Przepuklina pępkowa (łac. hernia umbilicalis) występuje przede wszystkim u dzieci, a wśród osób dorosłych aż 10 razy częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Jej mianem określa się stan, w którym elementy jamy brzusznej, głównie otrzewna i pętle jelitowe, wydostają się na zewnątrz, poprzez niedomknięty pierścień pępkowy. Do powstania przepukliny pępkowej dochodzi również w następstwie osłabienia wewnętrznej warstwy mięśni brzucha. Schorzenie występuje zarówno w postaci wrodzonej, jak i nabytej.
Przyczyny powstawania przepukliny pępkowej
Rozwój przepukliny pępkowej u dzieci jest związany z nieprawidłowym zrastaniem się włókien kurczliwych w okolicy pępka, z kolei u dorosłych w patogenezie tego problemu największe znaczenie ma wzrost ciśnienia w jamie brzusznej. Dochodzi do tego m. in. w następstwie zaparć oraz schorzeń prowadzących do utrudnionego odpływu moczu oraz uporczywego kaszlu. Przyczyną powstawania przepukliny jest również osłabienie struktur powięzi pępkowej i mięśni brzucha tej okolicy, do czego predysponują:
- nadwaga
- otyłość
- liczne ciąże
- przebyte zabiegi operacyjne
Jakie są objawy przepukliny pępkowej?
Objawy towarzyszące przepuklinie pępkowej zależą przede wszystkim od wieku pacjenta. U niemowląt najczęściej występuje ona pod postacią wybrzuszenia w okolicy pępka, które samoistnie ustępuje w ciągu 12 miesięcy od narodzin dziecka. Dzieje się to dzięki wzmocnieniu mięśni tłoczni brzusznej, czemu sprzyja częste układanie malucha na brzuchu. Objawy przepukliny pępkowej u dorosłych to przede wszystkim uczucie bólu lub dyskomfortu w miejscu jej powstawania. W kolejnym etapie dochodzi do rozwoju guzowatego uwypuklenia, bezpośrednio w pępku lub jego okolicy, które staje się bardziej zauważalne, gdy dochodzi do napinania mięśni brzucha w trakcie wysiłku fizycznego, kaszlu czy parcia na stolec.
Jak wygląda leczenie przepukliny?
W przypadku bagatelizowania objawów przepukliny pępkowej i odkładania wizyty u lekarza, może dojść do jej uwięźnięcia, co stanowi niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia i wymaga pilnej interwencji chirurgicznej. Widoczny na powierzchni brzucha guzek staje się wtedy twardy, obrzęknięty, zaczerwieniony i nie można go przesunąć. Pojawiają się również silne dolegliwości bólowe, nudności oraz wymioty. W przypadku wystąpienia niedrożności dołącza się wzdęcie brzucha, zatrzymanie gazów i stolca oraz przyśpieszenie czynności serca, a badania laboratoryjne ujawniają leukocytozę, czyli podwyższony poziom białych ciałek krwi.
Jedynym sposobem na wyeliminowanie przepukliny pępkowej i zarazem pozbycie się towarzyszących dolegliwości jest operacja, która polega na odprowadzeniu zawartości worka przepuklinowego do jamy brzusznej, a następnie wzmocnieniu otworu, przez który doszło do wybrzuszenia, przy pomocy specjalnie stworzonej siatki.
Źródła:
- Julie Holihan, Mike Liang, "Umbilical Hernias" (www.researchgate.net), Endoscopic Component Separation Techniques
- Davide Lomanto et al., "Umbilical hernia: when and how" (www.researchgate.net), 2019