Łysienie a komórki macierzyste

W ciele człowieka występuje ponad 1000 typów komórek pełniących rozmaite funkcje. Komórki macierzyste, zwane inaczej komórkami pnia, to niewyspecjalizowane komórki organizmu, mające zdolność przekształcania się we wszystkie typy komórek występujące w organizmie a także potencjalnie nieograniczoną zdolność do podziału i odnawiania swojej puli (proliferacji). Wyróżnić można komórki macierzyste embrionalne (zarodkowe) – pochodzące z wczesnych faz rozwoju zarodka oraz komórki macierzyste somatyczne (dorosłe) – występujące w wykształconych już tkankach organizmów. Te drugie występują m.in. w szpiku kostnym, rogówce i siatkówce oka, miazdze zębowej, wątrobie, skórze, trzustce i jelitach. Potrafią przekształcić się w dowolny typ komórki tkanki w której występują lub też w komórki innych tkanek.

Komórki macierzyste na wypadanie włosów

Komórki macierzyste stosuje się już niemal w każdej dziedzinie medycyny m.in. w leczeniu zawałów serca, uszkodzeniach rdzenia kręgowego, chorobach neurologicznych, przeszczepach szpiku kostnego, leczeniu zmian zwyrodnieniowych stawów i oparzeń skóry. Znalazły również zastosowanie w ortopedii oraz stały się obiektem zainteresowania medycyny estetycznej, która podejmuje próby wykorzystania ich w terapii łysienia.

Bogatopłytkowe osocze a komórki macierzyste

Zabieg z użyciem komórek macierzystych nie jest tym samym, co stosowana również w leczeniu łysienia terapia z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego (skoncentrowanej objętości wyizolowanych za pomocą wirówki laboratoryjnej płytek krwi, tzw. trombocytów), stosowana w mniej zaawansowanych przypadkach. Osocze bogatopłytkowe może zastymulować namnażanie komórek macierzystych, ale przede wszystkim przyspiesza procesy naprawcze i regenerację tkanek. Natomiast leczenie komórkami macierzystymi ma za zadanie samorekonstrukcję - wytworzenie z nich tej samej tkanki, w którą zostają podane.

Przebieg terapii z wykorzystaniem komórek macierzystych na wypadające włosy

Terapia komórkami macierzystymi to jedna z najskuteczniejszych dostępnych obecnie nieinwazyjnych metod leczenia łysienia, ale równocześnie jedna z droższych (przykładowo, w warszawskiej klinice dr Urszuli Brumer ceny zaczynają się od 7500 zł). Zabieg polecany jest zwłaszcza osobom ze znacznym stopniem utraty włosów, chociaż im wcześniej zastosowany, tym jego efekty są lepsze.

"Skuteczność terapii komórkami macierzystymi została udowodniona naukowo. Daje to nadzieję wielu pacjentom na przywrócenie zdrowia, sprawności i młodości. Mówię oczywiście o komórkach macierzystych pozyskiwanych z naszego własnego organizmu i wykorzystywanych podczas zabiegów autologicznych w wyspecjalizowanych gabinetach medycyny estetycznej. W zabiegach autologicznych podajemy komórki dokładnie tam, gdzie chcemy uzyskać efekt odmłodzenia np. lipofilling z zastosowaniem komórek macierzystych czy regeneracji" – mówi dr Urszula Brumer, jedna z kilku polskich specjalistów zajmujących się leczeniem z wykorzystaniem komórek macierzystych.

Procedura wykonywana jest jednorazowo i polega na pobraniu od pacjenta krwi, wyizolowaniu z niej w zaawansowanym procesie technologicznym komórek macierzystych, które następnie aplikowane są na poddane leczeniu miejsca i mają za zadanie pobudzić komórki skóry głowy i wzrost włosów. Zabieg pozytywnie wpływa też na odbudowę naczyń krwionośnych, poprawia odżywienie i dotlenienie mieszków włosowych, co jest bardzo istotne w zahamowaniu procesu utraty włosów.

Komórki macierzyste działają intensywniej i szybciej niż osocze, ponieważ częściowo wymieniają bazę komórkową oraz stymulują ukrwienie okolic prześwitów. W takich warunkach nowe włosy wyrastają szybciej i są znacznie mocniejsze. Komórki macierzyste pobudzają nawet uśpione cebulki do produkcji włosów i przy odnowie komórkowej są w stanie wywołać powstawanie nowych cebulek włosowych.

