Komórki macierzyste a osocze bogatopłytkowe

Czym są komórki macierzyste?

Komórki macierzyste, zwane komórkami pnia (ang. Stem Cells - SC), budują każdy żywy organizm i występują w początkowej fazie powstawania wszystkich tkanek organizmu. Pobierane są po odwirowaniu ze szpiku kostnego, z krwi pępowinowej lub z krwi obwodowej. Mogą być przechowywane bardzo długo w specjalnych warunkach, w temperaturze -196°. Komórki macierzyste są to pierwotne, niewyspecjalizowane komórki, które dopasowują się swoją budową i funkcją do tkanki, w której się znajdują. Mają zdolność podziału i regeneracji, czyli zastępują obumierające komórki nowymi. Komórki macierzyste stosuje się już niemal w każdej dziedzinie medycyny m.in. w leczeniu zawałów serca, uszkodzeniach rdzenia kręgowego, w chorobach neurologicznych, w przeszczepach szpiku kostnego, w leczeniu zmian zwyrodnieniowych stawów i oparzeń skóry.

Osocze bogatopłytkowe, co to jest?

Osocze bogatopłytkowe (ang. Platelet Rich Plasma - PRP), zwane też czynnikami wzrostu (ang. Growth Factors), jest to skoncentrowana objętość płytek krwi (tzw. trombocytów), które odpowiadają za powstawanie skrzepu w uszkodzonym naczyniu. Trombocyty rozproszone są w niewielkiej ilości osocza, które poprzez proces podwójnego wirowania zostaje wyodrębnione z pobranej wcześniej krwi obwodowej pacjenta. Płytki krwi stymulują proces gojenia i regeneracji tkanki.

Czynnikami wzrostu najczęściej leczone są urazy tkanek miękkich i tkanki łącznej, takie jak naderwania lub zerwania mięśni, urazy więzadeł oraz przewlekłe stany zapalne np.:

• łokieć tenisisty
• kolano skoczka
• zapalenie ścięgna Achillesa

Wykorzystywane są również w kosmetologii i medycynie estetycznej. Poprawiają ukrwienie, rewitalizację i elastyczność skóry, wygładzają zmarszczki oraz przyspieszają proces gojenia po zabiegach medycyny estetycznej. Leczenie osoczem bogatopłytkowym zostało zaakceptowane przez Agencję ds. Żywności i Leków (ang. Food and Drug Administration - FDA).

Czym się różnią komórki macierzyste od osocza bogatopłytkowego?

W terapii komórkami macierzystymi dochodzi do samorekonstrukcji uszkodzonej tkanki, w którą komórki zostają podane. Np. umieszczenie komórek macierzystych na błonie kolagenowej, którą następnie lekarz wypełnia ubytek chrząstki stawowej, spowoduje powstanie chondrocytów, czyli komórek chrzęstnych, o takiej samej budowie i funkcji jak otaczające je komórki. Natomiast w leczeniu osoczem bogatopłytkowym wspomagany i przyspieszany jest proces gojenia, czyli tworzenie się blizny, ale nie powstawanie takiej samej strukturalnie tkanki. Podanie czynników wzrostu pod kontrolą USG poprzez zrobienie zastrzyku w miejsce naderwanej lub zmienionej strukturalnie tkanki, spowoduje przyspieszenie procesów naprawczych. Zarówno SC jak i PRP mogą być podawane pacjentowi w formie zastrzyku w miejsce wymagające leczenia lub w trakcie zabiegu operacyjnego.

Komórki macierzyste mogą być przechowywane w tzw. bankach komórek macierzystych i wykorzystane w momencie kiedy będą potrzebne w terapii, aby odbudować lub zastąpić uszkodzone tkanki lub narządy. W bankach dostępne są pakiety cennikowe, uzależnione od preferowanej usługi. Natomiast PRP wytwarzane jest w dniu zabiegu. Koszt jednorazowej terapii wynosi ok. 1000 zł.

Terapia komórkami macierzystymi i PRP - podsumowanie

Terapia komórkami macierzystymi nie jest tym samym co terapia z użyciem PRP. Zadaniem komórek macierzystych jest wytworzenie z nich tej samej tkanki, w którą zostają podane. Natomiast leczenie osoczem bogatopłytkowym może zastymulować namnażanie komórek macierzystych, ale przede wszystkim przyspiesza procesy naprawcze w tkance. Obie metody łączy zminimalizowane ryzyko powikłań, ponieważ pacjentowi podawany jest materiał z jego własnego organizm. Obie terapie uznawane są też za podstawę w medycynie regeneracyjnej i prawdopodobnie będą odgrywać bardzo dużą rolę terapeutyczną w przyszłości, powoli zastępując klasyczne leczenie operacyjne.