Leczenie jaskry laserem

Jak podaje prof. dr hab. Jerzy Szaflik wraz z współautorami artykułu "Jaskra", zamieszczonego w czasopiśmie "Przewodnik Lekarza", na jaskrę choruje 1,5% osób po ukończeniu 40 roku życia i aż 10% osób, które osiągnęły 80 lat. W krajach o wysokim stopniu rozwoju, jaskra jest przyczyną 10% przypadków całkowitej utraty wzroku.

Jaskra jest to choroba narządu wzroku, której istotą jest występowanie podwyższonego ciśnienia śródgałkowego. Utrzymujące się wysokie ciśnienie w gałce ocznej oddziałuje na nerw wzrokowy, który z biegiem czasu ulega coraz poważniejszemu uszkodzeniu. Kolejnym etapem jest destrukcja włókien światłoczułych, tworzących siatkówkę. W konsekwencji dochodzi do zaburzenia pola widzenia.

Ciśnienie śródgałkowe jest wypadkową prędkości wytwarzania i odpływu cieczy wodnistej oka. Płyn jest wytwarzany w ciele rzęskowym, a odpływa przez otworki beleczkowania, znajdujące się w kącie przesączania, utworzonym przez rogówkę i tęczówkę. Wyróżnić można dwa główne typy jaskry: jaskrę otwartego kąta, gdzie otworki beleczkowania są niedrożne oraz jaskrę zamkniętego kąta, w której rogówka zrasta się z tęczówką i blokuje odpływ cieczy wodnistej.

 Rozwój technologii laserowych w okulistyce

Lasery są wykorzystywane w okulistyce stosunkowo niedługo. Jak podają autorzy pracy "Update on Laser Trabeculoplasty" , która ukazała się w "Middle East African Journal of Ophthalmology", zabieg trabekuloplastyki laserowej pierwszy raz w 1974r opisali Worthen i Whickham. Pięć lat później Wise i Witter opublikowali badanie, w którym wykonali zabieg przy pomocy lasera argonowego (ALT). Laser neodymowy do leczenia jaskry zaczęto wykorzystywać w 1998 r., kiedy to Latina wraz z współpracownikami wykonał zabieg selektywnej trabekuloplastyki (SLT).

Laser w leczeniu jaskry - zastosowanie, efekty i potencjał terapeutyczny

Leczenie laserowe jest wykorzystywane zarówno w leczeniu jaskry zamkniętego jak i otwartego kąta przesączania, jeśli lekarz prowadzący uzna, że tego typu terapia przyniesie oczekiwany efekt. Z artykułu "Jaskra" autorstwa prof. dr hab. Marii Hanny Niżankowskiej opublikowanym w portalu mp.pl dowiadujemy się, że zastosowanie trabekuloplastyki we wczesnym stadium zaawansowania jaskry, powoduje spadek ciśnienia śródgałkowego o 25 - 30%. Umożliwia to spowolnienie postępu choroby, a w wielu przypadkach pozwala na ograniczenie farmakoterapii.

W leczeniu jaskry wykorzystywany jest laser argonowy (ALT) lub neodymowy Nd- YAG (SLT). Zaletą tego drugiego jest możliwość ponowienia zabiegu w sytuacji, gdy pierwszy okazał się niewystarczający. W czasopiśmie "Journal of Glaucoma" ukazał się artykuł "Argon versus selective laser trabeculoplasty in younger patients: 2-year results", w którym opisano badanie, które miało na celu porównanie skuteczności obu laserów. Otrzymane wyniki pozwoliły na wyciągnięcie wniosku, że po upływie 2 lat od zabiegu nie obserwuje się różnic we wzroście ciśnienia śródgałkowego między zastosowaniem lasera argonowego oraz neodymowego u młodych pacjentów.

Zastosowanie różnych laserów w leczeniu jaskry - ALT vs. SLT

Różnice w sposobie osiągnięcia zwiększenia odpływu cieczy wodnistej, wynikające z zastosowania różnych laserów opisała Krystyna Czechowicz-Janicka w artykule "Selektywna trabekuloplastyka laserowa (SLT) w leczeniu jaskry z pierwotnie otwartym kątem - doświadczenia własne", który ukazał się w kwartalniku "Okulistyka". Istotą zabiegu laserem argonowym (ALT) jest poszerzenie przestrzeni międzybeleczkowej w wyniku tworzenia się blizn i powstania koagulacji w powierzchownych warstwach beleczkowania. Zastosowanie lasera neodymowego powoduje zmniejszenie oporu cieczy wodnistej poprzez wywołanie zmian w komórkach śródbłonka.

Przeciwwskazania do laserowego leczenia jaskry - jakie czynniki brać pod uwagę?

Istnieje niewielka ilość przeciwwskazań do trabekuloplastyki laserowej. Jest ona przeciwwskazana w zaawansowanej jaskrze, kiedy przewidywany spadek ciśnienia wewnątrzgałkowego jest zbyt mały w stosunku do oczekiwań. Od zabiegu należy także odstąpić, gdy istnieje prawdopodobieństwo uszkodzenia nerwu wzrokowego wskutek gwałtownego pozabiegowego wzrostu ciśnienia w gałce ocznej. Do najważniejszych przeciwwskazań należy również występowanie stanu zapalnego lub wynaczynionej krwi w obrębie gałki ocznej oraz przymglenie rogówki.