Kiedy wykonuje się rezonans magnetyczny całego ciała?

Rezonans magnetyczny jest nieinwazyjną, bezbolesną i bardzo dokładną metodą obrazowania, która wykorzystuje właściwości protonów. Historia obrazowania MR sięga lat 70. ubiegłego wieku. W Polsce pierwszy aparat do wykonywania tego typu badań został uruchomiony w 1991 r. Opisywana technika została doceniona przez świat nauki, co zaowocowało przyznaniem Nagrody Nobla dwóm naukowcom - Paulowi Lauterburowi z Uniwersytetu w Illnosis oraz Sir Peterowi Mansfieldowi z Uniwersytetu w Nothingam. Rozwijająca się w dalszym ciągu medycyna, stwarza coraz więcej możliwości diagnostycznych, co znacznie ułatwia  szybkie rozpoznawanie i leczenie wielu schorzeń.

Rezonans magnetyczny całego ciała - kiedy wykonać badanie?

Badanie metodą rezonansu magnetycznego umożliwia zobrazowanie całego ciała (ang. whole-body MRI). W ten sposób uzyskuje się ponad 2 000 dokładnych zdjęć, o wysokiej rozdzielczości, które stanowią przekrojowe skany, obejmujące głowę, szyję, ramiona, klatkę piersiową, jamę brzuszną, miednicę oraz uda i podudzia. Dużą zaletą opisywanej metody jest możliwość prześwietlenia całego organizmu podczas jednego badania, które trwa około 60 minut.

Rezonans całego ciała stosuje się, aby ocenić kondycję naczyń w organizmie, ponieważ uwidacznia on między innymi żylaki kończyn dolnych oraz inne występujące w tych strukturach anatomicznych deformacje i wady rozwojowe. Badanie wykrywa również guzki w obrębie tkanek miękkich i zmiany dotyczące mięśni oraz ścięgien, takie jak urazy, obrzęk czy procesy zapalne. MR pomaga także zdiagnozować choroby reumatologiczne.

Najczęstsze sytuacje, w których warto rozważyć wykonanie rezonansu magnetycznego całego ciała:

• wczesne wykrywanie nowotworów,
• monitorowanie rozwoju istniejących guzów,
• diagnozowanie chorób neurologicznych,
• ocena stanów zapalnych w ciele,
• diagnozowanie stwardnienia rozsianego,
• badanie przy podejrzeniu przerzutów nowotworowych,
• ocena stanu naczyń krwionośnych,
• poszukiwanie przyczyn przewlekłego bólu,
• monitorowanie postępu chorób autoimmunologicznych,
• badanie po urazach wielonarządowych.

Rezonans magnetyczny - jak się przygotować?

Przygotowanie do rezonansu magnetycznego jest zazwyczaj proste, ale wymaga kilku kroków. Przed badaniem należy zdjąć wszystkie metalowe przedmioty, takie jak biżuteria, zegarki czy okulary, ponieważ urządzenie wykorzystuje silne pole magnetyczne. Jeśli masz implanty, rozrusznik serca lub inne metalowe elementy w ciele, koniecznie poinformuj o tym lekarza.

Zaleca się noszenie wygodnej odzieży bez metalowych elementów. W niektórych przypadkach lekarz może poprosić o unikanie jedzenia przed badaniem, szczególnie jeśli planowane jest użycie kontrastu. Osoby z klaustrofobią powinny wcześniej zgłosić ten problem, aby ewentualnie skorzystać z łagodnych środków uspokajających.

Jak przetrwać rezonans magnetyczny?

Przetrwanie rezonansu magnetycznego może być trudne, zwłaszcza dla osób cierpiących na klaustrofobię lub mających problem z długim leżeniem w bezruchu. Warto przed badaniem skupić się na relaksacji – głęboki oddech i zamknięcie oczu mogą pomóc zmniejszyć uczucie niepokoju. Dobrze jest także skorzystać ze słuchawek lub zatyczek do uszu, ponieważ urządzenie jest dość głośne, a w niektórych placówkach można nawet słuchać muzyki.

Jeśli stres jest zbyt duży, można porozmawiać z lekarzem o ewentualnym zastosowaniu łagodnych środków uspokajających. Ważne jest również, aby podczas badania mieć możliwość komunikacji z personelem, co daje poczucie kontroli. Skupienie myśli na czymś przyjemnym również może odwrócić uwagę od badania.

Rezonans całego ciała w onkologii

Należy zaznaczyć, że opisywana metoda obrazowania jest doskonałym badaniem przesiewowym u pacjentów onkologicznych, gdyż pozwala na wykrycie rozsianych zmian nowotworowych i ognisk przerzutowych, przede wszystkim w szpiku kostnym i narządach miąższowych. Rezonans magnetyczny całego organizmu wykorzystywany jest również w diagnostyce chorób neurologicznych, między innymi do oceny kanału kręgowego i wykrywania ucisku struktur nerwowych przez zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Ze względu na bezpieczeństwo i nieobciążanie pacjenta szkodliwym promieniowaniem, MR znajduje też zastosowanie w pediatrii oraz u kobiet w ciąży.

Główne zastosowania rezonansu całego ciała w onkologii:

• wczesne wykrywanie nowotworów
• monitorowanie postępu nowotworów
• ocena przerzutów do innych narządów
• kontrola efektywności leczenia onkologicznego
• diagnostyka nawrotów nowotworów
• ocena guza w trudno dostępnych obszarach ciała
• wykrywanie niewielkich zmian nowotworowych
• ocena ogólnego stanu pacjenta w zaawansowanym stadium choroby
• planowanie radioterapii lub zabiegów chirurgicznych
• monitorowanie ryzyka nawrotu u pacjentów po leczeniu