Wady wzroku - powszechny problem
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że choroby narządu wzroku mogą dotyczyć nawet 285 mln osób z całego świata, z czego 246 mln dotyka upośledzenie widzenia, a 39 mln osób jest niewidoma. Według danych WHO, 15% ludności naszego globu straciła wzrok z powodu jaskry, a w Polsce każdego roku z powodu tej choroby 380 tys. osób staje się niewidomymi. Główny Urząd Statystyczny podaje, że w Polsce nawet 1,8 mln osób może być dotkniętych uszkodzeniami i chorobami narządu wzroku. Na szczęście zastosowanie lasera pozwala coraz skuteczniej walczyć z wieloma wadami i schorzeniami oczu.
Choroby oczu leczone laserem
Zabiegi laserowe nie tylko uwalniają pacjentów od konieczności noszenia okularów, ale także są skuteczną bronią w walce z chorobami, które stanowią coraz większy problem cywilizacyjny na całym świecie. Dzięki laserowi, można leczyć schorzenia takie jak jaskra, zaćma, schorzenia siatkówki, retinopatia cukrzycowa czy retinopatia u wcześniaków.
Jaskra
To groźna choroba, która przyczynia się do utraty wzroku przez bardzo wiele osób na całym globie. Zastosowanie lasera pozwala często na zahamowanie choroby, a przynajmniej na znaczne spowolnienie jej postępów. W przypadku jaskry z kątem zamkniętym wykorzystywana jest irydomia laserowa. Jaskra z kątem otwartym wymaga przeprowadzenia trabekuloplastyki laserowej. W przypadku leczenia jaskry używa się lasera YAG.
Zaćma
Tutaj również wykorzystywany jest laser YAG. Stosowana powszechnie metoda leczenia zaćmy to fakoemulsyfikacja, jednak coraz większym zainteresowaniem cieszy się również nowsza technika – femtofakoemulsyfikacja. Tutaj skalpel chirurga zastępowany jest właśnie laserem.
Schorzenia siatkówki
Najczęściej terapia laserem jest stosowana w przypadku przedarcia albo odwarstwienia siatkówki. Wykorzystuje się do tego laser zielony lub argonowy o niezwykle cienkiej wiązce rzędu 532 nm.
Retinopatia cukrzycowa
W tym przypadku stosuje się laser koagulacyjny. Dzięki laseroterapii można ograniczyć znacznie ryzyko utraty widzenia. Stosuje się tu trzy rodzaje fotokoagulacji: pantofotokoagulacja (w ciężkiej retinopatii, zatrzymanie lub regresja nowotwórstwa naczyniowego), fotokoagulacja ogniskowa (celowana fotokoagulacja mikrotętniaków w plamce) i fotokoagulacja grid (przy rozlanym cukrzycowym obrzęku plamki).
Retinopatia u wcześniaków
W przypadku retinopatii u wcześniaków, laserowa koagulacja siatkówki jest jedną z metod leczenia mających na celu ochronę przed proliferacją, czyli niekontrolowanym rozrostem naczyń krwionośnych, które mogą prowadzić do odwarstwienia siatkówki.
Krótkowzroczność, nadwzroczność oraz astygmatyzm a laserowa korekcja wzroku
Laser z powodzeniem jest wykorzystywany także do korekcji wad wzroku takich jak krótkowzroczność, nadwzroczność oraz astygmatyzm. Korekty dokonuje się z wykorzystaniem lasera excimerowego, dzięki któremu możliwe jest odpowiednie wymodelowanie krzywizny rogówki.
Laser excimerowy jest stosowany w różnych procedurach okulistycznych, takich jak:
-
LASIK (Laser-Assisted in Situ Keratomileusis): LASIK to procedura chirurgiczna, w której laser excimerowy jest używany do modelowania rogówki w celu korekcji wad refrakcji, takich jak krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm. Laser excimerowy usuwa bardzo cienkie warstwy tkanki z powierzchni rogówki, zmieniając jej kształt i poprawiając zdolność refrakcyjną oka.
