Istnieje kilka technik chirurgicznych, z zastosowaniem których lekarz może przeprowadzić mastektomię. Wybór metody zależy od rozmaitych czynników, do których zaliczamy m.in. wielkość i lokalizację guza. Istotne jest także czy operacja ma charakter leczniczy, czy prewencyjny oraz to, czy kobieta planuje rekonstrukcję usuniętej piersi.
Jak wygląda pierś po mastektomii?
Po mastektomii skóra w miejscu, w którym znajdował się usunięty gruczoł piersiowy jest naciągnięta, widoczna jest także blizna po szyciu. Klatka piersiowa pozostaje płaska, co dla wielu kobiet wiąże się z szokiem, nawet mimo początkowej świadomości tego, że pierś będzie amputowana. Właśnie dlatego mastektomia jest zabiegiem, w którym niezwykle istotne jest odpowiednie przygotowanie psychiczne pacjentki, a także wsparcie mentalne już po operacji.
Po zabiegu mogą pojawić się różnego rodzaju powikłania, takie jak m.in.:
- gorączka
- obrzęk limfatyczny
- ból fantomowy
- stan zapalny
- zaburzenia czucia
- zmniejszenie możliwości ruchowych
Wielu z nich można na szczęście zapobiec, stosując się do zaleceń lekarza i fizjoterapeuty. Odpowiednio poprowadzona rehabilitacja ma kluczowe znaczenie także w szybkości powrotu do codziennego funkcjonowania.
Rekonwalescencja po mastektomii
Rehabilitacja po mastektomii rozpoczyna się jeszcze w szpitalu. Jej pierwszy, trwający kilka dni etap, opiera się przede wszystkim na ćwiczeniach oddechowych, drenażu usprawniającym odpływ chłonki oraz delikatnym masażu blizny pooperacyjnej. Wprowadzane są także pierwsze ćwiczenia w obrębie kończyny górnej. To ważne, bo pacjentka z jednej strony nie będzie mogła przesadnie obciążać ręki, z drugiej zaś musi ją uruchomić, aby nie osłabić siły mięśniowej. Kolejny etap rehabilitacji po mastektomii rozpoczyna się po wyjściu pacjentki ze szpitala. Kobieta musi szczególnie uważać na obrzęk limfatyczny. Aby do niego nie dopuścić, konieczne jest wykonywanie delikatnego masażu palpacyjnego, który ułatwia odpływ limfy. Istotna jest także aktywność ruchowa, która pozytywnie wpływa na krążenie.
Ćwiczenia po mastektomii
W pierwszych dniach po zabiegu fizjoterapia odbywa się w pozycji leżącej, a następnie w siadzie i staniu. Ćwiczenia stosowane tuż po mastektomii to podstawowy zestaw ruchów, które trzeba powtarzać 3 razy dziennie po około 15 razy. Popularnym ćwiczeniem jest zaciskanie dłoni w pięść, jak również zaciskanie w palcach specjalnej piłeczki. Należy także zginać rękę w łokciu, dłoń kierując do barku. Jeśli pacjentka czuje się dobrze, a rana goi się prawidłowo, po 4-6 dniach od zabiegu zwykle zaleca się już wykonywanie delikatnych krążeń ramionami do tyłu oraz unoszenia rąk do góry. Po tygodniu od operacji dodatkowo można włączyć ćwiczenia z użyciem laski. Warto pamiętać, że wszelkie ćwiczenia powinien zarekomendować i zademonstrować kobiecie lekarz lub fizjoterapeuta.
Źródła:
- Ivana Croghan et al., "Rehabilitation of the Mastectomy Patient: A Randomized, Blind, Prospective Study" (www.researchgate.net), Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 1989
- The American Cancer Society medical and editorial content team, "Exercises After Breast Cancer Surgery" (www.cancer.org)