Leczenie stwardnienia rozsianego w komorze hiperbarycznej

Stwardnienie rozsiane określane często jako SM (łac. sclerosis multiplex), lub MS (ang. multiple sclerosis) jest zapalną, demielinizacyjną chorobą ośrodkowego układu nerwowego. W czasie jej trwania dochodzi do powstawania wielu ognisk uszkodzenia w tkance nerwowej zwanych ogniskami demielinizacji, które uniemożliwiają prawidłowe przekazywanie impulsów nerwowych. Choroba ma przebieg przewlekły charakteryzujący się naprzemiennym występowaniem zaostrzeń i remisji. Jej początek następuje u osób pomiędzy 20. a 40. rokiem życia. Wśród objawów mogą wystąpić zaburzenia ruchowe, czuciowe, zaburzenia równowagi, zaburzenia widzenia, zespoły bólowe oraz objawy psychiatryczne. Stwardnienie rozsianie nieuchronnie prowadzi do kalectwa.

Do tej pory nie wyjaśniono przyczyn rozwoju choroby. Obecnie najczęściej mówi się o podłożu autoimmunologicznym, czyli procesie, w którym organizm zwalcza własne komórki nerwowe doprowadzając do powstania ognisk demielinizacyjnych. Nie wyklucza się jednak innych przyczyn, takich jak zakażenia wirusami, niedobór witaminy D w dzieciństwie, podłoża genetycznego czy też narażenia na silny stres. Brak wyjaśnienia przyczyn choroby powoduje, że leczenie ogranicza się do terapii objawów bez możliwości skutecznej eliminacji przyczyny tej choroby. Za najbardziej skuteczne uważa się leki immunomodulujące, które wydłużają okres remisji choroby i zmniejszają liczbę rzutów. Stosuje się też leczenie przeciwzapalne, rehabilitację, prawidłowe odżywianie. Ponad połowa pacjentów decyduje się również na procedury medycyny alternatywnej, wśród których można wymieć ziołowe suplementy diety wpływające na układ odpornościowy, jad pszczeli, czy też tlenoterapia hiperbaryczna. Lekarze zazwyczaj wypowiadają się o nich krytycznie, jednak u części pacjentów obserwuje się poprawę.

Skuteczność tlenoterapii hiperbarycznej (Hyperbaric Oxygen Therapy, HBOT) w stwardnieniu rozsianym tłumaczy się możliwością przywrócenia prawidłowego funkcjonowania uszkodzonych komórek nerwowych pod wpływem zwiększonej ilości tlenu. Metoda ta również podnosi aktywność mózgu i poprawia koncentrację oraz łagodzi stany depresyjne. Wpływa na lepsze dotlenienie i funkcjonowanie tkanek całego organizmu. Cykl leczniczy składa się najczęściej z 20 60-120 minutowych sesji (cztery tygodnie leczenia) odbywających się codziennie z wyjątkiem weekendów. W komorze stosuje się zazwyczaj ciśnienie w granicach 1,75 – 2,5 atmosfer. Dużą zaletą tlenoterapii jest jej wysokie bezpieczeństwo. M. Bennett i R. Heard z University of New South Wales z Wydziału Nurkowania i Medycyny Hiperbarycznej dokonali przeglądu badań naukowych na temat leczenia stwardnienia rozsianego w komorze hiperbarycznej. Uważają oni, że obecnie nauka nie dysponuje żadnym wiarygodnym dowodem na to, że taka terapia jest skuteczna, choć nie wykluczają, że może być pomocna w indywidualnych przypadkach, dlatego nie może zastępować leczenia podstawowego. Wyniki ich badania znajdują się w Bazie Cochrane, która zawiera najbardziej udokumentowane badania medyczne.

Leczenie w komorze hiperbarycznej nie jest tanie, szczególnie, że terapia wymaga wielu sesji. W Centrum ATAmed w Warszawie jeden zabieg w komorze hiperbarycznej wykonywany w ciśnieniu tlenu powyżej 1,5 ATA kosztuje 220 złotych. Centrum medyczne VIMED w Krakowie i Warszawie oferuje zabiegi w cenie 150 złotych. W Resort & MediSpa Imperiall w Ustroniu Morskim można skorzystać z hiperbarii w cenie już od 160 złotych łącząc wypoczynek z leczeniem w nadmorskim kurorcie. Leczenie stwardnienia rozsianego w komorze hiperbarycznej nie jest refundowane przez NFZ.