Jakie schorzenia kolana leczy się przy pomocy endoprotezy?

Dzięki poprawie wyników leczenia, stosowania coraz nowszych materiałów, z których wykonuje się endoprotezy oraz coraz dokładniejszej wiedzy na temat właściwości mechanicznych kolana, zabieg endoprotezoplastyki stawu kolanowego jest coraz szerzej z powodzeniem stosowany w praktyce klinicznej. Zgodnie z danymi amerykańskimi, corocznie przeprowadza się około 600 tysięcy tego typu operacji. 

Należy jednak mieć na uwadze, że niezwykle istotne jest ustalenie odpowiednich wskazań z uwzględnieniem jednostek chorobowych, prowadzących do dysfunkcji kolana, ponieważ część pacjentów może odnieść istotną poprawę dzięki odpowiedniej rehabilitacji, zastosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz redukcji masy ciała. Jest to o tyle istotne, iż niedawna analiza Riddle’a wykazała, iż 30% zabiegów wymiany stawu kolanowego było przeprowadzanych niepotrzebnie.

Gonartroza - czy wymaga zastosowania endoprotezy?

Podstawową jednostką chorobową, w której może dojść do konieczności wykonania endoprotezoplastyki kolana, jest choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego - gonartroza. Gonartroza pierwotna to stan, kiedy nie można ustalić jednego czynnika wywołującego chorobę lub przyczyna zwyrodnienia jest związana z zaburzeniami budowy chrząstki stawowej. W gonartrozie wtórnej do zmian zwyrodnieniowych chrząstki stawowej, a w dalszym etapie również części kostnych stawu dochodzi w przebiegu chorób układowych, takich jak np. cukrzyca czy dna moczanowa. Zalicza się tu również zmiany zwyrodnieniowe, będące następstwem urazów.

Objawy gonartrozy

Gonartroza jest czwartą co do częstości przyczyną niesprawności u kobiet, dwukrotnie rzadziej występuje u mężczyzn. Najczęstszymi objawami są:

• bóle przy chodzeniu, szczególnie po schodach lub przy siadaniu i wstawaniu
• koślawość lub szpotawość kolana
• zanik mięśnia czworogłowego
• przykurcz lub niekiedy niestabilność stawu

Powyższe objawy mogą prowadzić do istotnej dysfunkcji i znacznego ograniczenia sprawności pacjenta. Wówczas, jeśli nie ma poprawy pomimo leczenia zachowawczego, rehabilitacji oraz redukcji wagi ciała, wskazane jest przeprowadzenie endoprotezoplastyki stawu kolanowego.

Inne schorzenia kolan leczone za pomocą endoprotezoplastyki

Oprócz podstawowego wskazania, jakim jest gonartroza, występują również inne schorzenia kolana leczone przy pomocy endoprotezy. Należą do nich wrodzone zniekształcenia stawów kolanowych, których nie można skorygować innymi metodami. Niekiedy wymiana stawu kolanowego jest wskazana w przypadkach, w których doszło do ankylozy (zesztywnienia) stawu kolanowego w przebiegu np. choroby reumatoidalnej, a także w przypadku niektórych złamań nie poddających się leczeniu innymi metodami.

W przebiegu leczenia guzów kości, zarówno złośliwych jak i potencjalnie złośliwych, które wymagają resekcji dalszej części kości udowej lub części bliższej piszczeli, może zachodzić konieczność całkowitej wymiany stawu kolanowego. Do bardzo rzadkich schorzeń kolana, leczonych przy pomocy endoprotezoplastyki, należą m.in. artropatia neurogenna (staw Charcota) czy malformacje naczyniowe (np. zespół Klippel-Trenaunay’a).

Korzyści z zabiegu wszczepienia endoprotezy

Wymiana stawu kolanowego jest zabiegiem, który jak każda interwencja chirurgiczna powinna zostać rozważona u pacjentów z występowaniem schorzeń kwalifikujących się do tego typu operacji. Chociaż w ogromnej większości zabieg ten jest wykonywany z powodu zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych, istnieją również inne schorzenia, w przebiegu których może zaistnieć konieczność przeprowadzenia endoprotezoplastyki kolana.

Operacja endoprotezoplastyki kolana, jak każda inna operacja, ma swoje wady i zalety. Chirurgiczne usunięcie uszkodzonego stawu kolanowego i jego zastąpienie endoprotezą może zredukować ból i poprawić jakość życia pacjenta. Endoprotezoplastyka kolana może poprawić zakres ruchu i funkcjonalność stawu kolanowego, umożliwiając powrót do codziennych aktywności. Pacjenci po endoprotezoplastyce kolana często zgłaszają poprawę jakości życia. Mogą wrócić do aktywności, które wcześniej były dla nich niemożliwe, co może poprawić ich samopoczucie i zwiększyć poczucie niezależności. Współczesne endoprotezy kolanowe są wykonane z wytrzymałych materiałów, co oznacza, że ​​są one trwałe i mogą służyć przez wiele lat.