczenie, aby poprawić szanse na poczęcie dziecka.
Zaburzenia tarczycy, takie jak niedoczynność tarczycy lub nadczynność tarczycy, mogą wpływać na zdrowie narządów rozrodczych i cykl menstruacyjny. Ginekolog endokrynolog może monitorować poziom hormonów tarczycowych i dostosować leczenie.