Leczenie zachowawcze nietrzymania moczu

Objaw nietrzymania moczu (NTM) jest problemem częstym - według Urology Care Foundation, dotyczy on nawet 25% obywateli Stanów Zjednoczonych. Stan ten występuje u ludzi od dawna, pierwsze wzmianki na jego temat znaleziono podczas analizy egipskiego papirusu Ebersa, który pochodzi z około 1 500 roku p.n.e. 

W leczeniu większości jednostek chorobowych, dopóki jest to możliwe, zanim użyte zostaną metody inwazyjne podejmowane są próby leczenia mniej obciążającego. Podobnie jest w przypadku nietrzymania moczu, gdzie przed podjęciem decyzji o leczeniu zabiegowym, wdrażane jest leczenie zachowawcze. 

Jakie metody zachowawcze mają zastosowanie w leczeniu NTM?

Jak w wielu jednostkach chorobowych, na samym początku proponowana jest zmiana stylu życia. Obejmuje ona m.in. normalizację masy ciała (jeśli jest oczywiście taka potrzeba), ograniczenie spożycia płynów zwiększających diurezę (np. słodkie napoje, kawa), w niektórych postaciach NTM zaleca się ograniczenie ciężkiej pracy fizycznej (szczególnie w wysiłkowej).

Odrębną kategorię terapeutyczną stanowią specjalne ćwiczenia (określane jako kinezyterapia). Koncentrują się one wokół tzw. mięśni Kegla, struktur zlokalizowanych w okolicy krocza i dna miednicy. Poprzez wielokrotne napinanie i późniejsze rozluźnianie ich w odpowiedni sposób ulegają one wzmocnieniu. Szacuje się, że dla wystąpienia efektu konieczne jest regularne ćwiczenie przez minimum 3 miesiące. Modyfikacją tej metody jest tzw. Biofeedback – przy pomocy elektrod oceniana jest efektywność skurczów wykonywanych przez pacjentkę, jeżeli wykonuje ona to w sposób nieodpowiedni, urządzenie wyświetla graficzny komunikat. Jeszcze inaczej funkcjonuje elektrostymulacja, podczas której impulsy elektryczne pobudzają mięśnie do działania, odbywa się to w sposób bierny bez wykonywania świadomych ruchów przez pacjentkę.

Niektórzy ginekolodzy zalecają tzw. trening pęcherza. Polega on na świadomym kontrolowaniu przerw między kolejnymi mikcjami, polecane są próby stopniowego wydłużenia odstępów między nimi. Jest on jednak jedną z najmniej efektywnych metod.

Możliwe jest oczywiście także leczenie farmakologiczne. Tutaj formy terapii różnią się w zależności od obecnego u chorej rodzaju NTM. W postaci wysiłkowej (mającej związek z osłabieniem napięcia przepony moczowo – płciowej i objawiającej się podczas m.in. kaszlu, wysiłku) z powodzeniem można zastosować, podawane dopochwowo, estrogeny. Ich działanie polega na zwiększaniu napięcia w obrębie cewki moczowej. Inną substancją, która może przynieść odpowiedni efekt jest duloksetyna, która dzięki hamowaniu wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny skutkuje podobnym działaniem jak pochodne hormonów żeńskich. W jeszcze innej postaci - wynikającej z nadmiernej czynności mięśnia wypierającego mocz - użyteczne mogą być tzw. leki antycholinergiczne, które zmniejszają napięcie tej struktury i przeciwdziałają występowaniu objawów tzw. pęcherza nadreaktywnego.

Zależnie od obecnej u chorego przyczyny występowania objawu dobierany jest, wspólnie przez lekarza i pacjenta, preferowany sposób leczenia. Jak wynika z powyższej charakterystyki, dostępnych jest wiele zróżnicowanych opcji terapeutycznych. W razie niepowodzenia rozważyć można inne techniki, jak choćby leczenie taśmą TOT czy zabiegi laserowe.

Opracowano na podstawie: www.acog.org; www.urologyhealth.org; www.emedicine.medscape.com; www.nlm.nih.gov