Gruczoł krokowy, prostata (stercz) to pojedynczy narząd będący składową męskiego układu rozrodczego. Znajduje się on poniżej pęcherza moczowego i przebiega przez niego cewka moczowa. Nowotwory gruczołu krokowego są jednymi z najczęściej występujących u mężczyzn. Rak prostaty w 2010 roku, według danych pochodzących z Krajowego Rejestru Nowotworów, był drugim co do częstości nowotworem złośliwym mężczyzn w Polsce, z zachorowalnością na poziomie 32,2/100 000. W krajach Europy zachodniej jest to najczęściej występujący nowotwór złośliwy wśród panów.
Obraz kliniczny raka prostaty nie jest charakterystyczny. Chorzy przez wiele lat mogą nie odczuwać żadnych objawów lub skarżą się na dolegliwości, podobne do tych występujących w łagodnym rozroście stercza. Dopiero w zaawansowanych stadiach pacjenci skarżą się na bóle kostne okolicy lędźwiowego odcinka kręgosłupa, czy dolegliwości związane z uciskiem guza na nerwy.
Nowotwory prostaty można obecnie skutecznie leczyć, a jedną z najbardziej nowoczesnych form jest technika Nano Knife.
Nano Knife jako nowoczesna metoda leczenia guzów prostaty
Nano Knife to nowatorska metoda wykorzystywana do leczenia guzów nie tylko prostaty, ale także trzustki czy wątroby. Polega ona na wywołaniu zjawiska nieodwracalnej elektroporacji dzięki zastosowaniu impulsów elektrycznych o wysokim napięciu, sięgającym 3000 V. Prowadzi to do wytworzenia otworów w błonie komórkowej, a następnie śmierci komórek. To ,co odróżnia tę metodę od używanych już wcześniej form ablacji, takich jak termoablacja i krioablacja, to oszczędzenie struktur kolagenowych, naczyń i nerwów. Dzięki temu, może być ona wykorzystywana do niszczenia guzów niedostępnych dla starszych technik operacyjnych. Co więcej, Nano Knife jest z powodzeniem wykorzystywany do niszczenia zarówno ognisk pierwotnych, jak i przerzutowych.
W przypadków leczenia guzów gruczołu krokowego do rozpatrzenia mamy dwa modele zabiegów. Pierwszy polega na doszczętnym zniszczeniu całej prostaty. Plusem takiego rozwiązania jest łatwość monitoringu ewentualnych nawrotów za pomocą badań obrazowych jak i laboratoryjnych, w tym PSA. Zwolennicy tej metody postulują, że rak gruczołu krokowego często ma charakter wieloogniskowy, dlatego też usunięcie wyłącznie guza wiąże się z większym ryzykiem nawrotu. Drugi model polega na destrukcji samej zmiany nowotworowej z oszczędzeniem reszty gruczołu. Jest to zabieg mniej inwazyjny, dający większą szansę na zachowanie potencji i prawidłowe trzymanie moczu. Z drugiej zaś strony istnieje podwyższone ryzyko braku radykalności przeprowadzonej procedury i tym samym możliwość nawrotu choroby. Ten typ operacji w ostatnim czasie zyskuje coraz więcej zwolenników wśród urologów.
Zabiegi leczenia raka prostaty z użyciem Nano Knife wymagają specjalnego przygotowania. Polega ono na mapowaniu gruczołu krokowego za pomocą biopsji przezkroczowej, wykonywanej w znieczuleniu ogólnym. Również po operacji konieczne jest ponowne mapowanie stercza z użyciem powyższej metody, ze względu na niedoskonałość innych badań obrazowych i laboratoryjnych. Stoi to w sprzeczności z ideą zabiegów małoinwazyjnych, ale być może w najbliższym czasie powstanie metoda monitorowania mniej uciążliwa dla pacjentów. W Polsce pierwszy zabieg leczenia raka techniką Nano Knife odbył się w 2012 roku w Centrum Onkologii w Bydgoszczy. Niestety obecnie nie jest to technika operacyjna refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Źródła: Red. Gajewski P., Interna Szczeklika 2013, Medycyna Praktyczna, Kraków 2013; Wronczewski A. et al., NanoKnife - nieodwracalna elektroporacja: nowa nadzieja w leczeniu chorych na raka stercza?, Przegląd Urologiczny, 2013:2(78)