Pierwsze zespolenie omijające żołądek (znane również jako by-pass gastryczny oraz ominięcie żołądkowo-jelitowe) zostało wykonane w 1967 roku. Obecnie, po dokonaniu w ciągu minionych lat różnych modyfikacji, zabieg stał się jedną z najczęściej wykonywanych procedur w dziedzinie chirurgii bariatrycznej. Leczenie otyłości w tym wypadku koncentruje się na wydzieleniu małego fragmentu żołądka oraz skróceniu długości pętli jelita, przez którą przechodzą pokarmy. Głównym celem zespolenia omijającego jest redukcja objętości żołądka oraz zmniejszenie stopnia wchłaniania pożywienia. Ma to na na celu wspomaganie procesu utraty masy ciała przez pacjenta. Aby mogło do tego dojść, chory po operacji bariatrycznej powinien stosować się do otrzymanych od lekarzy instrukcji.
Zalecenia dla pacjentów po zespoleniu omijającym żołądkowo-jelitowym
Zapewne nie budzi zdziwienia fakt, iż wśród zaleceń pozabiegowych najwięcej uwagi poświęca się diecie. Z biegiem czasu ulega ona stopniowym modyfikacjom. Początkowo przyjmować można tylko pokarmy w postaci płynnej, następnie po kolei przechodzi się do jedzenia o twardszej konsystencji, aż po upływie około 4 tygodni od zabiegu dieta pacjenta może powoli wracać do normalności. Nie oznacza to jednak powrotu do niezdrowych nawyków żywieniowych. Posiłki powinny być zbilansowane w zależności od indywidualnych potrzeb kalorycznych chorego i muszą być lekkostrawne.
Zespolenie omijające a zespół poresekcyjny
Zagadnieniem związanym z kwestiami dietetycznymi jest tzw. zespół poresekcyjny (bywa on również określany mianem poposiłkowego). W postaci wczesnej zaburzenia występują po około 30-60 minutach od posiłku i wynikają z szybkiej absorpcji węglowodanów w jelicie, skutkującej wyrzutem hormonów jelitowych. U pacjentów mogą pojawić się takie dolegliwości, jak kołatanie serca, zawroty głowy czy zaczerwienienie twarzy. Postać późna zespołu poresekcyjnego ujawnia się po upływie 2-4 godzin od posiłku, związana jest z nagłym wzrostem poziomu glukozy we krwi, którego skutkuje nadmiernym wyrzutem insuliny. Objawami w tej sytuacji mogą być:
- bladość
- drżenie rąk
- uczucie niepokoju
Jeżeli u chorych po zespoleniu żołądka z jelitem pojawią się wymienione dolegliwości, nie należy wpadać w panikę. Uniknąć pojawienia się postaci wczesnej można dzięki zmniejszeniu ilości cukrów w pożywieniu. Aby nie dochodziło do późnej postaci zespołu poposiłkowego, należy około godziny po jedzeniu spożyć niewielką ilość węglowodanów. Pomóc może również zwiększenie zawartości błonnika w diecie, dzięki czemu wchłanianie cukrów będzie wolniejsze i wahania poziomu insuliny nie będą aż tak drastyczne.
Dieta po zespoleniu żołądkowo-jelitowym
Wykonanie u pacjenta ominięcia żołądkowo-jelitowego sprawia, że zaburzone może być wchłanianie witamin i składników mineralnych. Dotyczy to szczególnie takich substancji, jak wapń, żelazo, witamina B12 i magnez. Niedobór wymienionych zwiększa ryzyko wystąpienia m.in. anemii i osteoporozy, w związku z czym pacjentom zaleca się suplementację tych związków. Dieta po zespoleniu żołądkowo-jelitowym powinna być wysokobiałkowa, niskokaloryczna i niskotłuszczowa. Ograniczyć należy błonnik oraz cukry proste.
Pozostałe zalecenia pozabiegowe
Pozostające po zabiegach laparoskopowych rany są zwykle bardzo niewielkie, nie oznacza to jednak, że można zaniechać ich właściwej pielęgnacji. Wszelkie nieprawidłowości takie jak zaczerwienienie czy sączenie się rany powinny budzić zaniepokojenie i skłonić chorego do konsultacji lekarskiej. W okresie równym około tygodnia powinno się unikać moczenia rany, dodatkowo kąpiele powinny odbywać się wyłącznie pod prysznicem.
Pacjenci po laparoskopowym zespoleniu żołądkowo-jelitowym muszą też pamiętać o regularnych wizytach kontrolnych. Odbywają się one zgodnie z wyznaczonym przez lekarza harmonogramem, najwięcej jest ich w ciągu pierwszego roku od zabiegu. Podczas nich dochodzi m.in. do oceny stopnia utrata masy ciała, dodatkowo przeprowadzane są różnego rodzaju badania laboratoryjne, dzięki którym ewentualne niedobory żywieniowe zostają szybko wykryte i możliwe jest wdrożenie suplementacji brakujących związków.
Źródła:
- Mayo Clinic Stuff, "Gastric bypass (Roux-en-Y)" (www.mayoclinic.org)