Jakie są wskazania do operacji plastycznej przegrody nosowej?

Przegroda nosowa (łac. septum nasi) dzieli jamę nosa na dwie części. Zbudowana jest z części błoniastej, chrzęstnej oraz kostnej i pokryta błoną śluzową z nabłonkiem rzęskowym umożliwiającym transport substancji po jego powierzchni. Jest "rusztowaniem", na którym opierają się tkanki miękkie nosa.

Idealnie prosta przegroda nosowa, leżąca dokładnie w linii pośrodkowej nosa, jest w praktyce rzadko spotykana. Większość z nas ma mniejsze lub większe jej zniekształcenia. Zazwyczaj jednak są one znikome, niezauważalne dla osób postronnych, nie mają wpływu na funkcjonalność nosa i nie wymagają interwencji chirurga.

Zdarzają się jednak przypadki, gdy zniekształcenie przegrody nosa jest duże, wyraźne i oprócz defektu estetycznego w postaci zaburzenia kształtu nosa, prowadzi do problemów z oddychaniem lub nawet całkowitej niedrożności nosa. Zazwyczaj jest to efekt urazu nosa w efekcie wypadku lub uprawiania sportów (np. boksu), a nawet zniekształceń okołoporodowych, które dają znać o sobie dopiero po upływie lat. Przyjmuje się także, że pewne deformacje przegrody nosa mogą być dziedziczne i występować rodzinnie.

Wskazania do operacji przegrody nosowej

Skrzywienie przegrody nosa (łac. deviatio septi nasi) może dotyczyć części chrzęstnej-przedniej lub kostnej-tylnej lub obu części naraz. Zmiany te mogą mieć postać skrzywienia, ale także listwy lub kolca przegrody nosa. W niektórych przypadkach mamy do czynienia z wywichnięciem chrząstki czworokątnej przegrody nosa - widocznej jako nierówne, niesymetryczne nozdrza przednie (niesymetryczne “dziurki nosa”).

Najczęstszymi wskazaniami do wykonania operacji przegrody nosa (septoplastyki) są przede wszystkim:

• upośledzony lub niedrożny całkowicie nos - zarówno jedno, jak i obustronnie,
• nawracające zapalenie zatok obocznych nosa, będące niekiedy efektem deformacji przegrody nosa,
• nawracające krwawienia z nosa,
• względy kosmetyczne wynikające z bardzo widocznego zwichnięcia chrząstki przegrody nosa.

"Jeżeli wada jest duża, to konsekwencje mogą być poważniejsze. Powoduje ona bowiem nie tylko zaburzenie drożności nosa, ale również utrudnia wentylację i drenaż zatok przynosowych lub ucha środkowego. Stąd częstsze i nawracające zapalenia zatok czy uszu. Utrudniony przepływ powietrza może również być powodem chrapania i niebezpiecznych bezdechów sennych" – mówi dr n. med. Paweł Szwedowicz, laryngolog ze Szpitala Medicover w rozmowie z portalem zdrowie.dziennik.pl.

Alternatywne metody leczenia skrzywienia

Przed rozważeniem zabiegu chirurgicznego, można spróbować alternatywnych metod leczenia skrzywienia przegrody nosowej. Alternatywne metody obejmują:

• stosowanie leków przeciwhistaminowych lub steroidowych sprayów do nosa w celu zmniejszenia obrzęku błony śluzowej nosa,
• unikanie alergenów i czynników drażniących, które mogą nasilać objawy,
• fizjoterapia oddechowa, która może pomóc w poprawie funkcji oddechowych.

Przebieg septoplastyki

Septoplastyka polega na korekcie skrzywień części chrzęstno-kostnej nosa. Po wykonaniu cięcia przedsionka nosa w miejscu niewidocznym dla oka chirurg odsłania szkielet przegrody składający się z chrząstki oraz kości, a następnie za pomocą specjalnych narzędzi usuwa skrzywione fragmenty przegrody. Część skrzywionych fragmentów po odpowiednim opracowaniu jest reimplantowanych (przywracanych) do przegrody. Zabieg kończy się założeniem specjalnych płytek, które pełnią funkcję stabilizującą oraz zapobiegają zrostom – są one usuwane po 7-14 dniach od zabiegu.

W razie potrzeby septoplastyka może zostać uzupełniona konchoplastyką, czyli zmniejszeniem objętości przerośniętych małżowin nosowych dolnych. Efektem zabiegu, oprócz poprawy estetyki nosa, jest również poprawa jego drożności, komfortu oddychania i lepsza wentylacja zatok przynosowych.

Efekty po zabiegu

Po zabiegu pacjenci często doświadczają:​

• lepszego przepływu powietrza przez nos - skorygowanie przegrody nosowej umożliwia swobodniejsze oddychanie, co może zmniejszyć chrapanie i poprawić jakość snu;

• redukcji nawracających infekcji zatok - poprawa wentylacji zatok może zmniejszyć częstotliwość zapaleń zatok przynosowych;

• zwiększenia komfortu życia - łatwiejsze oddychanie przez nos wpływa pozytywnie na codzienne funkcjonowanie i aktywność fizyczną.

Czas oczekiwania na efekty

Pierwsze rezultaty septoplastyki są zauważalne po ustąpieniu obrzęku i zdjęciu opatrunków, co następuje zazwyczaj po około dwóch tygodniach. Jednak pełne efekty operacji mogą być odczuwalne po 4-5 tygodniach, gdy proces gojenia jest bardziej zaawansowany.

Ograniczenia i przeciwwskazania do zabiegu

Ograniczenia dotyczą dzieci, u których wzrost kości jeszcze się nie zakończył. W ich przypadku operacja powinna być wykonywana jedynie w razie zaistnienia poważnych wskazań medycznych. Inne przeciwwskazania mogą obejmować czynniki takie jak aktywne infekcje, nieuregulowane choroby przewlekłe czy zaburzenia krzepnięcia krwi.

Przed przystąpieniem do zabiegu, pacjent powinien przejść dokładną ocenę stanu zdrowia, w tym badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa, by ocenić stopień deformacji przegrody nosowej oraz potencjalne komplikacje.

Postępowanie po zabiegu

Po zabiegu pacjenci powinni stosować się do zaleceń lekarza, aby zapewnić optymalny proces gojenia, co może obejmować unikanie wysiłku fizycznego oraz regularne kontrole laryngologiczne.

Rehabilitacja pooperacyjna

Rehabilitacja pooperacyjna jest kluczowym elementem powrotu do pełnego zdrowia. Może obejmować:

• regularne płukanie nosa solą fizjologiczną, aby utrzymać drożność dróg oddechowych i zapobiec zakażeniom,
• unikanie dymu tytoniowego i innych zanieczyszczeń powietrza, które mogą podrażniać błonę śluzową nosa,
• stopniowy powrót do aktywności fizycznej, zgodnie z zaleceniami lekarza.