Kiedy wykonuje się rezonans magnetyczny odcinka lędźwiowego kręgosłupa

Wśród głównych funkcji kręgosłupa należy wymienić utrzymywanie wyprostowanej postawy ciała oraz ochronę rdzenia kręgowego przed uszkodzeniem. Kręgi, ułożone jeden na drugim, tworzą stabilną i wytrzymałą konstrukcję. Za możliwość wykonywania ruchów oraz niewielką sprężystość kręgosłupa odpowiadają zaś krążki międzykręgowe, które - jak wskazuje ich nazwa - znajdują się pomiędzy kręgami. 

Podstawowym badaniem, wykorzystywanym w diagnostyce schorzeń kręgosłupa, jest RTG. Na zdjęciu rentgenowskim struktury kostne są dobrze widoczne, dzięki czemu w większości przypadków można na jego podstawie postawić ostateczną diagnozę. Jeśli jednak potrzebne jest dokładniejsze zobrazowanie kręgosłupa (np. uwidocznienie krążka międzykręgowego, więzadeł, kanału lub rdzenia kręgowego), badaniem z wyboru staje się wówczas rezonans magnetyczny.

Wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego odcinka lędźwiowego

Podstawowym wskazaniem do rezonansu magnetycznego kręgosłupa jest podejrzenie zmiany w obrębie kanału i rdzenia kręgowego. Ucisk na rdzeń kręgowy wywołuje silny, utrzymujący się ból w odcinku krzyżowo-lędźwiowym kręgosłupa, może być także przyczyną pojawienia się objawów neurologicznych. Wymienić tu należy mrowienie kończyn dolnych, utratę czucia palców stóp, brak kontroli zwieraczy oraz wystąpienie problemów z chodzeniem. Istotne jest, aby w sytuacji pojawienia się powyższych objawów wykonać rezonans odcinka lędźwiowego kręgosłupa.

Najczęstsze wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego kręgosłupa lędźwiowego

• Przewlekły ból pleców – szczególnie, gdy ból utrzymuje się przez długi czas, nie reaguje na leczenie i towarzyszą mu inne objawy, takie jak drętwienie czy mrowienie.
• Dyskopatia lędźwiowa – podejrzenie przepukliny krążka międzykręgowego, która może powodować ucisk na nerwy i objawiać się promieniującym bólem, drętwieniem lub osłabieniem kończyn dolnych.
• Zespół korzeniowy – silny ból promieniujący wzdłuż nerwów rdzeniowych, który może sugerować ucisk na nerw przez przepuklinę krążka międzykręgowego.
• Podejrzenie nowotworów kręgosłupa – rezonans może pomóc w diagnostyce guzów zarówno pierwotnych, jak i przerzutowych, które mogą uciskać na struktury nerwowe.
• Urazy i złamania – szczególnie, gdy istnieje ryzyko uszkodzenia tkanek miękkich i struktur kręgosłupa, których nie da się dokładnie zobaczyć na RTG.
• Zmiany zwyrodnieniowe – rezonans magnetyczny pomaga ocenić stopień zwyrodnienia kręgosłupa, w tym zwężenie kanału kręgowego (stenozę) czy zmiany w stawach międzykręgowych.
• Zapalenie kręgosłupa – podejrzenie stanów zapalnych, takich jak zapalenie kości i stawów kręgosłupa, w tym spondylodiscitis, gdzie potrzebna jest szczegółowa ocena struktury kręgosłupa.
• Zaburzenia neurologiczne – problemy z poruszaniem się, kontrolą pęcherza moczowego czy jelit, które mogą sugerować uszkodzenie rdzenia kręgowego lub nerwów rdzeniowych.
• Ocena przedoperacyjna – rezonans magnetyczny jest pomocny przed planowanymi operacjami kręgosłupa, aby dokładnie zlokalizować zmiany i ocenić stan anatomiczny struktur.

Kiedy wykonać rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego?

Kolejnym wskazaniem do rezonansu magnetycznego kręgosłupa jest jego uraz. Jeśli w bezpośrednim okresie pourazowym nie występują objawy neurologiczne, wystarczające może być zdjęcie RTG lub tomografia komputerowa. Jeśli jednak specjalista podejrzewa pourazowy ucisk na rdzeń kręgowy, obrzęk, stłuczenie, przerwanie lub krwawienie do rdzenia, konieczne może się okazać wykonanie badania rezonansem magnetycznym.

Obrazowanie rdzenia kręgowego i kręgosłupa rezonansem jest również częścią diagnostyki i monitorowania przebiegu stwardnienia rozsianego. W chorobie tej w mózgu pojawiają się zmiany demielinizacyjne, jednak w części przypadków mogą być one obserwowane także w rdzeniu kręgowym.

Rezonans magnetyczny kręgosłupa w ciąży

Stosunkowo dużą grupę pacjentów, u których przeprowadza się  rezonans magnetyczny odcinka lędźwiowego, stanowią osoby, które powinny udać się na tomografię, jednak nie mogą tego zrobić ze względu na przeciwwskazania. Są to przede wszystkim kobiety ciężarne, zwłaszcza te, znajdujące się w pierwszym trymestrze ciąży. Zdarzają się też sytuacje, w których rezonans magnetyczny kręgosłupa wykonuje się u pacjentów, u których nie można zastosować środków kontrastowych potrzebnych do badania tomograficznego. Te sytuacje są jednak rzadkie i powinny być rozpatrywane indywidualnie.