Metodami usuwania zmian skórnych zajmuje się dziedzina medycyny, jaką jest dermatochirurgia, inaczej zwana chirurgią dermatologiczną. Najbardziej powszechnie występującymi zmianami skórnymi, które podlegają usunięciu, są: włókniaki, kaszaki i brodawki łojotokowe, a także znamiona barwnikowe, guzki skórne a także kłykciny kończyste.
W usuwaniu zmian skórnych stosuje się szereg różnych metod, które wykorzystują działanie m.in. zimna, prądu czy fal radiowych. Częśc zmian usuwa się także metodą chirurgiczną. Zastosowanie konkretnej metody uzależnione jest od typu zmiany oraz od oceny specjalisty dermatologa.
Metody usuwania zmian skórnych
- Wycięcie chirurgiczne - wyłącznie tym sposobem usuwane są zmiany barwnikowe melanocytowe, z których może rozwinąć się czerniak. Tzw. szerokie wycięcie (wide excizion) jest postępowaniem podstawowym w terapii nowotworów złośliwych skóry. Oprócz zmian barwnikowych, metodą chirurgicznego wycięcia usuwa się m.in. tłuszczaki, plamy soczewicowate czy znamiona naczyniowe (tzw. naczyniaki). Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ambulatoryjnym. Przez kilka dni p zabiegu pacjent bezwzględnie nie może opalać się na plaży ani w solarium oraz korzystać z sauny.
- Kriochirurgia - zabiegi kriochirurgiczne polegają na wymrażaniu zmian skórnych przy pomocy ciekłego azotu. Urządzenia do leczenia ciekłym azotem po raz pierwszy w Polsce zastosowano w 1982 roku. Wymrożenie to bezbolesny zabieg, w czasie którego miejsce zmienione jest poddawane krótkiemu działaniu (1-5 min) strumieniowi par ciekłego azotu o temperaturze ok. -140 stopni. Wymrażanie zmian skórnych jest procedurą skuteczną, daje korzystne efekty kosmetyczne, a sam zabieg jest krótki. Krioterapia pozwala uniknąć nacięcia skóry oraz nie narusza jej elastyczności. Ten sposób likwidacji zmian skórnych jest zalecany także kobietom w ciąży oraz dzieciom.
- Elektrokoagulacja - zabieg elektrokoagulacji zmian skórnych polega na destrukcji zmian takich jak włókniaki, brodawki czy prosaki, za pomocą prądu zmiennego o dużej częstotliwości. Dzięki tej metodzie następuje termiczne uszkodzenie (koagulacja) białek, które są umiejscowione w tkance. Nie jest to zabieg bezbolesny, trwa on jednak tylko kilka do kilkunastu minut, a doznania bólowe można skutecznie zniwelować, stosując przed procedurą znieczulenie miejscowe. W obszarze koagulacji po zabiegu pojawia się niewielkie krwawienie oraz następnie strupek. Okres gojenia wynosi od kilku dni do trzech tygodni.
- Radiofrekwencja (RF - radio frequency, czyli fale radiowe) - usuwanie zmian skórnych z zastosowaniem fal radiowych to nowatorska metoda, stosowana zwłaszcza w usuwaniu włókniaków miękkich. RF jest szerokim terminem i obejmuje fale jedno- i dwubiegunowe oraz fale o różnorodnej częstotliwości. Jest to promieniowanie elektromagnetyczne o zakresie fal radiowych (3Hz-3THz). Zastosowanie techniki RF w usuwaniu zmian skórnych wywołuje efekt termiczny w tkance przy pomocy fal radiowych wysokiej częstotliwości (0,5-7MHz). Bezpieczeństwo użytkowania systemów do usuwania zmian skórnych metodą RF gwarantuje obecność systemów chłodzących oraz żele, które użyte na skórę chronią ją przed negatywnym wpływem temperatury.
- Laser CO2 (laser frakcyjny) - został wynaleziony w 1964 roku. Jest to skuteczna i często stosowana metoda usuwania zmian skórnych, jednak jej zastosowanie wyklucza ocenę zmiany w badaniu histopatologicznym, zatem specjalista powinien być pewien, że zmiana nie jest złośliwa. Laser jest metodą bezkontaktową i bezkrwawą. Procedura polega na usunięciu zmiany skórnej poprzez jej odparowanie wiązką promieni laserowych. W miejscu działania lasera na tkankę powstaje strup, a okres gojenia wynosi 3-4 tygodni. Najczęściej usuwane w ten sposób są zmiany skórne tzw. łagodne, nie będące zagrożeniem dla zdrowia i życia, ale będące problemem natury estetycznej, takie jak włókniaki, kaszaki, łagodne znamiona barwnikowe.
Źródła: www.wydawnictwopzwl.pl; www.dermatologia24.pl; www.biotechnologia.pl; www.termedia.pl; www.derma-news.pl, art. Fale radiowe w dermatologii estetycznej(J. Czuwara, B. Walkiewicz - Cyrańska; 2009); www.dermatologia.mp.pl