Jaka jest żywotność endoprotezy stawu biodrowego

Naczelna Izba Lekarska podaje, że w Polsce rocznie wykonuje się około 48 tysięcy endoprotezoplastyk stawu biodrowego. Liczba ta jest dalece niewystarczająca, gdyż kolejka oczekujących jest dwa razy dłuższa. Z tego powodu, protezy wszczepiane są zbyt późno, najczęściej wtedy, kiedy doszło już do znacznego uszkodzenia powierzchni stawowych. 

Ma to ogromny wpływ na jakość życia pacjenta, ograniczenie jego ruchomości i co się z tym wiąże, spadek jakości tkanki kostnej. Nawet najlepsza proteza, wszczepiona u pacjenta z osteoporozą i ograniczonym zakresem ruchów, nie daje nadziei na jej długie przeżycie.

Jakie czynniki mają wpływ na żywotność endoprotezy stawu biodrowego?

To, na jak długi okres czasu starczy wszczepiona endoproteza stawu biodrowego zależy w dużej mierze od kilku czynników, m.in.:

• rodzaju implantu biodra
• techniki operacyjnej
• prawidłowego użytkowania endoprotezy

Wpływ rodzaju implantu biodra na jego efektywność

W ostatnich latach dokonał się duży postęp w protezoplastyce stawu biodrowego. Zmianie uległy prawie wszystkie elementy, począwszy od stopów metali używanych do produkcji implantów biodra, kończąc na materiałach, służących jako powierzchnie stawowe. Te ostatnie cechują się obecnie mniejszymi współczynnikami tarcia, tym samym zmniejszając ich zużycie w czasie. Modyfikacje nie ominęły również samego kształtu endoprotez. Projektuje się je w taki sposób, aby pasowały idealnie do przekroju jamy szpikowej. Pozwala to na równomierne przenoszenie obciążeń i zmniejsza ryzyko osteolizy.

Technika operacji biodra a żywotność endoprotezy

Oprócz wyboru właściwego implantu biodra, równie ważne dla jego żywotności jest właściwa technika operacyjna. Metody endoprotezoplastyki bezcementowej stawu biodrowego przynoszą lepsze odległe wyniki, lecz zarezerwowane są wyłącznie dla pacjentów z dobrą jakością tkanki kostnej. Dla osób starszych, z nasiloną osteoporozą, rozwinięto w ostatnich latach procedury z użyciem cementu jako elementu stabilizującego trzpień i panewkę protezy. Dzięki zmianom w technologii cementowania, średni czas od zabiegu do pojawienia się pierwszych ubytków związanych ze zużyciem protezy to 7 lat.

Życie z endoprotezą stawu biodrowego

Równie ważne dla żywotności endoprotezy stawu biodrowego są aspekty związane z prawidłowym jej użytkowaniem. Jeszcze w latach 80-tych, po zapoznaniu się z wczesnymi efektami protezoplastyki sądzono, że pacjenci po zabiegu będą mogli powrócić do sportów takich jak narciarstwo czy bieganie. Późniejsze badania wykazały, że powtarzające się przeciążenia implantów prowadzą do ich przedwczesnego zużycia. Grozi to poważnymi konsekwencjami, w tym złamaniami i obluzowaniem wewnątrz jamy szpikowej, które wymagają trudnych zabiegów naprawczych. Chory przed wyjściem ze szpitala powinien nabyć umiejętność prawidłowego chodzenia z użyciem kul inwalidzkich.

Trzeba być również świadomym, że w pierwszym okresie pooperacyjnym, gdy zachodzą nasilone zmiany w tkance kostnej, należy być szczególnie ostrożnym podczas codziennych czynności. Choćby niewinne wstawanie z niskiego łóżka wiąże się ze znacznym obciążeniem dla implantu biodrowego. Dlatego też otoczenie chorego powinno ulec zmianie. Proste rozwiązania, takie jak podwyższenie mebli, służących do wypoczynku, czy korzystanie z pomocy narzędzi przy podnoszeniu przedmiotów z podłoża, wpływają pozytywnie na żywotność endoprotezy. Nie bez znaczenia jest również utrzymywanie masy ciała w granicach fizjologicznych i unikanie przenoszenia ciężkich przedmiotów.