Zabieg odessania tłuszczu nazywany jest liposukcją. Cieszy się bardzo dużą popularnością na całym świecie. Zgodnie ze statystykami udostępnianymi przez Amerykańskie Stowarzyszenie Chirurgów Plastyków liposukcja znajduje się na trzecim miejscu wśród najbardziej popularnych zabiegów chirurgii estetycznej. W ubiegłym roku w Stanach Zjednoczony wykonano ponad 200 tysięcy takich zabiegów. Zabieg ten jest jednakowo popularny w każdej grupie wiekowej, a ich liczba z roku na rok rośnie.
Tłuszcz najczęściej kojarzy się z niekorzystnym wpływem na sylwetkę. Okazuje się jednak, że tkanka tłuszczowa pełni w organizmie wiele istotnych funkcji. Jest aktywna hormonalnie, uczestniczy w regulacji procesów metabolicznych, chroni organizm przed nadmierną utratą ciepła, amortyzuje wstrząsy. Stanowi też ważny magazyn tłuszczowych komórek macierzystych (Adipose Derived Stem Cells, ADSC).
W organizmie ludzkim, około 65–70% całkowitej ilości tłuszczu znajduje się w tkance podskórnej, a pozostałe 30–35% wewnątrz ciała i w organach wewnętrznych. Jednak najbardziej dokuczliwa z punktu widzenia estetyki jest tkanka tłuszczowa gromadząca się na przedniej ścianie brzucha. Kobiety posiadają zwykle nieco więcej tłuszczu niż mężczyźni i one też częściej decydują się na zabiegi liposukcji.
Klasyczna liposukcja
Obecnie klasyczna liposukcja stosowana jest rzadko, gdyż wypierają ją różne metody wspomagające usuwanie tłuszczu. Zaliczana jest do procedur minimalnie inwazyjnych, ponieważ nie wymaga znieczulenia ogólnego, na skórze pozostają jedynie niewielkie ślady po kaniulach odsysających, a pacjent jeszcze tego samego dnia może udać się do domu.
Klasyczna liposukcja określana jest często skrótem SAL (suction assisted lipectomy), a do usunięcia tkanki tłuszczowej wykorzystuje podciśnienie. Technika ta obecna jest w chirurgii kosmetycznej od połowy lat siedemdziesiątych. Innowacja w postaci wprowadzenia tępo zakończonej kaniuli opracowana została we Włoszech, a następnie w 1977 roku chirurg Yves-Gerard Illouz praktykujący Paryżu rozpoczął rutynowo wykonywać zabiegi liposukcji z wykorzystaniem znacznie mniejszej kaniuli niż do tej pory i podciśnienia o wartości 743 mm Hg. Liposukcja klasyczna okazała się skuteczna, bezpieczna i obarczona niewielką ilością powikłań, stąd w szybkim czasie zyskała popularność zarówno w Europie jak i w Stanach Zjednoczonych. Obecnie usuwanie tłuszczu oparte jedynie na podciśnieniu stosowane jest niezmiernie rzadko, bowiem odkryto, że można znacznie poprawić efektowność zabiegu wykorzystując dodatkowe procedury. Sam zabieg jest jednak dość prosty i tani.
Liposukcja ultradźwiękowa
Podczas zabiegu liposukcji wykorzystuje się szereg technologii, które mają na celu poprawienie efektów zabiegu i obniżenie ryzyka powikłań. Jedną z pierwszych modyfikacji było wprowadzenie ultradźwięków, czyli opracowanie zabiegu liposukcji UAL (ultrasound assisted lipectomy). Zastosowanie energii ultradźwiękowej w sondach wywołujących drgania o częstotliwości 16 kHz umożliwia selektywny rozpad tkanki tłuszczowej. Następnie uszkodzone mechanicznie i termicznie adipocyty usuwa się kaniulą z podciśnieniem. Działanie fal ultradźwiękowych ma swoje zalety. Skuteczniej usuwa tkankę tłuszczową w miejscach trudnych, w okolicach o większym zwłóknieniu (np. u mężczyzn i w regionie klatki piersiowej) i wtedy, gdy tradycyjna liposukcja nie daje dobrych efektów. Ma też swoje wady. Wymaga wykonania na skórze nieco większego nacięcia, charakteryzuje się wyższym ryzykiem termicznego uszkodzenia skóry i jest droga.
Obecnie w użyciu są już urządzenia trzeciej generacji do liposukcji ultradźwiękowej. Aparat Vaser Lipo produkowany jest przez amerykański koncern Solta Medical. Przeznaczony jest do kompleksowego modelowania sylwetki. Zabieg trwa od 2 do 5 godzin. Usunięcie nadmiaru tkanki tłuszczowej tą metodą w Klinice Chirurgii Plastycznej dr Szczyt w Warszawie kosztuje od 7 do 9 tysięcy złotych. Po zabiegu pacjent powinien odpoczywać przez 12 godzin, a przez następne 2-3 tygodnie ograniczać aktywność fizyczną. Niekiedy występuje konieczność założenia szwów, które ściągane są po 14 dniach.
Liposukcja wibracyjna
Kolejną procedurą stosowaną do usunięcia nadmiaru tłuszczu jest liposukcja wibracyjna (power-assisted liposuction, PAL) określana niekiedy liposukcją rotacyjną. Technika zabiegu jest podobna do klasycznej liposukcji, jednak zabieg przeprowadza się przy pomocy wibrującej kaniuli. Zastosowanie tej techniki pozwoliło na skrócenie czasu zabiegu, gdyż stały ruch kaniuli przyspiesza uwolnienie złogów tłuszczowych, a zasysanie tłuszczu przebiega równolegle do jego uwolnienia z tkanek. Zabieg można łączyć z innymi metodami liposukcji. Do niedogodności należy dość głośna praca urządzenia i odczuwalne podczas zabiegu wibracje. Zabieg ten nie ma wpływu na stan skóry, stąd po zabiegu może ona obwisać i sprawiać wrażenie zbyt luźnej. Niektórzy lekarze zwracają też uwagę na częstsze pojawianie się zmian pigmentacji skóry po liposukcji wibracyjnej.
