Kolonoskopia diagnostyczna - przebieg badania

U osób po 50 roku życia, raz na 10 lat powinno się przeprowadzić kolonoskopię diagnostyczną. Na podstawie skierowania można ją wykonać nieodpłatnie, w ramach NFZ. Amerykanie, jak wykazują autorzy publikacji w Journal of General Internal Medicine, poddają się jej jeszcze częściej - średnio co 6-7 lat – zdaniem ekspertów zdecydowanie zbyt często. Nietrudno ich jednak zrozumieć: rak jelita grubego, jeśli zostaje wcześnie wykryty, może być wyleczony. 

Obecnie, jak podaje World Journal of Gastrointestinal Endoscopy wedle światowych statystyk rak jelita grubego to trzeci pod względem częstości nowotwór złośliwy u kobiet i drugi u mężczyzn. Jednak, zgodnie z danymi Cancer Research UK, blisko 100% osób, u których rak jelita grubego nacieka tylko błonę śluzową i podśluzową, przeżyje 5 lat od rozpoznania (co jest standardowym wskaźnikiem przeżywalności w onkologii). Kolonoskopia diagnostyczna jest również użyteczna w rozpoznawaniu chorób zapalnych jelit (np. choroby Crohna), polipów, oraz źródeł krwawienia. Badanie wskazane jest również w przypadku anemii, nieuzasadnionej utraty masy ciała, oraz przy utrzymujących się biegunkach.

Jaki jest przebieg kolonoskopii diagnostycznej?

Przed kolonoskopią diagnostyczną pacjent musi się odpowiednio przygotować. Polega to na wykonaniu badań laboratoryjnych (krzepnięcie krwi), EKG, oraz badań w kierunku wirusowego zapalenia wątroby (WZW). Na 1-2 doby przed badaniem należy oczyścić jelito, stosując specjalną dietę płynną oraz leki przeczyszczające. Większość pacjentów właśnie ten etap wspomina jako najbardziej nieprzyjemny, natomiast samego badania zwykle nie pamięta.

Pacjent zgłasza się na czczo, i po kilku godzinach od badania może się udać do domu, jednak wymaga opieki osoby towarzyszącej. Przed badaniem podaje się leki uspokajające oraz znieczulenie; u dzieci i osób wrażliwych możliwe jest podanie znieczulenia ogólnego. Same dolegliwości bólowe odczuwane są bardzo rzadko. Pacjent układany jest na leżance w pozycji kolankowo-bocznej, czyli na boku, z kolanami przygiętymi do brzucha. Po oglądaniu okolicy odbytu i wykonaniu badania per rectum przez lekarza, aplikowany jest żel znieczulający miejscowo. Następnie kolonoskop, w postaci giętkiej rury, wprowadzany jest ostrożnie przez odbyt do okrężnicy, aż do wysokości okrężnicy zstępującej. Wdmuchiwane do jelita powietrze może powodować nieprzyjemne odczucie parcia na stolec, czy chęć oddawania gazów, i jest to całkowicie normalne. Nie zawsze udaje się wprowadzić kolonoskop do miejsca połączenia jelita grubego z jelitem cienkim (zastawka Bauhina), co odnotowywane jest w dokumentacji. W trakcie badania może zajść konieczność pobrania biopsji, czyli pobrania fragmentu tkanki za pomocą kleszczyków lub igły. Jeśli w badaniu wykrywa się polipy, większość z nich można usunąć – wtedy kolonoskopia diagnostyczna staje się jednocześnie terapeutyczną.

Jeśli nie zostaną wykryte podejrzane zmiany, kolonoskopię powinno się powtórzyć po upływie 10 lat. W przypadku wykrycia gruczolaka w polipach, kolejne badanie powinno być wykonane po 1-3 latach, w zależności od ilości i charakteru zmian. W prywatnych placówkach medycznych cena kolonoskopii diagnostycznej to około 700 zł, a wraz z pobraniem wycinka – 900 zł. Dodatkowo za wycięcie polipów w trakcie zabiegu należy dopłacić 150 – 200 zł.