Metody leczenia nadżerki szyjki macicy

Co to jest nadżerka szyjki macicy?

Nadżerka szyjki macicy, jest schorzeniem dotykającym średnio co czwartą kobietę, najczęściej w przedziale wiekowym 25-35 lat. W zależności od przyczyn i mechanizmu powstawania wyróżnić można jej dwa podstawowe rodzaje, które "na oko" są nie do rozróżnienia a ich diagnoza wymaga przeprowadzenia badania (np. kolposkopii).

Nadżerka rzekoma

Nadżerka rzekoma (ektopia) - najczęściej spotykany typ, powstający na skutek procesu zastępowania nabłonka wielowarstwowego płaskiego, pokrywającego zewnętrzną powierzchnię części pochwowej szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym walcowatym wyścielającym jej kanał.

Występuję przeważnie u kobiet dojrzałych płciowo, ale bywa spotykana także u nastolatek w okresie pokwitania. Przyjmuje postać nieregularnego, żywego zaczerwienienia (erytroplakia) w okolicy ujścia zewnętrznego kanału szyjki macicy.

Jej rozwojowi sprzyjają przemiany hormonalne związane z cyklem płciowym. Często obserwowana jest u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną, po urodzeniu dziecka lub po poronieniu. W większości przypadków nie jest uznawana za stan patologiczny i nie wymaga leczenia.

Nadżerka prawdziwa

Nadżerka prawdziwa (właściwa) - jest to obszar pozbawiony pokrywy nabłonkowej, czyli po prostu ubytek nabłonka pokrywającego szyjkę macicy. Najczęściej powstaje w wyniku przewlekłych stanów zapalnych oraz zaawansowanych stanów przedrakowych i rakowych. Nadżerka prawdziwa często powstaje w wyniku procesu nowotworowego, nigdy jednak nie jest jego powodem.

Metody leczenia nadżerek

Dobór sposobu leczenia nadżerki jest indywidualny, zależy od wielu czynników np. wielkości nadżerki, wieku pacjentki, chęci posiadania potomstwa. W przypadku nadżerki rzekomej wskazaniami do jej usunięcia może być np. obfite wydzielanie śluzu, będące powodem nawracających infekcji lub krwawienia kontaktowe. Do stosowanych obecnie metod likwidacji nadżerek zaliczają się:

• Koagulacja chemiczna - polega ona na smarowaniu nadżerki preparatem powodującym martwicę tworzących ją komórek. Zabieg jest bezbolesny, ale wymaga kilkukrotnego powtórzenia. W trakcie trwającego ok. 2 tygodni leczenia stosuje się dodatkowo dopochwowe globulki hormonalne z estradiolem, które przyśpieszają gojenie się tkanek. Metoda ta sprawdza się przy małych nadżerkach.

• Kriokoagulacja (krioterapia) - wymrażanie nadżerki ciekłym azotem. Po trwającym 2–6 minut zabiegu pozostaje blizna, jest ona jednak niewielka i elastyczna, dlatego nie utrudnia w przyszłości porodu. Przy rozległych nadżerkach procedura wymaga niekiedy powtórzenia. Gojenie się trwa 4–6 tygodni i mogą mu towarzyszyć wodniste upławy.

• Elektrokoagulacja (tzw. wypalanka) - niszczenie nadżerki za pomocą iskry elektrycznej. Metoda jest bardzo skuteczna, ale obarczona licznymi wadami i przez to coraz rzadziej stosowana. Zabieg w znieczuleniu miejscowym trwa ok. 3-4 minut, ale jest dość nieprzyjemny. Gojenie trwa ok. miesiąca i towarzyszą mu upławy o przykrej woni. Główną jednak wadą wypalanki jest jednak możliwość powstania trwałych, nieelastycznych blizn, które utrudniają rozwarcie się szyjki macicy podczas porodu. Dlatego też elektrokoagulacji nie poleca się kobietom, które jeszcze nie rodziły.

• Fotokoagulacja - metoda polegająca na niszczeniu nieprawidłowych komórek nabłonka światłem lasera. Zabieg jest bardzo krótki (trwa zaledwie kilka sekund), całkowicie bezbolesny, pozwala na bardzo precyzyjne usunięcie chorych tkanek i nie pozostawia blizn. Polecany jest zwłaszcza młodym kobietom, które jeszcze nie rodziły. Wadą fotokoagulacji jest niemożliwość zastosowania przy poporodowych deformacjach szyjki macicy.

• Elektrokonizacja - metoda stosowana przy bardzo dużej nadżerce, gdy istnieje prawdopodobieństwo zmian przednowotworowych. Podczas zabiegu, przeprowadzanego w znieczuleniu ogólnym, wycina się fragment szyjki macicy za pomocą tzw. noża elektrycznego. Tkanki oddaje się do badania histopatologicznego (przy innych zabiegach po prostu „wyparowują”). Elektrokonizacji nie stosuje się u młodych kobiet, które jeszcze nie rodziły. Po zabiegu należy przez 3–4 tygodnie powstrzymać się od współżycia i przez 2–3 miesiące nie używać tamponów, aby tkanki dobrze się wygoiły.

Przed podjęciem decyzji dotyczącej sposobu leczenia konieczne jest przeprowadzeniem badania kolposkopowo-cytologicznego w celu wykluczenia zmian przednowotworowych. Wskazana jest też ocena biocenozy pochwy, czyli badania flory bakteryjnej.

Objawy nadżerki szyjki macicy

Często nadżerka szyjki macicy nie daje żadnych wyraźnych objawów i jest wykrywana przypadkowo podczas rutynowego badania ginekologicznego. W niektórych przypadkach może jednak prowadzić do objawów, takich jak:

• Nieregularne krwawienia lub plamienia po stosunku seksualnym,
• Zwiększona ilość upławów,
• Dyskomfort lub ból podczas stosunku seksualnego,
• Krwawienia międzymiesiączkowe.