Kiedy wykonuje się badanie USG piersi u mężczyzn?

Badanie ultrasonograficzne piersi, obok mammografii, jest podstawowym narzędziem służącym do diagnostyki schorzeń gruczołu piersiowego. W większości przypadków patologie sutka spotykane u kobiet, w tym nowotwory złośliwe, równie dobrze (aczkolwiek znacznie rzadziej) mogą występować u mężczyzn, dlatego też wszelkie objawy chorobowe dotyczące tego gruczołu  powinny skłonić pacjenta do pogłębienia diagnostyki, w tym wykonania badania USG piersi.

Badanie USG piersi u mężczyzn jest wskazane w przypadku stwierdzenia szeregu różnych patologicznych zmian gruczołu piersiowego,  a razem z mammografią stanowią dwie uzupełniające się metody diagnostyczne. Wspomniane zmiany dzielimy na łagodne i złośliwe. Do najczęstszych zmian łagodnych zaliczamy ginekomastię, czyli miękkie, tkliwe przy dotyku i przesuwalne względem otoczenia powiększenie gruczołu piersiowego zlokalizowane pod brodawką piersiową, które może występować obustronnie bądź dotyczyć tylko jednej piersi - USG piersi pozwala na wykluczenie złośliwego charakteru powiększenia gruczołu.

Kiedy wskazane jest wykonanie badania USG piersi u mężczyzn

Badanie ultrasonograficzne piersi jest wskazane również w przypadku pojawienia się wyczuwalnych guzków tego gruczołu, które mogą być zmianami nienowotworowymi, np. zmiany pourazowe, ropień gruczołu piersiowego (w przypadku którego może występować bolesność dotykowa i zaczerwienienie skóry ponad zmianą, a czasem gorączka). Guzki piersi u mężczyzn mogą być także spowodowane szeregiem nowotworów niezłośliwych (włókniaki, tłuszczaki) lub zmianami złośliwymi -  rakiem piersi lub przerzutami do tego gruczołu. Szczególną zaletą badania w odniesieniu do guzków jest możliwość określenia  za pomocą obrazu ultrasonograficznego ich charakteru przy zastosowaniu tzw skali BI-RADS. Pozwala ona na wykluczenie nowotworu złośliwego oraz  stwierdzenie niskiego lub wysokiego ryzyka jego występowania, co odgrywa kluczową rolę w dalszym postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym, m. in. pozwala uniknąć zbędnej biopsji przy braku jakichkolwiek cech złośliwego charakteru zmiany w badaniu USG.

Warto także pamiętać o tym badaniu w przypadku występowania w rodzinie dziedzicznego raka piersi, zwłaszcza kiedy występował on również w linii męskiej. Dziedziczne mutacje protoonkogenów  (genów, których mutacje prowadzą do rozwoju nowotworów), zwłaszcza BRCA2 i BRCA1 powinny skłaniać mężczyzn do okresowej kontroli ultrasonograficznej piersi. Ponadto mężczyźni, u których na skutek patologicznych zmian hormonalnych lub przyjmowanych leków dochodzi do obniżenia aktywności testosteronu i wzrostu aktywności estrogenów (czyli występowania żeńskiego panelu hormonalnego) powinni pamiętać o badaniu USG piersi w przypadku pojawienia się zmian, gdyż ryzyko ich złośliwego charakteru jest większe niż w zdrowej populacji męskiej.

Badanie USG to szybka, bezbolesna i łatwo dostępna metoda diagnostyki zmian gruczołu piersiowego polegająca na jego zobrazowaniu za pomocą liniowej sondy ultrasonograficznej przykładanej do piersi w kilku płaszczyznach w sposób umożliwiający zobrazowanie całego gruczołu. W przeciwieństwie do mammografii, która jest badaniem z wykorzystaniem promieniowania jonizującego, w badaniu ultrasonograficznym wykorzystywane są nieszkodliwe dla ustroju ultradźwięki, a duża dostępność gabinetów USG czyni  te badanie jeszcze bardziej atrakcyjnym narzędziem diagnostycznym.

Źródła: Pathology Of The Male Breast Leonard M. Glassman (radiologyassistant.nl); Krajowy Rejestr Nowotworów (onkologia.org.pl); Progress in diagnosis and therapy of gynaecomastia I. Czajka-Oraniec, W. Zgliczyński (Borgis - Postępy Nauk Medycznych 3/2008)