Leczenie nadpotliwości skóry głowy toksyną botulinową

Pocenie się jest naturalną reakcją fizjologiczną organizmu mającą na celu odprowadzenie nadmiaru ciepła z ustroju. O nadpotliwości (hiperhydrozie) mówimy w sytuacji, gdy wydzielanie potu występuje w nadmiernych ilościach, przewyższających ilość niezbędną do utrzymania właściwej termoregulacji ciała, niezależnie od wykonywanych czynności i temperatury otoczenia.

Nadpotliwość można podzielić na dwa podstawowe rodzaje:

• uogólniona, obejmująca całe ciało - występuje znacznie rzadziej i zwykle jest następstwem współistniejącej choroby, takiej jak infekcja, cukrzyca lub nadczynność tarczycy. Nadmierna potliwość zazwyczaj zanika pod wpływem leczenia podstawowej choroby.
• miejscowa nadmierna potliwość - to odmiana, którą spotyka się częściej. Jest chorobą uwarunkowaną genetycznie polegającą na nadmiernej stymulacji przez układ współczulny gruczołów potowych. Dotyczy stóp, dłoni, pach, twarzy, a także skóry głowy.

Nadpotliwość skóry głowy, mimo że stosunkowo rzadka, jest najbardziej widoczna. Dotyczy ona głównie przedniej części twarzy, przede wszystkim okolicy czoła i tzw. strefy "T".

W przeciwieństwie do nadmiernej potliwości dłoni, stóp czy pach, które można leczyć różnymi metodami, zarówno operacyjnymi - usunięcie gruczołów potowych, jak i nieoperacyjnymi – np. dezodoranty ze zwiększoną zawartością chlorku glinu, terapia nadpotliwości skóry głowy jest trudniejsza. Do leczenia tej okolicy stosuje się przede wszystkim iniekcje toksyny botulinowej typu A (Botox).

Jak działa toksyna botulinowa w leczeniu nadpotliwości?

Toksyna botulinowa (botox) z grupy neurotoksyn jest substancją białkową wytwarzaną przez bakterie beztlenowe z gatunku Clostridium Botulinum oraz nielicznych innych przedstawicieli rodzaju Clostridium. Rozróżnia się kilka typów toksyny, ale na zdrowie ludzi największy wpływ mają typy A, B oraz E.

Jej działanie polega na trwałym połączeniu z płytką nerwowo-mięśniową i porażeniu skurczu mięśnia (blokada przewodnictwa nerwowo-mięśniowego). Przekazywanie impulsów nerwowych wraca stopniowo, wraz z tworzeniem się nowych zakończeń nerwowo-mięśniowych.

Leczenie nadpotliwości botoxem zostało zaakceptowane w 2004 roku przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) i od tej pory cieszy się rosnącą popularnością dzięki swej skuteczności.

Ostrzykiwanie toksyną botulinową miejsc dotkniętych hiperhydrozą blokuje nerwy zaopatrujące gruczoły potowe, co zapobiega wydzielaniu przez nie potu przez okres od 6 miesięcy do roku. Najczęściej stosowanymi preparatami toksyny botulinowej typu A do leczenia nadpotliwości są: Botox firmy Allergan, Azzalure firmy Qmed oraz Bocouture firmy Merz.

W Polsce pionierem tej metody leczenia w przypadku owłosionej skóry głowy oraz czoła jest dr Ewa Kaniowska z Centrum Dermatologii Estetycznej i Laserowej Derma-Puls we Wrocławiu.

Alternatywne metody leczenia

Istnieją inne metody leczenia nadpotliwości skóry głowy, które mogą być stosowane samodzielnie lub w połączeniu z toksyną botulinową.

• leki doustne, takie jak antycholinergiczne,
• terapie laserowe, które niszczą gruczoły potowe,
• inne metody, które powinny być konsultowane z lekarzem.

Przeciwwskazania do stosowania toksyny botulinowej

Podczas rozważania terapii toksyną botulinową, należy uwzględnić możliwe przeciwwskazania. Alergie na składniki preparatu, ciąża oraz okres laktacji, a także niektóre choroby neurologiczne, mogą wykluczać możliwość przeprowadzenia zabiegu.

Potencjalne działania niepożądane i ryzyko

Chociaż wstrzykiwanie toksyny botulinowej jest ogólnie bezpieczne, mogą wystąpić działania niepożądane. Należą do nich miejscowe podrażnienie, ból w miejscu iniekcji, a także rzadko występujące objawy ogólne, takie jak ból głowy czy objawy grypopodobne. Przed zabiegiem pacjent powinien być świadomy tych potencjalnych ryzyk.

Przebieg zabiegu i wskazówki po zabiegu

Zabieg poprzedzony jest tzw. testem Minora (testem jodowo-skrobiowym), polegającym na posmarowaniu danego miejsca jodyną, a następnie posypaniu skrobią ziemniaczaną. Powierzchnia skóry dotknięta nadpotliwością ciemnieje w ciągu kilkunastu sekund, wskazując lekarzowi miejsca wprowadzenia toksyny.

Po ustaleniu miejsc aplikacji, znieczulany jest on miejscowo kremem Emla. Następnie dzieli pole zabiegu na kwadraty 1,5x1,5 cm, które kolejno, przy użyciu bardzo cienkich, sterylnych igieł, ostrzykiwane są preparatem toksyny botulinowej typu A - cały zabieg trwa od kilkunastu minut do godziny.

Efekt terapii można zauważyć już po kilku dniach. Zakończenia nerwowe są zablokowane przez toksynę na okres 6-12 miesięcy. Później powstają nowe, przez co rezultaty leczenia stopniowo zanikają. Kolejną sesję można przeprowadzić średnio po 7-12 miesiącach.

Po zabiegu może się pojawić lekkie zaczerwienienie i obrzęk, który powinien ustąpić w ciągu paru dni, a także miejscowa bolesność, która utrzymuje się przez kilka godzin.

Aby zminimalizować ryzyko powikłań i zapewnić skuteczność leczenia, pacjent powinien unikać intensywnego wysiłku fizycznego, sauny oraz gorących kąpieli przez kilka dni po zabiegu. Przed zabiegiem zaleca się unikanie przyjmowania leków przeciwzapalnych i aspiryny, aby zminimalizować ryzyko krwawienia i siniaków.

Koszty leczenia nadpotliwości skóry głowy

Centrum Medyczne "Ars Estetica" we Wrocławiu wycenia zabieg leczenia nadpotliwości obejmujący czoło na 600 zł, zaś obszar owłosionej skóry głowy na 1500 zł. W bydgoskiej klinice Kosmetologii Estetycznej i Akademii Mesobelle za podobne usługi zapłacimy 1200 zł.

Warto jednak pamiętać, że ceny mogą się różnić w zależności od lokalizacji kliniki oraz doświadczenia specjalisty wykonującego zabieg. Przed podjęciem decyzji o leczeniu, zaleca się konsultację z lekarzem, który dokładnie omówi wszelkie aspekty zabiegu, w tym jego koszty oraz potencjalne efekty uboczne.

• koszt zabiegu,
• lokalizacja kliniki,
• doświadczenie specjalisty,
• potencjalne efekty uboczne.

Aktualnie prowadzone są badania nad nowymi metodami leczenia nadpotliwości, w tym nad zastosowaniem innych substancji blokujących gruczoły potowe. Choć toksyna botulinowa pozostaje jednym z najskuteczniejszych dostępnych środków, rozwój medycyny może w przyszłości zaoferować alternatywne rozwiązania.