Palec strzelający, zwany też trzaskającym i przeskakującym, to problem, który może dotyczyć wszystkich palców dłoni, ale najczęściej obejmuje kciuk lub palec serdeczny. Ścięgna palców od wewnętrznej strony dłoni pokryte są osłonkami, zwanymi pochewkami ścięgnistymi. Dzięki temu, że produkują one płyn, ścięgna zginaczy palców poruszają się w nich swobodnie. Jednak gdy dochodzi do częstych stanów zapalnych, mikrourazów lub przeciążeń w obrębie dłoni, płyn ten zaczyna wysychać, a ścianki pochewek się pogrubiają. To powoduje zawężenie przestrzeni wokół ścięgna i zaburzenie przesuwalności ścięgna w pochewce. Objawem jest wyczuwalne zgrubienie u podstawy palca, poranna sztywność, ból i trudność w jego wyprostowaniu. Czasami przeciśnięcie się ścięgna przez zwężoną pochewkę powoduje słyszalny trzask i bolesne przeskakiwanie najczęściej w trakcie próby wyprostowania zgiętego palca. Problem pojawia się najczęściej u osób pracujących dłońmi i wykonujących nimi powtarzalne ruchy. Lecz, jak podaje prof. Leszek Romanowski, Konsultant Wojewódzki w dziedzinie ortopedii i traumatologii narządu ruchu, zdarza się także u niemowląt i dzieci.
Diagnozę lekarz ustala na podstawie wywiadu z pacjentem oraz badania USG. Leczenie początkowo może być objawowe, obejmujące stosowanie leków przeciwzapalnych i fizjoterapii. Niektórzy lekarze proponują ostrzyknięcie miejscowe lekiem sterydowym. Jednak najczęściej leczenie objawowe nie przynosi pożądanych efektów. Wówczas leczeniem z wyboru jest zabieg operacyjny, który, jak twierdzi dr n.med. Piotr Czarnecki, konsultant w zakresie chirurgii i ortopedii kończyny górnej w Szpitalu w Śremie, jest leczeniem bardzo skutecznym.
Operacja palca strzelającego
Celem zabiegu jest usunięcie przyczyny palca strzelającego, czyli zgrubienia pochewki ścięgnistej, która zaciskając się wokół ścięgna, ogranicza jego ruch. Stosowane są dwie metody operacyjne: otwarta oraz przezskórna.
W metodzie otwartej, cięcie uzależnione jest od miejsca występowania zgrubienia. Może być wykonane w bruździe poprzecznej dłoni u podstawy zajętego palca, w bruździe zgięcia kciuka albo na promieniowej stronie nadgarstka. Lekarz musi dojść do pogrubionej pochewki ścięgnistej, otworzyć ją i przeciąć. To spowoduje jej rozszerzenie i odbarczy ucisk na ścięgno. Jeśli cięcie wykonywane jest na nadgarstku, lekarze najczęściej odtwarzają pierścień pochewki, wyraźnie ją jednak poszerzając. W metodzie przezskórnej nie ma cięcia skóry, szycia i blizn. Po znieczuleniu okolicy operowanej, lekarz wprowadza igłę w pogrubione miejsce zajętego palca i powoli oddziela pochewkę od ścięgna do momentu aż igła będzie mogła się swobodnie poruszać.
Wg dr Satishchandra Kale, specjalisty medycyny sportowej z Wielkiej Brytanii, otwarte cięcie jest konieczne jeśli strzelający palec dotyczy kciuka, małego palca oraz w przypadku znacznego przykurczu. Zaś leczeniem przezskórnym można leczyć palce: wskazujący, środkowy i serdeczny.
W badaniu przedstawionym w North American Journal of Medical Sciences w 2012 r. porównano metodę otwartą z metodą przezskórną. Zaobserwowano, iż po zabiegu uwalniania palca trzaskającego metodą otwartą całkowicie rozwiązano problem blokowania, trzaskania i bólu palca. Natomiast technikę przezskórną uznano za skuteczny, tani i łatwy sposób leczenia, z niskim ryzykiem powikłań, który może być korzystną alternatywą w leczeniu palca strzelającego.
Rekonwalescencja po zabiegu operacyjnym palca strzelającego
Po zabiegu metodą otwartą chirurdzy dzielą się na tych, którzy stabilizują dłoń po zabiegu w opatrunku unieruchamiającym oraz na tych, którzy preferują jak najszybsze wdrożenie ruchu, bez zakładania szyny gipsowej. Wyjątkową sytuacją jest, gdy odtwarzany był pierścień pochewki, tu potrzebny jest czas na dobre wgojenie się tkanek. Wówczas zawsze zakładany jest opatrunek unieruchamiający na okres 3 tygodni.W czasie noszenia opatrunku i leczenia się rany należy unikać ruchów chwytania czy dźwigania oraz nie wolno prowadzić auta. Jeśli pojawia się silny ból, który pojawia się po zejściu znieczulenia, lekarze najczęściej zalecają stosowanie podstawowych leków przeciwbólowych, zawierających Paracetamol lub Ibuprofen. Okres rekonwalescencji trwa od 2 do 4 tygodni. Po upłynięciu tego czasu możliwy jest powrót do codziennych czynności domowych i zawodowych.
Po zabiegu przezskórnym można wrócić do wykonywania codziennych czynności po ustąpieniu obrzęku.
Źródło: Arthros, ncbi.nlm.nih.gov