Greckie słowo orthos tłumaczone jest jako "prosty". Zachowywać taką właśnie, prawidłową postawę ciała pomagają pacjentom ortopedzi - lekarze, którzy po ukończeniu studiów zdecydują się specjalizować w leczeniu schorzeń kości, stawów oraz pozostałych elementów układu ruchu.
W Polsce rozwój ortopedii rozpoczął się w 1923 roku, kiedy to w Poznaniu powstała pierwsza klinika tej specjalności. Od tamtej pory w kraju powstało wiele innych placówek, często specjalizujących się w leczeniu konkretnego typu schorzeń natury ortopedycznej, czy też przyjmujących pacjentów z określonej grupy wiekowej. Coraz bardziej popularne są także konsultacje ortopedyczne online.
Zakres chorób leczonych przez ortopedów
Pierwszym etapem życia człowieka jest okres noworodkowy i niemowlęcy. Zdarza się, że pomocy ortopedycznej wymagają nawet najmłodsi pacjenci. W tej grupie wiekowej występują takie schorzenia, jak wrodzone wady stawu biodrowego (np. dysplazja z towarzyszącym objawem wyważania oraz przeskakiwania) czy defekty w obrębie stopy, jak tzw. stopa końsko-szpotawa. Osobny problem stanowią defekty narządu ruchu, które powiązane są z obecnym u dziecka porażeniem mózgowym.
Poza chorobami wrodzonymi, dzieci czasami nabywają w trakcie życia stanów zapalnych kości oraz stawów. Nieleczone, jednostki te mogą mieć tendencję do przejścia w postać przewlekłą. Kolejną grupę stanowią nowotwory rozwijające się z tkanki kostnej czy chrzęstnej, które niestety występują również w populacji dziecięcej. W diagnozowaniu i leczeniu wszystkich wymienionych zaburzeń biorą udział właśnie ortopedzi.
W dowolnie wybranej grupie wiekowej spotkać się można z zaburzeniami postawy (takimi jak skolioza czy nadmierne skrzywienia kręgosłupa pod postacią pogłębionych lordoz czy kifoz). Poza nimi, podobna sytuacja dotyczy złamań, które najczęściej zaopatrywane w gips są właśnie przez specjalistów ortopedii.
Ze względu na rosnącą liczbę osób w wieku podeszłym, wzrasta rozpowszechnienie chorób typowych dla tego okresu życia. Mowa tutaj o takich schorzeniach, jak zmiany zwyrodnieniowe dotyczące rozmaitych elementów kośćca oraz reumatoidalne zapalenie stawów. Pacjenci w wieku starszym są też bardziej predysponowani do pojawiania się u nich zmniejszenia gęstości mineralnej kości (osteoporozy), która wiąże się ze zwiększoną tendencją do pojawiania się złamań. Osoby borykające się z wymienionymi problemami powinny rozważyć konsultację u ortopedy.
Lekarze ze specjalizacją ortopedyczną zajmują się wdrażaniem leczenia zachowawczego (np. farmakoterapii w przewlekłych zespołach bólowych), poza tym decydują o konieczności skierowania pacjenta na leczenie u fizjoterapeuty. Ortopeda może także zalecić przebycie specjalnych zabiegów leczniczych (pod postacią krio- czy laseroterapii).
Poza wymienionymi czynnościami, wielu ortopedów przeprowadza też zabiegi operacyjne. Wśród nich często wyróżnia się lekarzy, którzy zajmują się głównie chirurgią ręki – podział wynika z tego, że zabiegi operacyjne w tej części ciała wymagają niezwykłej wręcz precyzji oraz dokładnej znajomości budowy anatomicznej elementów budujących kończynę górną.