O komórkach macierzystych słyszy się coraz więcej, choćby w aspekcie pobierania i przechowywania bogatej w nie krwi pępowinowej. Przyczyną zainteresowania tymi strukturami jest to, że mają one duże zdolności rozmnażania i różnicowania się - nazwa "macierzyste" wzięła się stąd, że przekształcać się one mogą w różne typy komórek organizmu.
Jednym z zastosowań komórek macierzystych, budzącym spore zainteresowanie wśród lekarzy, jest leczenie ran i oparzeń. Szczególnie dotyczy to tych postaci zmian, które trudno opanować innymi dostępnymi metodami - a takowe nie są wcale rzadkie, bo jak informują autorzy pracy "Concise Review: Role of Mesenchymal Stem Cells in Wound Repair", w samych Stanach Zjednoczonych rocznie odnotowuje się od 5 do 7 milionów przypadków przewlekłych, niegojących się ran.
Rola komórek macierzystych w procesach regeneracyjnych skóry
W prawidłowej skórze występują komórki komórki macierzyste. W przypadku zranienia się czy drobnego oparzenia, podejmują one swoją czynność i biorą udział (wraz z otaczającą je macierzą oraz czynnikami wzrostu) w procesach regeneracyjnych. Przy większych oparzeniach i przewlekłych ranach ilość i funkcja tych komórek mogą być zaburzone, dlatego też powstała koncepcja, aby wspomóc gojenie się skóry poprzez dostarczanie brakujących komórek macierzystych w dane miejsca.
W dziedzinie medycyny estetycznej i dermatologii, wykorzystanie komórek macierzystych otwiera nowe możliwości w odnowie skóry. Dzięki ich zdolności do samoregeneracji oraz wydzielania czynników wzrostu, terapie oparte na komórkach macierzystych przyczyniają się do uzyskania zdrowszej, bardziej elastycznej i młodziej wyglądającej skóry. To nie tylko tajemnica piękna, ale także zdrowia skóry, która odgrywa kluczową rolę w naszym codziennym życiu. Jednym z zabiegów poprawiających wygląd skóry oraz owal twarzy jest lipofilling.
Źródła komórek macierzystych i ich bogactwo
Komórki macierzyste pochodzą albo od samego pacjenta, albo też z tzw. banków tkanek. Uzyskać je można z różnych miejsc, takich jak np. skóra, tkanka tłuszczowa, szpik kostny. Za najbogatsze ze źródeł uznaje się tkankę tłuszczową. Jak mówi chirurg dr hab. Marek Kawecki w rozmowie opublikowanej na portalu rynekzdrowia.pl, ze 100 ml tej tkanki uzyskać można nawet 400 000 komórek macierzystych. Ta obfitość komórek macierzystych w tkance tłuszczowej sprawia, że jest ona szczególnie atrakcyjnym źródłem do wykorzystania w procedurach medycyny regeneracyjnej. Wysoka dostępność komórek macierzystych z tkanki tłuszczowej znacząco przyczynia się do skuteczności terapii oraz wspiera procesy regeneracyjne w organizmie pacjenta.
Zastosowanie komórek macierzystych w leczeniu ran i oparzeń
Samo pobranie to jednak dopiero początek. Do leczenia ran i oparzeń wykorzystuje się komórki macierzyste w różnych postaciach. Dostępne są one w formie m.in.:
- nakładanych plastrów
- w postaci płynnej
- w sprayu
W preparatach, oprócz komórek macierzystych, obecne są również inne substancje mające pobudzać procesy regeneracyjne tkanek, takie jak:
- kolagen
- elastyna
- kwas hialuronowy
Dzięki temu możliwe jest uzyskanie zdrowszej i bardziej elastycznej skóry po zranieniach, co wpływa na jakość procesu gojenia się ran i blizn. Warto również zauważyć, że komórki macierzyste same mają zdolność do namnażania się oraz wydzielania czynników wzrostu, co dodatkowo wspiera procesy regeneracyjne. W Polsce, Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich jest jednym z ośrodków, który wykorzystuje komórki macierzyste w leczeniu ran i oparzeń, osiągając znakomite wyniki.
Źródła:
- Eamon Francis, Laura Kearney and James Clover, "The effects of stem cells on burn wounds: a review" (www.ncbi.nlm.nih.gov), www.ncbi.nlm.nih.gov, 2019
- Najath Abdul Kareem, Ayesha Aijaz, Marc G Jeschke, "Stem Cell Therapy for Burns: Story so Far" (www.ncbi.nlm.nih.gov), www.ncbi.nlm.nih.gov, 2021
- Yuan Li, Wei-dong Xia, Leanne Van der Merwe, Wen-tong Dai & Cai Lin, "Efficacy of stem cell therapy for burn wounds: a systematic review and meta-analysis of preclinical studies" (stemcellres.biomedcentral.com), stemcellres.biomedcentral.com/, 2020
- Jasmine Z Cheng, Ali Farrokhi, Aziz Ghahary, Reza B Jalili, "Therapeutic Use of Stem Cells in Treatment of Burn Injuries" (academic.oup.com), academic.oup.com, 2018
- Agnieszka Surowiecka, Anna Chrapusta, Maria Klimeczek - Chrapusta i inni, "Mesenchymal Stem Cells in Burn Wound Management" (www.mdpi.com), https://www.mdpi.com, 2022
- Sana Ullah, Sumaiya Mansoor, Aaima Ayub, "An update on stem cells applications in burn wound healing" (www.sciencedirect.com), www.sciencedirect.com, 2021