Leczenie migreny botoksem

Botoks to nazwa handlowa dla toksyny botulinowej, produkowanej w USA przez firmę Allergan. Jest on neurotoksyną wytwarzaną przez bakterie Clostridium botulinum. Toksyna ta należy do grupy najbardziej trujących substancji pojawiających się w przyrodzie, jednak w niedużym stężeniu znajduje ona zastosowanie w medycynie. W celach leczniczych została ona po raz pierwszy użyta w latach sześćdziesiątych przez okulistę dr A. Scotta w leczeniu zeza oraz kurczu powiek.

Dzisiejsze czasy pokazują, że spektrum działania botoksu jest niezwykle szerokie. Najpopularniejsze jest jego zastosowanie w medycynie estetycznej. Jednak wykorzystywany jest on również w uśmierzaniu bólu, leczeniu zaburzeń nerwowo-mięśniowych lub nadpotliwości. Można go również stosować w terapii leczenia migreny.

Charakterystyka migreny i jej wpływ na życie

Migrena to jeden z najczęściej występujących napadowych bólów głowy. Jest to powszechna choroba dotycząca nawet 15-18% populacji kobiet i 6-8% populacji mężczyzn. Badania epidemiologiczne przedstawione przez polskich neurologów wykazały, że migrena dotyczy prawie 10% populacji polskiej. Podstawowym objawem choroby jest ból pojawiający się w postaci napadu i trwający od kilku do kilkudziesięciu godzin.

Zdarza się, że po ustąpieniu jednego napadu bólu pojawia się następny, a czasami przerwa może trwać kilka dni, a nawet kilka tygodni. Może ona spontanicznie przeistoczyć się w formę przewlekłą (chronic migraine - CM). Migrena uznawana jest za przewlekłą, gdy częstotliwość napadów w ciągu miesiąca przekracza 14 dni. W typowych przypadkach ból umiejscowiony jest jednostronnie za gałką oczną, w czole i skroni, ale bywa on również obustronny lub naprzemienny.

Natężenie bólu jest przeważnie dość duże. Ból może być tak silny, że wyłącza chorego z codziennego życia. Niestety, jest to choroba bardzo trudna w leczeniu. Mimo że rynek medyczny oferuje szeroką gamę zabiegów i produktów służących zminimalizowaniu objawów, dla wielu pacjentów mogą okazać się mało skuteczne.

Skuteczność leczenia migreny botoksem

Jednym ze sposobów walki z migreną jest zabieg z użyciem toksyny botulinowej typu A. Badania kliniczne PREEMPT1 oraz PREEMPT2 wykazały, że botoks ma spory potencjał redukowania ciężkości przewlekłej migreny. Osoby poddawane wielokrotnym iniekcjom toksyny w okolicę głowy oraz szyi raz na 12 tygodni zaobserwowały zmniejszenie liczby dni migrenowych.

Korzyści z leczenia botoksem

Korzyści z leczenia botoksem:

• zmniejszenie liczby dni migrenowych,
• obniżenie sumarycznej liczby godzin bólu,
• bezpieczeństwo i dobra tolerancja leku,
• rzadkie występowanie objawów niepożądanych.

Obniżyła się również sumaryczna liczba godzin, w których osoby te odczuwały ból. Dodatkowo, badanie wykazało, że jest to lek bezpieczny, dobrze tolerowany, a występowanie niepożądanych objawów występowało rzadko. Autorzy badań PREEMPT podkreślają, że współczynniki dla botoksu względem placebo wyraźnie pokazują wyższość toksyny.

Jednak amerykański neurolog, dr A. Mauskop z New York Headache Centre, podkreśla, że wielu naukowców uważa, że jak na rewolucyjną terapię nie są one jednak wyraźnie zaznaczone. Sceptycy uważają również, że mechanizm działania botoksu na zmniejszenie objawów bólowych jest wciąż nie do końca poznany, dlatego niepewny i poniekąd budzący wątpliwości.

Mimo wszystko, Botoks został zarejestrowany jako środek do leczenia przewlekłego typu migreny w 2010 roku przez władze brytyjskie, a w 2011 przez amerykański urząd FDA. Możliwe jest również stosowanie tej metody w Polsce.

