Laserowe leczenie atrofii pochwy u kobiet w wieku menopauzalnym

Według artykułu „Atrofia pochwy-diagnostyka i leczenie”, który został opublikowany w Przeglądzie Menopauzalnym (05;05:16-23), nawet 55% kobiet w okresie menopauzy doświadcza dyskomfortu związanego z suchością pochwy, a 32-41% cierpi na dyspareunię, czyli ból odczuwany w trakcie stosunku płciowego. Około 10% kobiet skarży się natomiast na uczucie pieczenia i swędzenia w pochwie. Wszystkie te dolegliwości mogą przyczyniać się do pogorszenia samopoczucia kobiet, obniżenia zadowolenia z życia seksualnego czy nawet wystąpienia objawów depresyjnych.

Na czym polega leczenie atrofii pochwy za pomocą laseroterapii

Idea działania lasera została opracowana w 2014 roku jako efekt współpracy włoskich i amerykańskich ośrodków. Technologia MonaLisa Touch Laser polega na pobudzaniu fibroblastów błony śluzowej za pomocą emisji promieniowania elektomagnetycznego o wysokiej energii. Pobudzone fibroblasty zaczynają produkować kolagen, włókna istoty międzykomórkowej i proteoglikany. Zmiany te sprzyjają odtworzeniu fizjologicznych warunków panujących w pochwie sprzed okresu menopauzy. 

Zabieg laserowego leczenia atrofii pochwy polega na umieszczeniu w pochwie głowicy lasera i trwa około 5-10 min. W tym czasie do okolic ujścia pochwy oraz kanału pochwy dostarczana jest energia w postaci promieniowania. Postępowanie takie jest niemal bezbolesne, a do jego przeprowadzenia nie jest wymagane znieczulenie. Najczęściej zabiegi powtarza się trzykrotnie co 6 tygodni. Jednym ze zgłaszanych efektów ubocznych był niewielki dyskomfort towarzyszący pacjentkom w trakcie pierwszego zabiegu w serii.

Poprawę po zabiegach odczuwa się stopniowo wraz z upływem czasu, który to jest potrzebny do odnowy błony śluzowej. Pierwsze efekty mogą pojawić się już po miesiącu. Można zaobserwować m.in. obkurczenie pochwy wynikające z pobudzenia syntezy kolagenu oraz obkurczenia już istniejących włókien, a także regenerację błony śluzowej. Niweluje to objawy związane z uczuciem suchości w pochwie oraz zmniejsza ryzyko mikrourazów. Dzięki powyższym zmianom obniżone zostaje także ryzyko infekcji układu moczowo-płciowego. Pochwa jest zatem lepiej nawilżona, bardziej elastyczna i napięta. Ponadto, zabiegi z użyciem lasera ginekologicznego mogą wywierać pozytywny wpływ na redukcję symptomów związanych z wysiłkowym nietrzymaniem moczu.

Skuteczność zabiegów z zastosowaniem lasera CO2 poddano ocenie w artykule pt: ,,A 12-week treatment with fractional CO2 laser for vulvovaginal atrophy: a pilot study.” opublikowanym w czasopiśmie Mayo Clinic Proceedings (v.85(1);87-94). Według powyższego badania 84% kobiet zauważyło u siebie korzystne efekty zabiegów z wykorzystaniem laseroterapaii. Kobiety, które wzięły udział w badaniu zgłosiły ustąpienie dolegliwości takich jak: ból podczas stosunku płciowego, uczucie suchości i pieczenia błony śluzowej pochwy oraz świądu.

Wspomniane efekty regeneracji błony śluzowej pochwy znajdują potwierdzenie w wynikach badań histopatologicznych. Według prof. Alberto Calligaro z Uniwersytetu w Pawii we Włoszech, zabiegi z zastosowaniem technologii MonaLisa Touch odbudowują błonę śluzową pochwy w stopniu porównywalnym do efektów osiąganych podczas stosowania hormonalnej terapii zastępczej.

Przed podjęciem decyzji o poddaniu się terapii z użyciem lasera MonaLisa Touch pacjentka powinna skonsultować się z ginekologiem. Przeciwwskazaniem do przeprowadzenia zabiegu jest aktywny stan zapalny w obrębie układu moczowo-płciowego. Przez kilka dni po zabiegu pacjentka powinna unikać kontaktów seksualnych.

W Polsce koszt jednego zabiegu z użyciem lasera MonaLisa Touch wynosi około 1 500 - 2 500 zł.

Do innych metod leczenia objawów związanych z atrofią błony śluzowej pochwy zaliczyć można stosowanie globulek dopochwowych o działaniu nawilżająco-regeneracyjnym czy zakładane dopochwowo preparaty miejscowo uwalniające estrogeny. Można rozważyć także poddanie się hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), która polega na przyjmowaniu leków zawierających estrogen w niskich dawkach.

Bibliografia: „A 12-week treatment with fractional CO2 laser for vulvovaginal atrophy: a pilot study” S.Salvatore, RE. Nappi, N.Zerbinati, A.Calligaro, S.Ferrero, M.Origoni, M.Candiani, U. Leone Roberti Maggiore,Climacteric 14.08 17(4)363-9;
„Atrofia pochwy-diagnostyka i leczenie” K.Drews, W.Pieńkowski,M.Perlik, Przegląd Menopauzalny 05.5.16-23