Endodoncja, czyli leczenie kanałowe, to jeden z najtrudniejszych, ale jednocześnie najważniejszych zabiegów stomatologicznych. Prawidłowo przeprowadzony pozwala na uniknięcie ekstrakcji zęba dotkniętego nieodwracalnym stanem zapalnym miazgi (pulpitis), którego rozwój jest jednym z następstw nieleczonej próchnicy.
Decyzję o leczeniu kanałowym podejmuje lekarz-stomatolog na podstawie wyników badania klinicznego i zdjęcia rentgenowskiego a przeprowadzane jest ono w kilku etapach, wymagających zwykle kilku wizyt w gabinecie dentystycznym:
- po usunięciu zmian próchniczych następuje zatrucie i całkowite usunięcię zainfekowanej miazgi z komory i kanałów korzeniowych zęba, usunięcie toksyn bakteryjnych i przygotowanie zęba do wypełnienia
- osuszone i zdezynfekowane kanały są szczelnie wypełniane aby zapobiec przenikaniu bakterii z jamy zęba. Popularnym wypełniaczem jest tzw. gutaperka – żywica południowoamerykańskiego drzewa gutaperkowca stosowana wraz ze specjalnymi środkami uszczelniającymi
- korona zęba odbudowywana jest przy użyciu materiału światłoutwardzalnego lub w przypadku większych ubytków – uzupełnienia protetycznego w formie korony metalowo-porcelanowej lub ceramicznej.
Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym lub w pełnej narkozie (w uzasadnionych przypadkach) a ząb pozbawiony żywej miazgi nie posiada już unerwienia przewodzącego impulsy bólowe. Wynik leczenia kanałowego oceniany jest poprzez wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Prawidłowo przeprowadzone pozwala na zachowanie zęba przez wiele lat. Jest on już co prawda martwy, ale nadal pełni swoją funkcję estetyczną i uczestniczy w mechanicznym rozdrabnianiu pokarmu.
System SAF – minimalnie inwazyjna endodoncja
Jednym z najnowocześniejszych rozwiązań służących do sprawnego przeprowadzenia leczenia kanałowego jest tzw. system SAF (Self-Adjusting File) izraelskiej firmy ReDent Nova, czyli trójwymiarowy, niezwykle elastyczny pilnik, dostosowujący się do anatomicznego kształtu kanału zębowego. W przeciwieństwie do starszych rozwiązań, które dostosowywały opracowywany kanał do kształtu pilnika, nie prowadzi on do utworzenia z zęba "wydmuszki" zwiększającej ryzyko późniejszego pęknięcia korzenia i utraty zęba:
- Pusty w środku pilnik SAF, kształtem przypominający cylinder o średnicy 1,5 mm lub 2 mm i ściankach zbudowanych z cienkiej niklowo-tytanowej siatki, wywiera stały, delikatny nacisk wzdłuż całego obwodu ściany kanału w celu jego opracowania endodontycznego. Delikatna wibracja ściernej powierzchni pilnika powoduje stopniowe poszerzanie kanału. Pilniki SAF dopasowują się do pierwotnego kształtu kanału, zachowując jego naturalną anatomię.
- Wydrążony środek narzędzia pozwala na ciągłą irygację kanału środkiem dezynfekującym w trakcie opracowywania, co maksymalizuje ilość usuniętych z jego wnętrza drobnoustrojów.
- Konstrukcja umożliwiająca tylko ruchy góra-dół minimalizuje ryzyko mikropęknięć zębiny i zachowanie większej ilości zdrowej tkanki niż w przypadku tradycyjnych rozwiązań
- Ewentualne uszkodzenie pilnika nie oznacza jego złamania, lecz tylko naruszenie konstrukcji siatki, co nie ma negatywnego wpływu na przebieg leczenia.