Bezpośredni okres po zabiegu artroskopowym kolana wymaga odpowiedniego ułożenia odbarczającego kończyny, zastosowania ochładzania miejsca operowanego opatrunkiem z lodem oraz, według indywidualnych potrzeb, zastosowania leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Konieczne jest poruszanie się odbarczające przy pomocy kul.
Ponieważ w większości przypadków hospitalizacja po zabiegach artroskopowych jest krótka, konieczne jest wdrożenie i przestrzeganie zasad rehabilitacji w domu i wykonywanie odpowiednich ćwiczeń, zgodnie z zaleceniami lekarskimi.
Pierwsze dwa tygodnie po zabiegu na kolano
W pierwszym okresie po zabiegu artroskopii leczniczej stawu kolanowego, który to okres trwa zwykle około dwa tygodnie, zaleca się dalsze leczenie miejscowe i przeciwbólowe, oszczędzanie kończyny, odbarczanie jej w czasie chodzenia poprzez używanie kul, utrzymywanie jej w miarę możliwości w spoczynku w pozycji wyprostowanej i uniesionej powyżej poziomu biodra. Wskazane są również ćwiczenia, do których należą między innymi ruchy bierne prostowania do granicy bólu i ćwiczenia mięśnia czworogłowego, zginaczy stawu kolanowego oraz przywodzicieli i pośladków. Stopniowo można rozpocząć ćwiczenia na rowerku stacjonarnym, a w niektórych przypadkach można zastosować elektrostymulację mięśnia czworogłowego uda.
Rehabilitacja po artroskopowej operacji kolana
W kolejnym okresie, który trwa do około 6 tygodni po zabiegu, istotne jest dalsze przywracanie sprawności kończyny i uzyskanie pełnego zakresu ruchu oraz masy mięśniowej. W okresie tym należy:
- zintensyfikować ćwiczenia z okresu poprzedniego
- dążyć do coraz pełniejszego obciążania kończyny
- próbować chodzenia bez kul
Oprócz ćwiczeń w staniu, wykonywaniu przysiadów lub stawaniu na palcach czy na jednej nodze (z kokontrakcją), pacjent może wykonywać także ćwiczenia na rowerze z obciążeniem oraz w basenie.
Intensywne chodzenie lub bieganie nie jest wskazane w tym okresie i powinno zostać wprowadzane stopniowo. Po tym okresie, przy odpowiednio prowadzonej rehabilitacji, sprawność kończyny powinna umożliwiać powrót do pełnej, przedoperacyjnej aktywności fizycznej. W przypadku intensywnego uprawiania sportu przez pacjenta i w zależności od rodzaju i zakresu przeprowadzonego zabiegu, okres ten może przedłużyć się jednak nawet do 12 tygodni.
Rehabilitacja po artroskopii kolana - dlaczego warto robić ją pod okiem fizjoterapeuty?
Każdy etap rehabilitacji po artroskopowym leczeniu stawu kolanowego powinien być nadzorowany przez fizjoterapeutę i zgodny z zaleceniami lekarza, ponieważ zabiegi rehabilitacyjne muszą uwzględniać zakres i rodzaj przeprowadzonej operacji, szybkość miejscowego gojenia się rany oraz obecność ewentualnych schorzeń dodatkowych. W związku z tym musi być ona dostosowana nie tylko do indywidualnych potrzeb ale i możliwości pacjenta. Bardzo istotna jest również systematyczność wykonywanych ćwiczeń oraz samodyscyplina.
Rehabilitacja po artroskopowym leczeniu stawu kolanowego umożliwia szybki powrót do zdrowia, jednak musi zostać przeprowadzona w odpowiedni sposób, zgodnie z indywidualnie ustalonym programem i zakresem ćwiczeń. Tylko dzięki tak stosowanej fizjoterapii pacjent może skorzystać ze wszystkich zalet związanych z minimalizacją inwazyjności, jaką oferuje zabieg artroskopowy. Właściwie przeprowadzona rehabilitacja jest skuteczna w niwelowaniu bólu kolana przy zginaniu, bólu pod kolanem, bólu kolana po wewnętrznej stronie czy też bólu z tyłu kolana.
Źródła:
- Morrissey MC, Milligan P, Goodwin PC, "valuating Treatment Effectiveness. Benchmarks for Rehabilitation After PartialMeniscectomy Knee Arthroscopy." (www.researchgate.net), American journal of physical medicine & rehabilitation
- The Stone Clinic, "Knee arthroscopy rehab protocol" (www.stoneclinic.com), The Stone Clinic
- OrthoInfo, "Knee Arthroscopy Exercise Guide" (orthoinfo.aaos.org), OrthoInfo