Kurzajki - czym są i jak powstają?

Lekarze zajmujący się dermatologią muszą cechować się dobrym wzrokiem oraz umiejętnością rozróżniania nawet najdrobniejszych szczegółów. W zakresie ich kompetencji znajduje się bowiem różnicowanie od siebie zmian o charakterze m.in. grudek, pęcherzyków, krost czy plam.

Trudności nie powinny występować natomiast w przypadku rozpoznawania kurzajek. Wynika to zapewne z częstości występowania tej właśnie zmiany: jak informuje portal webmd.com, na jakimś etapie życia kurzajki pojawiają się praktycznie u każdego człowieka.

Czym są kurzajki?

Kurzajka to określenie potoczne - w medycznej terminologii tego typu zmiany określa się jako brodawki wirusowe. Zazwyczaj przyjmują one postać szorstkich grudek, które są takiej samej barwy jak skóra lub też przyjmują odcień szarawo-brunatny. Cechują się one również twardością oraz tym, że są wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry.

Za występowanie tych tworów odpowiedzialny jest wirus brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus - HPV). Do tej pory wyróżnionych zostało ponad sto typów tego patogenu. Niektóre typy HPV są bardziej skłonne do powodowania kurzajek niż inne, co wyjaśnia, dlaczego nie wszyscy zakażeni HPV mają kurzajki.

Zakazić się wirusem HPV jest stosunkowo łatwo: wystarczy do tego bowiem zarówno dotknięcie kurzajek innej osoby, ale i zetknięcie się z przedmiotami, na których znajduje się wirus, np. klamką czy czyimś ręcznikiem. Zakazić się można nawet od siebie samego: wystarczy, że pacjent dotknie występującej u siebie zmiany i wtedy istnieje możliwość przeniesienia wirusa w inne rejony skóry.

Jak rozwijają się kurzajki?

Do zakażenia wirusem HPV usposabiają urazy skóry, z czego wynikają dwa fakty dotyczące brodawek wirusowych. Pierwszym jest to, że kurzajki najczęściej spotykane są u dzieci, drugi natomiast dotyczy okolic, w których zmiany są najczęściej spotykane. Brodawki wirusowe widuje się zazwyczaj w obrębie dłoni, stóp oraz w okolicy paznokci.

Czynniki ryzyka powstawania kurzajek to:

• urazy skóry,
• niedobory odporności,
• wilgotne środowisko,
• nieodpowiednia higiena osobista,
• noszenie zbyt ciasnego obuwia.

Samo zakażenie nie jest równoznaczne z tym, że kurzajkii od razu się uwidocznią. Do pojawiania się zmian skórnych dochodzi wtedy, gdy cząstki wirusa zaczynają namnażać się w zewnętrznych warstwach naskórka. Zjawisko to może być powstrzymane przez komórki układu odpornościowego, aby jednak do tego dochodziło, muszą one prawidłowo funkcjonować.

To właśnie dlatego do wystąpienia kurzajek predysponowani są pacjenci z niedoborami odporności, wynikającymi np. z zakażenia wirusem HIV czy ze stosowania leków immunosupresyjnych.

Ponadto, inne czynniki ryzyka, które mogą zwiększać podatność na zakażenie wirusem HPV, to wilgotne środowisko, np. często przebywanie na basenach, oraz korzystanie ze wspólnych pryszniców. Nieodpowiednia higiena osobista oraz noszenie zbyt ciasnego obuwia mogą również zwiększać ryzyko wystąpienia brodawek skórnych.

Objawy kurzajek i ich przebieg

Wygląd kurzajek może różnić się w zależności od ich lokalizacji. Na przykład, brodawki podeszwowe na stopach mogą być bardziej płaskie i twarde ze względu na nacisk wywierany podczas chodzenia, co odróżnia je od kurzajek na dłoniach, które mogą być bardziej wypukłe.

Kurzajki można uznać za schorzenie dość tajemnicze. Mogą one np. samoistnie zanikać - nie jest jednak możliwe przewidzenie, po jakim czasie to nastąpi - czasami dochodzi do tego po upływie kilku lat, stanowi to kwestię indywidualną.

Objawy kurzajek mogą obejmować:

• szorstkie grudki na skórze,
• zmiany o barwie skóry lub szarawo-brunatne,
• twardość i wyraźne odgraniczenie od zdrowej skóry,
• różnice w wyglądzie w zależności od lokalizacji.

U dzieci, kurzajki często ustępują samoistnie bez leczenia. Jak podaje portal medicinenet.com, wśród pacjentów z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym, u połowy z nich kurzajki zanikają samoistnie w ciągu 18 miesięcy.

Innym ciekawym aspektem jest to, że w przypadku występowania u pacjenta większej ilości brodawek wirusowych, usunięcie jednej z nich czasem sprawia, że samoistnie zanikają również pozostałe. Za potencjalny mechanizm uznaje się w tym przypadku m.in. pobudzenie czynności układu odpornościowego do zwalczania cząstek wirusa HPV.

Leczenie kurzajek

Ze względu na to, że omawiane zmiany mogą samoistnie zanikać, leczenie kurzajek nie zawsze jest wymagane. Jeżeli jednak ich obecność powoduje np. ból czy znaczący defekt estetyczny, dostępne są preparaty zewnętrzne (zawierające np. kwas salicylowy) oraz różne zabiegi, m.in. te z zastosowaniem ciekłego azotu czy bazujące na chirurgicznym usunięciu kurzajki.

Obecnie coraz bardzo często stosuje się również terapie laserowe, które są mniej inwazyjne i mogą być bardziej komfortowe dla pacjenta. Dla osób z nawracającymi problemami z kurzajkami dostępne są również terapie immunomodulacyjne, które mają na celu wzmocnienie odpowiedzi układu odpornościowego na wirusa HPV.

Jak zapobiegać kurzajkom?

Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia wirusem HPV i powstawania kurzajek, ważne jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny. Należy unikać bezpośredniego kontaktu z brodawkami skórnymi innych osób, nie dzielić się ręcznikami, obuwiem czy innymi osobistymi przedmiotami. W miejscach publicznych, takich jak baseny czy siłownie, warto nosić klapki ochronne.

Zasady zapobiegania kurzajkom to:

• unikanie bezpośredniego kontaktu z brodawkami innych osób,
• nie dzielenie się osobistymi przedmiotami,
• noszenie klapek ochronnych w miejscach publicznych,
• dbałość o skórę, aby uniknąć uszkodzeń i przesuszenia,
• regularne nawilżanie i ochrona skóry.

Warto również dbać o skórę, unikając jej uszkodzeń i przesuszenia, co może zwiększać podatność na infekcje wirusowe. Regularne nawilżanie i ochrona skóry to skuteczne sposoby na zmniejszenie ryzyka powstawania kurzajek. Zapobieganie zakażeniom HPV jest kluczowe w celu minimalizacji ryzyka wystąpienia brodawek wirusowych.