Pierwsze opisy choroby zwanej rhinphyma (z gr. rhis – nos i phyma – wzrost, pot. guzowatość nosa) pojawiły się w literaturze greckiej i arabskiej już 2000 lat p.n.e. Inne jej nazwy to m.in. przerost nosa, guzowatość nosa, nos pijacki, słoniowacizna nosa, nos kartoflowaty lub trądzik przerostowy. Dolegliwość dotyka przeważnie mężczyzn rasy białej, najczęściej w wieku 40-60 lat i jest efektem nieleczonego trądziku różowatego (acne rosacea).
Rozwijająca się przez wiele lat guzowatość nosa objawia się przerostem gruczołów łojowych, tworzeniem nowych i poszerzeniem istniejących naczyń krwionośnych oraz rozrostem tkanki łącznej, inicjowanym wzrostem ciśnienia wewnątrztkankowego na skutek wzmożonego przesięku osocza do przestrzeni międzykomórkowej. Nos chorego robi się czerwony, bulwiasty i rozszerzony. Rozwija się stan zapalny oraz nadmierny łojotok, zwiazany z powstawaniem wydzieliny zawierającej bakterie, łój i keranocyty. Pod wpływem nacisku łój wydostaje się z komórek łojowych.
Stosowane metody terapii skupiają się głównie na eliminacji dolegliwych dla pacjenta objawów choroby – stosowaniu leków doustnych i leczenia miejscowego. W celu poprawy wyglądu przeprowadzane są zabiegi usunięcia przerośniętych tkanek miękkich nosa za pomocą elektroagulacji (zabieg elektrochirurgiczny z wykorzystaniem prądu wysokiej częstotliwości), skalpela lub lasera CO2 z jednoczesnym przeszczepem skóry.
Leczenie guzowatości nosa – laser CO2
Do najpopularniejszych i uznawanych za najbezpieczniejsze zabiegów w leczeniu rhinophyma zaliczany jest zabieg laserem ablacyjnym CO2. Przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym, polega na odparowaniu przerośniętych tkanek nosa za pomocą wiązki lasera. Skupiona energia promieni lasera jest w minimalnym stopniu przenoszona do tkanek otaczających, warunkując tym samym działanie lasera jedynie w miejscu przyłożenia głowicy. Emitowana energia cieplna powoduje jednocześnie sterylizację pola operacyjnego, zapobiegając rozwojowi pozabiegowych infekcji, jak również prowadzi do koagulacji drobnych naczyń krwionośnych, co z kolei zmniejsza ryzyko krwawienia śródoperacyjnego. Postępowanie po zabiegu obejmuje profilaktyczne stosowanie antybiotykoterapii ogólnej i miejscowej oraz zabezpieczanie rany jałowymi opatrunkami. Całkowite zagojenie rany obserwuje się zwykle po około 4 tygodniach. Zaleca się unikanie ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe oraz stosowanie preparatów chroniących przed promieniowaniem UV o wysokim wskaźniku ochrony przeciwsłonecznej.
Orientacyjne koszty zabiegu wynoszą ok. 150-350 zł (np. Beautyderm i Skingen Clinic w Warszawie, artClinique w Krakowie).
Laser Nd:Yg – leczenie objawów i przyczyn
Wraz z rozwojem technik medycznych wykorzystującym lasery wysokoenergetyczne pojawiła się także nowa - zdaniem lekarzy bardzo obiecująca - metoda leczenia guzowatości nosa. Zabieg wykorzystujący laser neodymowy Nd:Yg o długości fali 1444 nm powala na leczenie zarówno objawów, jak i przyczyn choroby. W trakcie zabiegu dawka energii o wartości 100-150 mJ aplikowana jest podskórnie, usuwając przerośnięte gruczoły łojowe i jednocześnie odnerwiając na pewien czas wybrane obszary skóry. Pozwala to znacznie zahamować wydzielanie łoju, osłabić stan zapalny i tym samym wyraźnie zmniejszyć rozmiary nosa. Efekty terapii widoczne są zwykle już po pierwszym zabiegu – nos odzyskuje naturalny kształt i estetyczny wygląd. W przypadku bardziej zaawansowanych zmian możliwe jest jego powtórzenie po upływie 2-3 miesięcy.
Od 2013 r. procedurze leczenia guzowatości nosa laserem Nd:Yg 1444 nm można się poddać w warszawskiej AG Clinic.