Łysienie u kobiet - dlaczego wypadają włosy

Według badań przeprowadzonych przez brytyjską Belgravia Centre, jedną z dwóch największych klinik w Europie zajmujących się terapią utraty włosów, problem łysienia dotyka nawet 50% populacji kobiet, które zazwyczaj cierpią na zdiagnozowane łysienie plackowate.

Z kolei statystyki prowadzone przez Międzynarodowe Towarzystwo Chirurgii Odtwórczej Włosów (ang. ISHRS, International Society of Hair Restoration Surgery) sugerują, że do ukończenia 60 roku życia aż 80% kobiet doświadcza nagłej, znaczącej utraty włosów.

W wielu przypadkach łysienie jest powodowane tak względami zdrowotnymi, jak również przyjmowanymi lekami, zaburzeniami hormonalnymi czy długotrwałym stresem i nagłą, krytyczną sytuacją w życiu. I choć liczba zabiegów operacyjnego leczenia łysienia stale rośnie, to jednak kobiety dwukrotnie częściej niż mężczyźni szukają nieoperacyjnych metod radzenia sobie z łysieniem.

Leczenie łysienia u mężczyzn

Częstość występowania łysienia szacuje się – według różnych źródeł – na około 60% mężczyzn po 50 r.ż. Jest ono tak częste w naszej szerokości geograficznej, że wręcz trudno traktować łysienie jako schorzenie. Natomiast za przyczyny występowania łysienia u coraz młodszych mężczyzn podaje się narażenie na przewlekły stres, zaburzenia hormonalne czy niewłaściwą dietę.

Najczęściej występującym typem łysienia u mężczyzn jest łysienie androgenowe i stanowi ono 95% wszystkich przypadków łysienia. Jest ono związane z oddziaływaniem pochodnej testosteronu-dihydrotestosteronu (DHT) na mieszki włosowe. Pod wpływem DHT mieszki włosowe ulegają inwolucji, a powstające w nich włosy są osłabione i cienkie. Łysienie początkowo obejmuje kąty czołowe oraz szczyt głowy, postępuje powoli ale dość systematycznie. Często bywa poprzedzone występowaniem łojotoku lub łupieżu tłustego w młodszym wieku.

Leczenie łysienia za pomocą komórek macierzystych z tkanki tłuszczowej

W leczeniu nadmiernej utraty włosów szczególnym zainteresowaniem cieszą się komórki macierzyste uzyskiwane z dojrzałej tkanki tłuszczowej (ang. ADSC- Adipose Derived Stem Cells). Wykazano, że przeniesione w okolicę mieszka włosowego, komórki te działają parakrynnie na sąsiednie komórki mieszka włosowego odpowiadające za wzrost włosa. Oznacza to, że wydzielają określone substancje, które stymulują wzrost i regenerację włosa. Szczególne wskazania do zastosowania tego rodzaju terapii obejmują łysienie plackowate, łysienie androgenowe oraz łysienie bliznowaciejące.

Pierwszym etapem jest pozyskanie komórek macierzystych. Najczęściej źródłem potrzebnych komórek jest tkanka tłuszczowa okolicy  brzucha lub bioder. Za pomocą mini - liposukcji pobierany jest fragment tkanki tłuszczowej. Procedura wykonywana jest przez lekarza, w znieczuleniu miejscowym. Czasem dodatkowo stosuje się leki doustne, mające na celu zrelaksowanie się podczas zabiegu i zmniejszenie lęku z nim związanego.

Następnym etapem jest wyizolowanie komórek macierzystych z pobranej uprzednio tkanki tłuszczowej oraz podanie zawiesiny komórek macierzystych w postaci wstrzyknięć w zmienioną chorobowo okolicę skóry owłosionej głowy. Sama iniekcja, podobnie jak pobranie tkanki tłuszczowej jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym.

Jakie są efekty, po jakim czasie można się ich spodziewać?

Choć w dotychczasowych publikacjach naukowych potwierdzono skuteczność metody, były to w większości badania prowadzone na niewielkich grupach pacjentów. W związku z tym, że jest to metoda stosunkowo nowa, nie można w pełni ocenić jej skuteczności. Czas po jakim widoczne są rezultaty różni się u poszczególnych pacjentów, co jest związane z indywidualnym przebiegiem procesu regeneracji. Zwykle na efekt leczenia trzeba jednak poczekać nawet kilka miesięcy.

Do istotnych zalet leczenia łysienia komórkami macierzystymi należą:

• brak reakcji alergicznych (okolica poddawana zabiegowi jest ostrzykiwana własnymi, nieprzetworzonymi komórkami);
• dobra tolerancja – pacjent/-ka po zabiegu wychodzi do domu, a następnego dnia może już wrócić do pracy;
• brak blizn.