Przebieg zabiegu leczenia migreny botoksem

Zabieg leczenia migreny z zastosowaniem toksyny botulinowej typu A przeznaczony jest dla osób, których częstotliwość dni migrenowych przekracza 14 dni w miesiącu. Terapia ta zwykle wykonywana jest po uprzedniej konsultacji neurologicznej. Zabieg polega na ostrzykiwaniu odpowiednich części głowy i szyi, a dokładniej 31 punktów, w tym okolic czoła, skroni, potylicy, karku oraz ramion.

Na czym polega procedura zabiegu?

Procedura zabiegu:

• wybór odpowiednich punktów na głowie i szyi,
• ostrzykiwanie 31 punktów,
• blokada uwalniania neuroprzekaźników,
• utrzymanie efektu przez około 6 miesięcy.

Te punkty są wybierane, ponieważ są miejscami, gdzie nerwy są najbardziej wrażliwe i mogą być związane z wyzwalaniem migrenowych bólów głowy. Zadaniem botoksu jest zablokowanie uwalniania neuroprzekaźników związanych z powstaniem bólu. Blokada zakończeń nerwowych utrzymuje się ok. 6 miesięcy, co oznacza, że efekt leczenia nie jest permanentny.

Zabieg trwa zaledwie kilka minut i nie wymaga znieczulenia ani żadnej rekonwalescencji. Pierwsze efekty leczenia zauważalne są po tygodniu.

Możliwe skutki uboczne i przeciwwskazania

Należy mieć na uwadze, że mimo generalnie dobrej tolerancji, mogą wystąpić skutki uboczne, takie jak ból w miejscu wstrzyknięcia, sztywność w szyi, ból głowy czy objawy grypopodobne. Przeciwwskazaniami do stosowania botoksu są uczulenie na składniki preparatu, infekcje w miejscu wstrzyknięcia czy zaburzenia krzepnięcia krwi.

Możliwe skutki uboczne i przeciwwskazania:

• ból w miejscu wstrzyknięcia,
• sztywność w szyi,
• ból głowy,
• objawy grypopodobne,
• uczulenie na składniki preparatu,
• infekcje w miejscu wstrzyknięcia,
• zaburzenia krzepnięcia krwi.

Jednakże, warto zauważyć, że efektywność leczenia botoksem może różnić się pomiędzy pacjentami. Nie wszyscy pacjenci doświadczają znaczącej poprawy, a niektóre osoby mogą nie zauważyć żadnej różnicy. Dlatego ważne jest, aby przed podjęciem decyzji o leczeniu skonsultować się z lekarzem specjalistą, który pomoże określić, czy terapia botoksem jest odpowiednia dla danego pacjenta.

Alternatywne metody leczenia migreny

Oprócz terapii botoksem istnieją także inne metody leczenia migreny. Wśród nich można wymienić farmakoterapię, w tym leki przeciwbólowe i przeciwmigrenowe, takie jak tryptany, ergotaminy czy leki przeciwdrgawkowe. Niektórzy pacjenci korzystają z terapii behawioralnej, biofeedbacku, akupunktury lub zmiany stylu życia, które mogą obejmować regularne ćwiczenia, zdrową dietę oraz unikanie czynników wyzwalających migrenę.

Podsumowanie i wnioski dotyczące leczenia migreny botoksem

Należy podkreślić, że nie jest to zabieg, który pozwoli na całkowite pozbycie się migreny. Jednak jeśli weźmiemy pod uwagę duży dyskomfort i obniżenie jakości życia, jakie niesie za sobą przewlekła postać migreny, nawet najmniejsza ulga w objawach staje się dla pacjentów istotna.

Wnioski z badań wskazują, że terapia botoksem może być skutecznym rozwiązaniem dla osób cierpiących na przewlekłą migrenę, które nie znalazły ulgi w tradycyjnych metodach leczenia. Jednakże, jak każda interwencja medyczna, niesie ona ze sobą pewne ryzyko i należy dokładnie rozważyć wszystkie za i przeciw przed podjęciem decyzji o jej przeprowadzeniu.