Konsultacja proktologiczna - jaki jest jej przebieg

Nazwa proktologia wywodzi się od słowa proktos, oznaczającego odbyt, oraz od słowa logia, które tłumaczy się jako mowę lub traktat. Specjaliści proktologii zajmują się jednak większym, niż można by sądzić na podstawie analizy nazwy, zakresem schorzeń - w centrum ich zainteresowania znajdują się bowiem różnorakie choroby dotyczące jelita grubego i samego odbytu. 

Konieczność zasięgnięcia konsultacji proktologicznej u wielu pacjentów może budzić mieszane uczucia. Najczęściej jednak boimy się tego, czego nie znamy - jak więc przebiega wizyta u proktologa, jakie badania są podczas niej wykonywane i czy do takiej wizyty pacjent musi się jakoś przygotować?

Jak przebiega konsultacja proktologiczna?

Każde badanie lekarskie, niezależnie od tego, do jakiego specjalisty udaje się pacjent, składa się z dwóch etapów: badania podmiotowego oraz badania przedmiotowego. Badanie podmiotowe (określane również jako wywiad lekarski) przeprowadzane jest na początku, ponieważ lekarz dostosowuje badanie przedmiotowe do tego, jaki jest konkretny powód zgłoszenia się pacjenta do gabinetu. Proktologa interesować będą przede wszystkim dolegliwości, związane ze schorzeniami odbytu i jelita grubego.

Lekarz może zapytać pacjenta o charakter wypróżnień, m.in. o ich częstość, konsystencję stolców czy o tendencje do występowania biegunek i zaparć. Istotne będą także informacje o tym, czy w stolcu pojawiają się nieprawidłowe substancje, takie jak śluz czy krew. Ważne są również informacje o wszelkich innych objawach schorzeń proktologicznych, takich jak:

• bóle brzucha,
• świąd okolicy odbytu,
• dolegliwości bólowe zlokalizowane w okolicy odbytu (tutaj lekarz może uszczegółowić wywiad o to, kiedy to pojawia się ból, np. przed czy po wypróżnieniu, czy jest on stały, czy też przerywany, oraz jakie jest natężenie takiego bólu),
• nietrzymanie gazów czy stolca.

Innymi elementami wywiadu lekarskiego podczas konsultacji proktologicznej są pytania o obecne u pacjenta schorzenia przewlekłe, o zażywane przez niego leki czy też dotyczące występowania problemów proktologicznych w przeszłości.

Po przeprowadzeniu badania podmiotowego możliwe jest wykonanie badania przedmiotowego. Podczas konsultacji proktologicznej najistotniejszym jego elementem jest badanie per rectum. Uczucia towarzyszące temu badaniu trudno uznać za przyjemne i przez to część pacjentów może chcieć go uniknąć, należy jednak wyraźnie podkreślić, że badanie per rectum jest bardzo ważne - dzięki niemu zdiagnozowany może być nawet nowotwór.

Na drodze badania per rectum możliwa jest ocena tylko krótkiego fragmentu odbytu, zobrazowanie dłuższego odcinka odbytu i fragmentu odbytnicy możliwe jest natomiast poprzez przeprowadzenie anoskopii. Do jej wykonania potrzebny jest anoskop, czyli mająca kilka-kilkanaście centymetrów rurka.

Przed wykonaniem dwóch omawianych powyżej badań pacjent nie musi podejmować specjalnych przygotowań - wystarczające będzie oddanie stolca i oczyszczenie okolic odbytu przed wizytą u proktologa. Przygotowań (w postaci np. lewatywy) wymaga z kolei inne badanie, które bywa przeprowadzane w ramach konsultacji proktologicznej - mowa o rektoskopii. Przygotowanie w przypadku tego badania jest konieczne ze względu na to, że rektoskopia służy obrazowaniu głębszych (bo sięgających nawet do fragmentów okrężnicy) partii jelita grubego.

Podczas wizyty u proktologa przeprowadzane może być również doodbytnicze badanie USG. Ostatecznie celem konsultacji proktologicznej jest albo rozpoznanie schorzenia u pacjenta i wdrożenia jego leczenia, albo też skierowanie chorego na dalszą diagnostykę - gabinet proktologa pacjent może opuścić ze skierowaniem np. na kolonoskopię czy na badania kontrastowe przewodu pokarmowego.

Źródło: www.ncbi.nlm.nih.gov; www.medicinenet.com