Co to jest przepuklina rozworu przełykowego?
W przebiegu przepukliny rozworu przełykowego dochodzi do nieprawidłowego przemieszczenia się części struktur żołądka przez rozwór przełykowy przepony w kierunku klatki piersiowej. Za rozwój tej dolegliwości może odpowiadać kilka czynników, w tym m.in. otyłość czy uporczywy, nawracające kaszel. Objawy schorzenia nie są swoiste i obejmują najczęściej zgagę, ból okolicy nadbrzusza, odbijanie oraz uczucie cofania się treści żołądkowej do przełyku. Właśnie dlatego przepuklinę rozworu przełykowego bez odpowiedniej diagnostyki można pomylić z refluksem.
Przepuklina przełyku - objawy
Objawy przepukliny rozworu przełyku mogą być zróżnicowane i obejmować zarówno dolegliwości żołądkowo-jelitowe, jak i ogólnoustrojowe. Najczęściej spotykane objawy to:
- Zgaga - uczucie pieczenia za mostkiem, które nasila się po posiłkach lub w pozycji leżącej.
- Refluks żołądkowo-przełykowy - cofanie się treści żołądkowej do przełyku, co może powodować kwaśny smak w ustach i podrażnienie gardła.
- Ból w klatce piersiowej - może być mylony z bólem serca, ale zazwyczaj związany jest z przyjmowaniem pokarmów lub zmianą pozycji ciała.
- Dysfagia - trudności w przełykaniu pokarmów, co wynika z przesuwania się żołądka do klatki piersiowej i ucisku na przełyk.
- Odbijanie i wzdęcia - częste odbijanie oraz uczucie pełności po posiłkach.
- Chrypka i kaszel - podrażnienie gardła i strun głosowych przez kwas żołądkowy może prowadzić do przewlekłego kaszlu i chrypki.
- Ból brzucha - w niektórych przypadkach może pojawić się ból w nadbrzuszu, zwłaszcza po posiłkach.
- Nudności i wymioty - w rzadkich przypadkach, zwłaszcza przy dużych przepuklinach, może dojść do nudności i wymiotów.
Sposoby leczenia przepukliny rozworu przełykowego
Leczenie przepukliny rozworu przełykowego obejmuje zarówno metody zachowawcze, jak i zabiegowe. Te pierwsze obejmują m.in. redukcję wagi ciała, unikanie tłustych, ciężkostrawnych potraw oraz spożywanie małych objętościowo posiłków. Ulgę pacjentowi przynieść może również spanie z uniesioną głową, co zapobiega dolegliwościom ze strony przewodu pokarmowego. Chory powinien także unikać sytuacji, które predysponują do nadmiernych zwyżek ciśnienia wewnątrzbrzusznego, np. dźwigania ciężkich przedmiotów.
Poprawę w zakresie opisanych powyżej dolegliwości przynoszą najczęściej leki z grupy H2-blokerów i inhibitorów pompy protonowej. Zastosowanie znajdują również tzw. leki prokinetyczne, których działanie polega na przyspieszeniu pasażu pokarmu przez żołądek i jelita.
Operacja przepukliny rozworu przełykowego - kiedy jest konieczna?
W bardziej zaawansowanych postaciach choroby, kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi ulgi lub nie może być stosowane, a sam stopień przemieszczenia się żołądka jest znaczny, konieczne jest przeprowadzenie odpowiedniego zabiegu chirurgicznego.
Jedną z technik operacji przepukliny rozworu przełykowego jest przeprowadzenie tzw. fundoplikacji sposobem Nissena. Zabieg ten polega na odprowadzeniu powstałej przepukliny i wytworzeniu specjalnego mankietu z przedniej i tylnej ściany żołądka wokół dolnego odcinka przełyku. Tak wytworzony, ma on na celu m.in. odpowiednią stabilizację żołądka poniżej przepony oraz łagodzenie dolegliwości związanych z zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Cała procedura jest przeprowadzana najczęściej metodą laparoskopową w znieczuleniu ogólnym, co skraca czas rekonwalescencji pacjenta oraz występujące po zabiegu dolegliwości bólowe.
Powikłania po operacji przepukliny rozworu przełykowego
Tak jak każdy zabieg operacyjny, także również fundoplikacja sposobem Nissena jest związana z ryzykiem wystąpienia pewnych powikłań. Na szczęście stwierdza się je stosunkowo rzadko i są one zazwyczaj związane z krwawieniem bądź zakażeniem rany pooperacyjnej. Odpowiednia korekcja powstałej przepukliny rozworu przełykowego sprawia, że zgłaszanie wcześniej przez pacjentów objawy ustępują bądź ulegają znacznemu ograniczeniu. Poprawie ulegają m.in. dolegliwości bólowe i uczucie pieczenia w nadbrzuszu, co przekłada się pozytywnie na jakość życia pacjentów.
Źródła:
- W. Noszczyk, "Chirurgia-repetytorium", Warszawa, 2014
- Eric Monnet, "Hiatal Hernia" (www.researchgate.net), Gastrointestinal Surgical Techniques in Small Animals