Kwalifikacja do operacyjnego leczenia otyłości

Otyłość, ze względu na związane z nią zagrożenia, należy leczyć. W zależności od przyczyny istnienia u pacjenta nadmiernej masy ciała różne są sposoby radzenia sobie z problemem. Przy spożywaniu zbyt dużej ilości pożywienia pacjentowi może zostać zalecona odpowiednia dieta i zwiększenie aktywności fizycznej, z kolei przy istnieniu zaburzeń hormonalnych (np. niedoczynności tarczycy czy nadmiaru kortyzolu w organizmie) walka z otyłością może polegać na ustabilizowaniu gospodarki hormonalnej. 

Coraz większą rolę w leczeniu otyłości odgrywają zabiegi chirurgii bariatrycznej. Choć pozwalają one osiągnąć pożądane efekty, to nie wystarczy wystąpienie u pacjenta samej chęci do przebycia operacji - przed jej przeprowadzaniem odbywa się szczegółowa kwalifikacja do leczenia.

Jak przebiega kwalifikacja do operacyjnego leczenia otyłości?

Otyli chorzy kwalifikowani są do leczenia zabiegowego głównie przez chirurgów, wykonujących operacje bariatryczne. Zasadniczym etapem tego procesu jest określenie tego, czy u pacjenta rzeczywiście istnieją wskazania do przeprowadzenia operacji bariatrycznej. Bazują one głównie na wartości wskaźnika masy ciała (BMI), wyliczanego poprzez podzielenie masy ciała pacjenta przez wartość jego wzrostu (podaną w metrach, wcześniej pomnożoną do drugiej potęgi).

Według National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, wskazaniami do operacyjnego leczenia otyłości są wartość BMI przekraczająca 40 lub wartość wskaźnika w przedziale od 35 do 40, pod warunkiem występowania u pacjenta schorzeń towarzyszących otyłości (takich jak np. nadciśnienie tętnicze, obturacyjny bezdech senny, cukrzyca typu II czy choroba zwyrodnieniowa stawów i niealkoholowe stłuszczenie wątroby). Według organizacji, zabiegi mogą być przeprowadzone również wtedy, gdy wskaźnik BMI pacjenta przekracza 30, jednak dotyczy to wyłącznie procedury opaskowania żołądka.

Jeżeli pacjent spełnia któreś z wymienionych kryteriów, możliwe jest przystąpienie do dalszych etapów kwalifikacji. U chorego wykonywane są podstawowe badania (np. morfologia krwi, parametry układu krzepnięcia, poziom glukozy we krwi), oprócz tego przeprowadza się diagnostykę obrazową. Zasadniczo bazuje ona wykonaniu badania USG jamy brzusznej, u pacjentów może zostać również przeprowadzona gastroskopia (badanie pozwalające ocenić wnętrze żołądka). Kandydatom do operacyjnego leczenia otyłości lekarze dokładnie wyjaśniają, na czym ma polegać zabieg i z czym jest on związany - przed operacją wymagane jest bowiem uzyskanie świadomej zgody pacjenta na jej przeprowadzenie.

Sama operacja nie wyleczy pacjenta z otyłości: aby utracić zbędne kilogramy, chory musi przestrzegać zaleceń otrzymanych po zabiegu. Z tego względu zdarza się, że pacjenci są kierowani na konsultację psychologiczną, podczas której oceniana jest ich motywacja do leczenia. Taka konsultacja ma również na celu wykluczenie ryzyka nieprzestrzegania zaleceń pooperacyjnych (wynikającego np. z istnienia u pacjenta zaburzeń psychicznych).

W zespole kwalifikującym do operacji bariatrycznej znajdować się może też dietetyk. Jego rola nie ogranicza się tylko do pomocy pacjentowi w zakresie tego, jak powinien się on odżywiać już po operacji. Zalecenia dietetyczne bywają wydawane jeszcze przed zabiegiem, ponieważ gdy pacjent dzięki ich przestrzeganiu utraci choć trochę kilogramów, to jest to potwierdzeniem istnienia u niego silnej motywacji do walki z otyłością. Innym aspektem jest z kolei to, że nawet pozornie niewielka utrata masy ciała przyczyniać się może do ułatwienia przebiegu zabiegu, ale i do zmniejszenia ryzyka ewentualnych powikłań z nim związanych.

Źródła: www.niddk.nih.gov; www.mp.pl; www.asmbs.org;