Konsekwencje zdrowotne krzywej przegrody nosowej

Przyczyny skrzywienia przegrody nosowej

Przegroda nosowa (łac. septum nasi) jest strukturą chrzęstno-kostną o szerokości 2-3 mm, dzielącą jamę nosa na dwie części. Do najczęstszych przyczyn jej skrzywienia zaliczane są urazy mechaniczne, przebyte niedawno lub w dalekiej przeszłości – w dzieciństwie lub nawet okresie okołoporodowym. Zaburzenie może także rozwinąć się w okresie płodowym, w efekcie nierównomiernego wzrostu giętkiej przegrody w stosunku do jej sztywnego "obramowania" – jest to tzw. fizjologiczny typ skrzywienia. Pewne typy deformacji przegrody nosa mogą być również dziedziczne i mogą występować rodzinnie. Skrzywienie przegrody nosa może wiązać się nie tylko z jej nieprawidłowym kształtem, ale także z obecnością dodatkowych form, zwiększających deformację pod postacią listew lub kolców (określanych także mianem ostrogi). Chrzęstna część przegrody może również ulegać skrzywieniu, polegającym na jej wywichnięciu. 

Objawy krzywej przegrody nosowej

Objawy krzywej przegrody nosowej nierzadko ujawniają się nawet wiele lat po wystąpieniu urazu ze względu na fakt, iż powodowane przez nią niekorzystne zmiany nasilają się stopniowo z upływem czasu oraz zanikaniem włókien kolagenowych, budujących wnętrze nosa. W przypadku dzieci skrzywienie przegrody może się powiększać wraz ze wzrostem rozmiarów ciała.

Jakie problemy zdrowotne wywołuje krzywa przegroda nosowa?

Nie ma "w naturze" przegród nosowych idealnie prostych. Dopóki skrzywienie przegrody nosa nie prowadzi do zaburzeń wentylacji i oddychania - traktowane jest jako stan prawidłowy. Problem zaczyna się wówczas, gdy krzywa przegroda nosa zaburza przepływ powietrza przez drogi oddechowe. Najczęstszym efektem takiego stanu rzeczy jest jednostronne lub obustronne upośledzenie drożności nosa lub wręcz jego zatkanie. Objawy nasilają się zwłaszcza podczas snu i prowadzą do jego zaburzeń, w tym do powstania niebezpiecznych bezdechów sennych. Inny bardzo częsty objaw to nawracające infekcje zatok obocznych nosa.

Konsekwencją krzywej przegrody nosowej bywają również:

• przewlekłe i nawracające stany zapalne błony śluzowej nosa, skutkujące wtórnie nieżytem gardła, krtani oraz dolnych dróg oddechowych
• nawracające krwawienia z nosa
• zaburzenia mowy, wynikające z niedostatecznej drożności nosa
• trudności z oddychaniem przez nos
• upośledzenie lub nawet zanik zmysłu węchu
• w przypadku dużego skrzywienia przegrody nosowej możliwe jest wystąpienie niedrożności ujścia zatok przynosowych i w efekcie zahamowanie procesu ich naturalnego oczyszczania, połączonego z obrzękiem śluzówki (bóle głowy, gorączka)

Znaczne i nieleczone skrzywienie przegrody nosowej może doprowadzić do groźnych powikłań. O ile u osób młodych zaburzony przepływ powietrza przez nos może zostać bez większych konsekwencji zrekompensowany oddychaniem przez usta, to w przypadku osób starszych staje się to problemem. Z racji licznych chorób współistniejących (np. chorób układu oddechowego czy krążenia) zapotrzebowanie na tlen jest u nich stosunkowo duże. Problemy z oddychaniem mogą pogorszyć ukrwienie narządów, co w skrajnych przypadkach skutkuje epizodami niedokrwienia serca lub zaostrzeniem objawów jego niewydolności.

"Trudności w oddychaniu mogą z wiekiem narastać. Nie jest to związane ze zwiększającym się skrzywieniem przegrody, tylko pojawianiem się dodatkowych czynników wpływających na drożność nosa, czyli obrzęków alergicznych i przerostów małżowin nosa. Pojawia się również zwiększone zapotrzebowanie na tlen, gorsze możliwości adaptacji oraz narastające objawy przewlekłego niedotlenienia" – zauważa dr Edward Ślączka, laryngolog z Centrum Medycznego Enel-Med, w rozmowie z portalem zdrowie.wp.pl.

Septoplastyka – jedyny skuteczny sposób na wyprostowanie przegrody nosowej

Z uwagi na fakt, że przegroda nosowa jest strukturą chrzęstno-kostną, jedynym skutecznym sposobem jej "wyprostowania" jest operacja chirurgiczna przegrody nosa (septoplastyka), polegająca na ustawieniu całej struktury w linii pośrodkowej ciała. Zabieg prowadzony jest w trybie "chirurgii jednego dnia" z dostępu wewnątrznosowego, dzięki czemu nie powstają szpecące blizny.