Choroba de Quervain'a to przewlekły stan zapalny pochewki ścięgnistej pierwszego przedziału prostowników, czyli ścięgien mięśnia odwodziciela długiego i prostownika krótkiego kciuka. Na skutek częstego wykonywania określonych ruchów ręki dochodzi do zaburzenia między ścięgnami w pochewkach ścięgnistych a otaczającymi je tkankami oraz ograniczenia wytwarzania płynu maziowego. Wg danych podanych w Occupational Medicine na zespół de Quervain'a najczęściej chorują osoby w wieku od 50 do 60 r.ż., w tym 0,5% mężczyzn i 1,3% kobiet. Na schorzenie to narażeni są wszyscy Ci, którzy na co dzień intensywnie wykorzystują pracę rąk (tenisiści, miotacze, stolarze, budowlańcy itp.). Jest to również powszechny problem u młodych mam, które nosząc dziecko na rękach, przeciążają swoje nadgarstki i kciuki. Stąd popularne określenie „kciuk matki”. Zespół objawia się obrzękiem i bólem w okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej, promieniujący do kciuka i nadgarstka. Nasila się w trakcie dźwigania oraz ucisku bolesnego miejsca.
Badaniem przedmiotowym prowokującym ból w zespole de Quervain’a jest test Filkenstein’a i test Muckard’a. Aby potwierdzić diagnozę można wykonać USG, które wg obserwacji dr M. Kamel’a i współpracowników, pokazuje zajęte procesem chorobowym ścięgna jako pogrubione i objęte stanem zapalnym tkanki.
Leczyć chorobę de Quervain'a można zachowawczo lub operacyjne. Lecz w pierwszym przypadku terapia może być skuteczna jedynie w początkowym stadium choroby. Bardziej zaawansowane zmiany wymagają zabiegu operacyjnego.
Leczenie operacyjne choroby de Quervain'a
Celem leczenia operacyjnego zespołu de Quervain’a jest uwolnienie uciśniętych ścięgien przez nacięcie troczka, częściowe wycięcie pochewek ścięgnistych i zrośniętych tkanek. W okolicy kciuka i nadgarstka wykonywane jest kilkucentymetrowe nacięcie, przez które operator dochodzi do zmienionych chorobowo tkanek. Po operacji zalecane jest noszenie ręki w temblaku tak, aby do zdjęcia szwów unikać jej opuszczania.
W czasopiśmie International Orthopaedics w 2009r. przedstawiono wyniki badań 80 pacjentów, u których wykonano otwarty zabieg uwolnienia ścięgien w chorobie de Quervain'a. U wszystkich pacjentów długoterminowy wynik pooperacyjny zakończył się sukcesem, o czym świadczył brak bólu i negatywny test Finkelstein’a. Jedynie u 6 pacjentów po zabiegu wystąpiły niewielkie komplikacje takie jak obrzęk, infekcja i drobne zmiany pochodzące od nerwu promieniowego.
Zespół de Quervain’a można też zoperować metodą endoskopową. Cel zabiegu jest ten sam, lecz nacięcie jest dużo mniejsze. Przeprowadzono badania nad skutecznością obu metod. W 2011r. w czasopiśmie Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery dr H.J.Kang nie zaobserwował statystycznej różnicy w efektach pooperacyjnych. Uznał jednak wyższość metody artroskopowej, ponieważ po zabiegu metodą otwartą wystąpiły przypadki uszkodzenia nerwu promieniowego, ból i nieestetyczność blizny pooperacyjnej. Ten sam lekarz potwierdził w badaniach przedstawionych w 2013r. w The Bone & Joint Journal, że endoskopowe leczenie zespołu de Quervain'a umożliwia wcześniejszy powrót do wykonywania manualnych czynności, mniej komplikacji ze strony nerwu promieniowego i większe zadowolenie pacjentów z niewielkich blizn pooperacyjnych.
Źródło: PubMed