Wielu pacjentów, słysząc nazwę laryngolog, nie potrafi wymienić chorób, którymi zajmuje się ten specjalista. Pełna nazwa, wywodząca się z greki, brzmi „otorynolaryngolog”, i opisuje obszar ich zainteresowań. Otorynolaryngolog zajmuje się chorobami uszu, gardła, nosa oraz krtani, ale to nie opisuje wszystkiego. Jego pacjentami są również osoby, zmagające się z chorobami zatok, chrypką i chrapaniem, ale także pacjenci z kaszlem, z zawrotami głowy, trudnościami w połykaniu, oraz guzami w obrębie szyi. W celu leczenia tych schorzeń laryngolog wykonuje liczne zabiegi, które ze względu na złożoną budowę tych narządów i ich otoczenia, wymagają od niego szczegółowej jej znajomości.
W obrębie szyi i głowy biegną główne naczynia krwionośne odżywiające najważniejszy z naszych organów – mózg (t. szyjna), delikatne nerwy, jak nerw krtaniowy wsteczny – umożliwiający emisję głosu, oraz nerw błędny, kontrolujący funkcjonowanie licznych narządów w jamie brzusznej, oraz serca. Często oddziały laryngologii nazywane są również oddziałami chirurgii głowy i szyi. Zabiegi najczęściej wykonywane w laryngologii, jak usunięcie migdałków podniebiennych, wycięcie polipów nosa i zatok czy plastyka przegrody nosowej, to jednak tylko ułamek możliwości tych specjalistów, którzy nieraz wykonują poważne, operacje dotyczące nowotworów krtani i języka.
Jakie są najczęstsze zabiegi w laryngologii?
Tonsillektomia, czyli usunięcie migdałków podniebiennych, należy do najczęstszych zabiegów wykonywanych w laryngologii. Jeszcze w latach 70’ głównym czynnikiem, kwalifikującym do zabiegu, były nawracające infekcje u dzieci (w 90%). Obecnie, jak podaje American Academy of Otolaryngology – Head and Neck Surgery, w 80% powodem ich usunięcia u dzieci jest obturacyjny bezdech senny. W Polsce w 2012r. wykonywano ponad 72 takie zabiegi na 100 000 osób w roku, ale w Norwegii czy Holnadii – ponad 200, wedle statystyk Eurostatu.
Septoplastyka – zabieg korekcji krzywej przegrody nosowej, jest kolejną procedurą, często wykonywaną w laryngologii. W wyniku skrzywienia przegrody nosa u wielu pacjentów występują problemy z oddychaniem. Częstym powikłaniem jest zapalenie zatok, pojawiające się z powodu zaburzonego przepływu powietrza. Obecnie klasyczna operacja przegrody wykonywana jest coraz rzadziej, ustępując metodom endoskopowym. Ta druga metoda daje rzadsze powikłania, a zmniejszenie objawów obserwuje się u większego odsetka pacjentów.
Zabiegi endoskopowe w laryngologii coraz bardziej popularne
Zabiegi endoskopowe zatok są grupą procedur laryngologicznych, pozwalających na osiągnięcie znacznej poprawy jakości życia poprzez zmniejszenie objawów przewlekłego zapalenia zatok. W przebiegu tej choroby miesiącami utrzymuje się katar i uczucie zatkanego nosa, utrata węchu oraz bóle lub rozpieranie w obrębie twarzy. Operacyjne leczenie zatok (FESS) to nowoczesna metoda, polegająca na usunięciu błony śluzowej, w której występują zmiany zapalne. Publikacja w Laryngoscope z 2016r. podaje, że zabieg taki stanowi rozwiązanie nie tylko skuteczniejsze, ale również tańsze, niż przewlekłe stosowanie leków – w tym również dla osób, u których występują polipy nosa.
Ważnym, lecz nie tak często wykonywanym zabiegiem laryngologicznym jest założenie implantu ślimakowego. Pozwala on na odzyskanie słuchu osobom, cierpiącym na obustronną głuchotę lub głęboki niedosłuch. Niestety, w Polsce takim zabiegom poddaje się zaledwie 1,6 osób na 100 000 rocznie, natomiast w Danii ponad 3 razy więcej (6/100 000 według Eurostatu).
Źródła: Sathyaki, D. C., et al. "A comparative study of endoscopic septoplasty versus conventional septoplasty." Indian Journal of Otolaryngology and Head & Neck Surgery 66.2 (2014): 155-161. Scangas, George A., et al. "Cost utility analysis of endoscopic sinus surgery for chronic rhinosinusitis with and without nasal polyposis." The Laryngoscope(2016); www.entnet.org; ec.europa.eu