Urządzenia do liposukcji wibracyjnej są niewielkie i wyposażone w drgającą rotacyjne kaniulę o różnych rozmiarach. Dzięki temu zabieg może obejmować wiele okolic ciała. Aparat LipoSculptor oferowany przez amerykańską firmę MicroAire Surgical Instruments posiada certyfikat Amerykańskiej Agencji Żywności i Leków i przeznaczony jest do usuwania tkanki tłuszczowej w zabiegach kosmetycznych. W Centrum Liposukcji w Józefowie pod Warszawą modelowanie brzucha tą metodą kosztuje 6 tysięcy złotych. Ośrodek ten oferuje usuwanie tłuszczu również z wielu innych okolic, w tym z twarzy.
Liposukcja laserowa
Liposukcja laserowa (laser-assisted liposuction, LAL) wykorzystuje inne podejście do usuwania tkanki tłuszczowej i została opracowana znacznie później. Pierwsze próby wykorzystania lasera datują się na 1994 rok. W zabiegach stosuje się laser neodymowo-jagowy Nd-YAG. Zainteresowanie terapią laserową wynikało z możliwości ograniczenia krwawienia podczas liposukcji i zmniejszenia ryzyka powstawania wybroczyn na skórze po zabiegu, możliwości przyspieszenia rozpadu adipocytów oraz uzyskania efektu obkurczenia skóry, co zapobiega jej obwiśnięciu. Zabieg laserowy charakteryzuje się większym ryzykiem termicznego uszkodzenia skóry i znacznie wyższym kosztem w porównaniu do pozostałych rodzajów liposukcji.
Pomimo wstępnych obaw o bezpieczeństwo tego zabiegu obecnie liposukcja laserowa jest najpopularniejszą metodą usuwania nadmiaru tkanki tłuszczowej. Wiele urządzeń wykorzystuje kilka długości fali wiązki laserowej w celu poprawy efektywności zabiegu i uzyskania dodatkowych korzyści. Wśród dostępnych urządzeń można wymienić SmartLipo™ produkowany przez amerykański koncern Cynosure, Palomar Slim Lipo 3D produkowany przez amerykańską firmę Palomar Medical Technologies, AccuSculpt Laser Lipolysis System produkowany przez koreańską firmę Lutronic oraz wiele innych. Zabiegi są bezpieczne a większość urządzeń posiada certyfikaty FDA. W Praktyce Lekarskiej Wromed we Wrocławiu usunięcie nadmiaru tkanki tłuszczowej z brzucha tą metodą kosztuje 6 tysięcy złotych. AG Klinik oferuje zabiegi laserowe również do modelowania szyi oraz twarzy z okolicą oczu włącznie.
Liposukcja wodna
Liposukcja wodna WAL (water-jet assisted liposuction) określa jest często terminem body jet. W technice tej komórki tłuszczowe wypłukuje się za pomocą silnego strumienia wodnego. Regulowane pulsy wodne pozwalają na rozluźnienie tkanki tłuszczowej i ułatwiają usuwanie kompleksów adipocytów bez naruszania struktury okolicznych tkanek. Uwolniona tkanka tłuszczowa jest następnie usuwana tradycyjną metodą liposukcji podciśnieniowej. Zaletą tej metody jest mniej traumatyczne usuwanie większych ilości tkanki tłuszczowej, a wadą brak możliwości korekcji obwisłej skóry. Zabieg ten jest zdecydowanie bardziej popularny w Europie niż w Stanach Zjednoczonych.
Do liposukcji wodnej wykorzystuje się aparat Body-Jet™ produkowany przez niemiecką firmę Human Med. Klinika La Perla w Warszawie oferuje zabieg liposukcji wodnej już od 4 tysięcy złotych. Koszt zabiegu wzrasta z wielkością okolicy poddanej zabiegowi. Droższe są też zabiegi w okolicy twarzy i szyi.
Znieczulenie do zabiegu
Większość zabiegów przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym, choć wiele klinik oferuje także znieczulenie ogólne. Dość często oferowane jest również znieczulenie tumescencyjne określane jako technika super mokra. Jest to rodzaj miejscowej analgezji polegający na ostrzyknięciu tkanki tłuszczowej dużą ilością roztworu soli fizjologicznej z lidokainą. Dzięki temu tkanka tłuszczowa ulega rozluźnieniu, co ułatwia jej usunięcie, zmniejsza krwawienie oraz minimalizuje uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów. Po zabiegu powinno się prowadzić oszczędzający tryb życia, a noszenie ubrania uciskowego pozwala utrwalić uzyskany efekt.
Liposukcja to procedura minimalnie inwazyjna i bezpieczna. Pozwala na pozbycie się nadmiaru tkanki tłuszczowej z okolic, z których usunięcie jej za pomocą diety i ćwiczeń jest bardzo trudne. Modelowanie sylwetki jest trwałe, ale po zabiegu zaleca się przestrzegać niskokalorycznej diety i prowadzić zdrowy tryb życia, aby utrwalić pozytywny efekt modelowania sylwetki. Liposukcję można powtarzać oraz łączyć z innymi procedurami chirurgii estetycznej. Dużą zalecą jest możliwość wykorzystania usuniętego tłuszczu do modelowania innych okolic, np. powiększenia piersi lub nadania ładnego kształtu pośladkom.