Laparoskopowa resekcja jelita grubego

Laparoskopia to małoinwazyjna metoda diagnostyczna i terapeutyczna schorzeń chirurgicznych jamy brzusznej. Polega ona na wykonaniu  trzech małych nacięć powłok jamy brzusznej (tzw. minilaparotomii), a następnie wprowadzeniu przez nie trokarów, czyli sztywnych prowadników umożliwiających wprowadzanie do jamy brzusznej toru wizyjnego (laparoskopu), źródła światła oraz narzędzi zabiegowych. Aby wykonanie laparoskopii było możliwe, niezbędne jest wytworzenie odmy otrzewnowej (pneumoperitoneum), czyli wtłoczenie gazu do jamy otrzewnowej, co rozsuwa narządy wewnętrzne i tworzy przestrzeń pozwalającą na wykonanie zabiegów laparoskopowych, nawet tak rozległych jak usunięcie jelita grubego.

Jakie są zalety laparoskopowego usunięcia jelita grubego?

Laparoskopowe usunięcie jelita grubego czyli (kolektomia laparoskopowa) lub jego fragmentu (np. hemikolektomia prawo- bądź lewostronna), jest małoinwazyjną techniką chirurgiczną, która stanowi skuteczną alternatywę dla klasycznego, chirurgicznego usunięcia jelita grubego wiążącego się z koniecznością otwarcia jamy brzusznej (laparotomii) i wykonania długiego, obciążającego zabiegu. Dzięki podobnej skuteczności metod chirurgii klasycznej i laparoskopowej  w leczeniu schorzeń jelita grubego (głównym wskazaniem do kolektomii jest rak jelita grubego, a porównywalna skuteczność obu metod leczenia jest potwierdzona licznymi badaniami klinicznymi) oraz znacznie mniejszym stopniu inwazyjności leczenia laparoskopowego, metoda ta cieszy się coraz większym uznaniem. W tym miejscu należy zastrzec, że wielu specjalistów podkreśla trudność w osiągnięciu tzw. doszczętności onkologicznej (czyli resekcji guza z marginesem zdrowej tkanki) metodami laparoskopowymi, jednak wyniki kolektomii wykonanych przez doświadczone ośrodki chirurgii laparoskopowej są bardzo obiecujące. W chwili obecnej w większości przypadków stosowana jest metoda klasyczna, jednak coraz liczniejsze grupy specjalistów traktują metodę laparoskopową jako jej ekwiwalent.

Kolektomia laparoskopowa  jest również skuteczna w leczeniu  mnogich polipów jelita grubego (zespołów polipowatości), usuwania zwężonych odcinków jelita grubego,  leczeniu powikłań nieswoistych zapaleń jelit, uchyłkowatości i masywnych krwawień z malformacji naczyniowych -  długookresowe  obserwacje pozabiegowe (tzw. follow-up) wskazują na  równą skuteczność metod laparoskopowych i klasycznych w tych schorzeniach. Ponadto leczenie laparoskopowe  pozwala na skrócenie czasu hospitalizacji pacjenta, a okres rekonwalescencji (czyli powrotu do zdrowia) jest krótszy. Badania kliniczne wskazują także na mniejszą częstość występowania powikłań takich jak zrosty w jamie brzusznej i niedrożność pooperacyjna jelit (ileus) oraz lepszy efekt kosmetyczny po leczeniu laparoskopowym w porównaniu z klasyczną kolektomią.

O czym trzeba pamiętać przed wyborem metody usunięcia jelita grubego?

Decyzja o tak poważnym zabiegu jak kolektomia powinna być poprzedzona rzetelną kwalifikacją do zabiegu i rozważeniem skuteczności metod nieradykalnego leczenia schorzeń jelita grubego.  Jeżeli istnieją wskazania do zabiegu, a potencjalne korzyści z niego wynikające są większe niż ryzyko operacyjne, należy pamiętać o tym, że bezpieczna kolektomia laparoskopowa o skuteczności porównywalnej z leczeniem klasycznym może być wykonana jedynie przez doświadczony zespół chirurgiczny, mający na koncie sukcesy terapeutyczne w chirurgii laparoskopowej. Decydując się na leczenie metodami małoinwazyjnymi należy również pamiętać, że w przypadku zaistnienia dodatkowych okoliczności klinicznych (np. powikłań laparoskopii, zdiagnozowania w czasie zabiegu dodatkowych schorzeń chirurgicznych jamy brzusznej) może okazać się niezbędna konwersja do leczenia klasycznego, czyli wykonania laparotomii i chirurgicznego usunięcia jelita grubego - doświadczony zespół zabiegowy jest cały czas przygotowany na  taką ewentualność.

Źródła: Nelson H. A comparison of laparoscopically assisted and open colectomy for colon cancer, New England Journal of Medicine 2004; Bouvet M, Mansfield PF, Skibber JM, Curley SA, Ellis LM, Giacco GG. Clinical, pathologic, and economic parameters of laparoscopic colon resection for cancer. American Journal Of surgery 1998; Varela JE, Asolati M, Huerta S, Anthony T. Outcomes of laparoscopic and open colectomy at academic centers .American Journal of Surgery 2008; Martel G, Boushey RP. Laparoscopic colon surgery: past, present and future Surgical Clinics Of North America 2006