-
PRK (Photorefractive Keratectomy): PRK to inna procedura laserowej korekcji wad refrakcji, w której laser excimerowy jest używany do bezpośredniego usuwania warstwy zewnętrznej rogówki. Następnie rogówka się regeneruje, tworząc nową powierzchnię o optymalnym kształcie, co prowadzi do poprawy ostrości wzroku.
-
LASEK (Laser Subepithelial Keratomileusis): LASEK to podobna do PRK procedura, w której laser excimerowy jest stosowany do modelowania rogówki poprzez usunięcie i przemodelowanie cienkiej warstwy zewnętrznej, zwanej nabłonkiem rogówki.
-
Surface Ablation: Laser excimerowy może być również używany w innych procedurach powierzchniowych, takich jak Epi-LASIK czy TransPRK. Te techniki również obejmują usunięcie lub przemodelowanie warstwy nabłonka rogówki za pomocą lasera excimerowego.
Zalety laserowej korekcji wzroku
Laserowa korekcja wad wzroku może znacznie poprawić jakość życia pacjentów. Osoby, które wcześniej zmagają się z koniecznością noszenia okularów lub soczewek kontaktowych, mogą cieszyć się większą swobodą i wygodą bez nich. Poprawa ostrości wzroku po zabiegu pozwala na lepsze funkcjonowanie w życiu codziennym, pracy i aktywnościach rekreacyjnych.
Po laserowej korekcji wzroku, większość pacjentów doświadcza szybkiego powrotu do normalnych aktywności. Czas rekonwalescencji po zabiegu jest zazwyczaj krótki, a większość pacjentów może wrócić do pracy i innych codziennych obowiązków w ciągu kilku dni od zabiegu.
Operacja laserowa oczu oferuje trwałe efekty. Po zabiegu, poprawa ostrości wzroku jest zazwyczaj utrzymywana przez długie lata. Oczywiście, naturalne zmiany w zdolności refrakcyjnej oka mogą wystąpić wraz z upływem czasu, ale większość pacjentów cieszy się długotrwałymi korzyściami po zabiegu.
Procedury laserowej korekcji wzroku, takie jak LASIK, femtoLASIK, PRK czy ReLEx SMILE, są dobrze zbadane i uznane za bezpieczne i skuteczne. Zaawansowana technologia laserowa pozwala na precyzyjne działanie na tkanki oka, minimalizując ryzyko powikłań.
Laserowa korekcja wad wzroku jest procedurą dostosowaną do indywidualnych potrzeb pacjenta. Przed zabiegiem przeprowadza się dokładne badania i ocenę stanu oka, co pozwala na spersonalizowane podejście do każdego pacjenta i zapewnienie optymalnych rezultatów.
Źródła:
- Tae-Im Kim, Jorge Alió del Barrio, Mark R Wilkins, Beatrice Cochener, Marcus Ang, "Refractive surgery" (www.researchgate.net), The Lancet, 2019
- Lesley A. Everett and Yannis M. Paulus, "Laser Therapy in the Treatment of Diabetic Retinopathy and Diabetic Macular Edema" (www.ncbi.nlm.nih.gov), National Library of Medicine, 2021
- Ismael Cordero, "Understanding and safely using ophthalmic lasers" (www.ncbi.nlm.nih.gov), National Library of Medicine, 2015
- Ameen Marashi, "Laser Therapy for Diabetic Retinopathy and Diabetic Macular Edema" (assets.bmctoday.net), Retina Today, 2017
- William C Lloyd III, Rachael Zimlich, "Laser Eye Surgery: What You Should Know" (www.healthline.com), Modern Optometry, 2022
- Joanna Wierzbowska, Barbara Czarnota-Nowakowska, "Laserowa korekcja wzroku - fakty i mity", Laserowa korekcja wzroku, 2021