Czym zajmuje się psychodietetyk?
Psychodietetyk to specjalista mający szeroką wiedzę z zakresu dietetyki, psychologii (w szczególności psychologii zdrowia), medycyny oraz zasad zdrowego stylu życiu. Dzięki temu pomaga swoim pacjentom w sposób kompleksowy – opracowując nie tylko plany żywieniowe, ale i edukując osoby zainteresowane jego doradztwem, a także wspierając pacjentów w drodze ku wypracowaniu odpowiednich nawyków żywieniowych i zmianie jakości ich życia.
W pracy psychodietetyków niewątpliwie kluczowe jest psychologiczne podejście – zarówno do problemu, jak i do pacjenta oczekującego pomocy. Dowodem na to twierdzenie są między innymi wyniki badań przeprowadzone przez Yoshiko Adachi, zgodnie z którymi wsparcie psychologiczne w procesie utraty wagi przez pacjenta maksymalizuje jego zdolność do utrzymywania nowych, zdrowych nawyków żywieniowych po przebytej kuracji odchudzającej. Ważne są w szczególności techniki motywacyjne, które mogą stanowić stały element terapii prowadzonej poprzez odbywanie przez pacjenta regularnych konsultacji z psychodietetykiem.
Psychodietetyk a dietetyk – różnice
Ze względu na stosowane w medycynie nazewnictwo psychodietetyk jest nierzadko utożsamiany z dietetykiem. Rzeczywiście obie te profesje mają ze sobą dużo wspólnego, natomiast błędem jest łączenie ich w jeden zawód. Terapia u psychodietetyka różni się od wsparcia dietetyka, z czego warto zdawać sobie sprawę, poszukując profesjonalnej pomocy w zakresie dietetyki, psychodietetyki z elementami immunologii, psychodietetyki z elementami obesitologii czy po prostu trwałej zmiany nawyków żywieniowych, mającej związek z ogólnie pojmowaną jakością stylu życia.
Warto wiedzieć: Podstawową różnicą pomiędzy dietetykiem a psychodietetykiem jest to, że pierwszy z nich ma szeroką wiedzę z zakresu kwestii żywieniowych, drugi natomiast zarówno z zakresu zasad prawidłowego odżywiania się, jak i psychologii, której znajomość ułatwia wspólne wypracowanie z pacjentem zdrowych nawyków.
Kiedy warto wybrać się do dietetyka, a kiedy do psychodietetyka? Każdy ze wskazanych specjalistów odpowiada na nieco inne potrzeby, dlatego przed umówieniem się na wizytę do wybranego z nich warto się upewnić, czy będzie on w stanie rozwiązać dany problem, czy lepiej poszukać wsparcia w innym gabinecie. Pamiętaj o tym, że:
- dietetyk jest dobrym wyborem w przypadku m.in. problemów z podjadaniem, z redukcją lub zwiększeniem masy ciała czy koniecznością modyfikacji diety wynikającej ze zdiagnozowanej u Ciebie choroby;
- psychodietetyk natomiast jest odpowiednim specjalistą wtedy, kiedy w grę wchodzą nie tylko zaburzenia odżywiania czy po prostu chęć zmiany swojego stylu życia, ale i trudności w osiągnięciu wyznaczonego celu o podłożu psychicznym.
Kiedy szukać pomocy u psychodietetyka?
Pacjentami korzystającymi ze wsparcia psychodietetyka są zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci oraz młodzież. Bardzo często są nimi osoby borykające się z zaburzeniami odżywiania, ale nie tylko one wymagają opisywanego wsparcia, na przykład w zakresie zmiany nawyków żywieniowych, czyli wykluczeniu złych nawyków żywieniowych czy redukcji masy ciała. Z porad psychodietetyka czy psychodietetyka dziecięcego korzystają m.in.:
- bulimiści,
- anorektycy,
- dzieci z neofobią,
- osoby chcące zredukować masę ciała,
- osoby chcące zwiększyć masę ciała,
- osoby nieakceptujące swojego wyglądu,
- osoby chorujące na depresję,
- pacjenci cierpiący na choroby dietozależne.
Głównym zadaniem psychodietetyka jest profesjonalna pomoc osobom mającym problemy żywieniowe, które mogą mieć podłoże psychiczne. Właśnie dlatego do psychodietetyka warto zgłosić się przede wszystkim wtedy, kiedy dana osoba:
- nie kontroluje tego, co i ile je;
- ma nadwagę lub otyłość i nie potrafi sobie z nią poradzić;
- pragnie polepszyć jakość swojego życia, na przykład poprzez wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych;
- wielokrotnie próbowała się odchudzać, ale stosowane diety nie przyniosły oczekiwanych rezultatów;
- chce zmienić swoje nawyki żywieniowe, ale brakuje jej motywacji do tego, by osiągnąć wymarzony efekt.
Przebieg wizyty u psychodietetyka
Psychodietetyk na NFZ lub świadczący swoje usługi w ramach prywatnej opieki zajmuje się leczeniem zaburzeń odżywiania, udzielając przy tym niezbędnego wsparcia psychologicznego. Stara się ustalić, czy problem ma podłoże psychiczne, czy jego źródeł należy upatrywać w innych obszarach. Dąży do sprecyzowania, jakie są przyczyny zaburzeń odżywiania w danym przypadku, biorąc pod uwagę możliwe czynniki psychologiczne. Do jego zadań należy również edukacja żywieniowa. Ponadto zgłaszają się do niego pacjenci z różnymi problemami wymagającymi pomocy psychologicznej. Właśnie ze względu na tę kwestię przebieg wizyty u psychodietetyka bywa niejednakowy u poszczególnych osób.
Niemniej pierwsza wizyta u psychodietetyka zawsze polega na przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z pacjentem. Podczas konsultacji osoby zainteresowane zmianą swojego stylu odżywiania się mogą być pytane o specyfikę swojego problemu, a także o możliwe źródła jego występowania. Specjalista stara się też dowiedzieć, jakiej pomocy oczekuje pacjent. Porady psychodietetyka mogą także bazować na przedstawionych przez daną osobę aktualnych wynikach badań laboratoryjnych.
Źródła:
- Pawełczyk-Jabłońska P., "Kiedy warto zgłosić się do psychodietetyka?" (ncez.pzh.gov.pl), Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, 2019
- Bartosik P., "Dietetyk a psychodietetyk – jak wybrać odpowiedniego specjalistę do naszego problemu" (ncez.pzh.gov.pl), Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, 2022
- Adachi Y., "Behavior Therapy for Obesity", CMAJ, 48:539-544, 2005
- Kłósek P., Grosicki S., Całyniuk B., "Improving the effectiveness of obesity treatment by combining a diet and motivational techniques", Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 2018