Co to są mięśniaki macicy?
Mięśniaki macicy, znane również jako włókniaki, to łagodne guzy występujące w mięśniówce macicy, czyli w warstwie mięśniowej tego organu. Są to jedne z najczęściej diagnozowanych nowotworów łagodnych u kobiet w wieku rozrodczym, choć mogą występować również po menopauzie.
Schorzenie dotyka ok. 40 proc. kobiet w wieku 35-55 lat. Może wywoływać nadmierne krwawienia miesięczne bądź pozamiesiączkowe, a to z kolei może przyczynić się do znacznego osłabienia i wystąpienia niedokrwistości. Kobiety cierpiące na mięśniaki macicy zmuszone są przez to do przyjmowania kwasu foliowego i preparatów żelaza.
Mięśniaki są guzami niezłośliwymi, co oznacza, że nie rozprzestrzeniają się na inne części ciała. Mogą być bardzo małe, prawie niewidoczne bez specjalistycznych badań, ale mogą też osiągać duże rozmiary. Mogą rozwijać się wewnątrz ściany macicy, na zewnątrz macicy lub wewnątrz jamy macicy.
Objawy mięśniaków macicy
Wiele kobiet z mięśniakami nie doświadcza żadnych objawów, ale w niektórych przypadkach mogą one powodować:
- obfite i bolesne miesiączkowanie
- długotrwałe krwawienia miesięczne
- krwawienia między miesiączkami
- ból w dolnej części brzucha
- ucisk na pęcherz moczowy
- częste oddawanie moczu
- bóle podczas stosunku
- problemy z zajściem w ciążę
Kiedy operacja mięśniaków macicy jest konieczna?
Mięśniaki macicy diagnozowane są zwykle podczas rutynowego badania ginekologicznego, ultrasonografii, a czasem za pomocą bardziej zaawansowanych metod obrazowania jak rezonans magnetyczny. Leczenie zależy od wielu czynników, w tym od:
- wielkości mięśniaków
- lokalizacji guzów
- wieku pacjentki
- objawów
- planów dotyczących macierzyństwa
Opcje leczenia obejmują zarówno podejścia farmakologiczne, jak i chirurgiczne, w tym minimalnie inwazyjne metody oraz, w ekstremalnych przypadkach, usunięcie macicy (histerektomia).
Farmakologia zamiast chirurgii - octan uliprystalu
W dzisiejszych czasach kobiety coraz później decydują się na macierzyństwo. Coraz więcej z nich zachodzi w pierwsze ciąże dopiero po 30. roku życia, czyli w okresie, w którym zwiększa się ryzyko wystąpienia mięśniaków macicy. Jak twierdzi dr Jacek Tulimowski, ginekolog-położnik z Warszawy, opracowanie nowego leku jest ogromnym postępem, szczególnie dla kobiet planujących jeszcze macierzyństwo. Dla nich leczenie pozwalające uniknąć zabiegu jest najlepszym możliwym rozwiązaniem. Według lekarza u takich pacjentek nie powinno się leczyć mięśniaków również poprzez embolizację tętnic macicznych.
Skuteczność badań klinicznych potwierdza prof. Jan Kotarski, kierownik I Katedry i Kliniki Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii UM w Lublinie. Jak podaje, zastosowanie octanu uliprystalu u kobiet zakwalifikowanych do operacji usunięcia mięśniaków sprawiło, że po 3 miesiącach 50% pacjentek mogło zrezygnować z zabiegu. Wskutek przeprowadzonej terapii objętość mięśniaków zmniejszyła się, jednocześnie uległy złagodzeniu bądź zupełnie ustąpiły ich objawy (np. silne krwawienia prowadzące do anemii).
Innowacyjność octanu uliprystalu
Jak twierdzi wspomniany prof. Kotarski, nowatorski lek może okazać się skuteczną metodą leczenia mięśniaków również u kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Zastosowanie preparatu może wykluczyć konieczność zabiegu chirurgicznego, a kiedy pacjentka przejdzie naturalną menopauzę, istnieje duża szansa, że mięśniaki wchłoną się samoistnie.
Octan uliprystalu odróżnia się od stosowanych do tej pory analogów gonadoliberyny (GnRH) tym, iż nie powoduje objawów typowych dla menopauzy. Nie wywołuje też nieodwracalnych zmian w mineralizacji kości.
Źródła:
- European Medicines Agency, "Ulipristal acetate for uterine fibroids: EMA recommends restricting use" (www.ema.europa.eu), European Medicines Agency, 2020
- Emmanuel Ekanem, Vikram Talaulikar, "Medical Therapy for Fibroids: What Next for Ulipristal Acetate?" (www.ncbi.nlm.nih.gov), https://www.ncbi.nlm.nih.gov, 2021
- Karolina Piecak, Paweł Milart, Ewa Woźniakowska, Tomasz Paszkowski, "Ulipristal acetate as a treatment option for uterine fibroids", Przegląd Menopauzalny, 4(16), 2017