Objawy choroby De Quervaina

Zespół de Quervaina został zdefiniowany po raz pierwszy przez szwajcarskiego lekarza Fritz’a de Quervaina w 1895 r. Opisał on wówczas 5 przypadków zachorowań. Natomiast w 1912 r. opisał kolejnych 8 osób, u których wystąpiły te same objawy chorobowe. U podłoża zespołu de Quervaina leży stan zapalny pochewki ścięgnistej obejmującej ścięgna mięśnia prostownika krótkiego kciuka i mięśnia odwodziciela długiego palucha. Bezpośrednią przyczyną tego stanu zapalnego jest zaburzenie pracy między pochewką a poruszającymi się wewnątrz niej ścięgnami mięśni prostownika krótkiego kciuka i odwodziciela długiego kciuka.

Zespół de Quervaina jest patologią ścięgien, na którą najczęściej chorują są osoby wykonujące prace manualne, w których cyklicznie powtarzane są ruchy dłoni, takie jak chwytanie i odwodzenie. Narażone grupy zawodowe to np. muzycy, stolarze, rzeźnicy lub sportowcy grający w tenisa lub golfa. Wg badań dr K. Walker-Bone’a problem ten częściej dotyczy kobiet , bo ok. 1,3% populacji, niż mężczyzn, ok.0,5%. Zaobserwowano również, że choroba częściej występuje u osób między 50 a 60 r.ż. oraz jest powszechniejsza u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią.

Przyczynami zaburzenia między ścięgnami a pochewką w zespole de Quervaina są przeciążenia i mikrourazy struktury ścięgna, które zaczyna drażnić i wysuszać pochewkę ścięgnistą. Pojawia się stan zapalny oraz związane z nim dolegliwości.

 Objawy zespołu de Quervaina

Pierwszymi objawami choroby de Quervaina są ból oraz tkliwość okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej, czasem promieniujące do kciuka, nadgarstka, przedramienia, a nawet do ramienia. W trakcie badania palpacyjnego, czyli ucisku miejsca zajętego procesem chorobowym, ból znacznie się nasila. Szczególnie przy naciśnięciu nadgarstka ok.1 cm. nad wyrostkiem rylcowatym, na bocznej powierzchni kości promieniowej. Dolegliwości bólowe pogarszają się również w trakcie odwiedzenia ręki w kierunku łokciowym (tzw.ulnaryzacja nadgarstka) oraz przy zgięciu i odwiedzeniu kciuka. Niekiedy ból jest na tyle dokuczliwy, że może utrudniać wykonywanie podstawowych czynności manualnych.

Dodatkowym objawem jest podniesiona temperatura tkanek oraz obrzęk, który powoduje powiększenie obrysu nasady przedramienia w okolicy wyrostka rylcowatego.

Ciągłe drażnienie ścięgna o pochewkę z czasem powoduje pogrubienie jej ścianek i zwężenie światła tunelu. Co znacznie utrudnia poruszanie się ścięgna w pochewce. Niekiedy nawet dochodzi do takiej stenozy (zwężenia), że może pojawić się objaw charakterystyczny dla tzw. palca trzaskającego.

Diagnoza stawiana jest na podstawie wywiadu z pacjentem oraz badania przedmiotowego, w trakcie którego lekarz wykonuje testy prowokacji bólu. Jednym z nich jest test Filkenstein’a, wprowadzony w 1930 r. przez lekarza o tym nazwisku, polegający na schowaniu kciuka do wnętrza dłoni i objęcia go resztą palców. Następnie czynnie (przez pacjenta) lub biernie (przez lekarza badającego) nadgarstek jest odwodzony, czyli odginany w kierunku łokciowym (w kierunku małego palca). Jeśli wystąpi ból lub trzeszczenie nad wyrostkiem rylcowatym, oznacza to pozytywny wynik testu, czyli stan zapalny ścięgien mięśni prostowników, charakterystyczny dla zespołu de Quervaina. Drugim testem jest test Muckarda, kiedy pacjent łączy wszystkie wyprostowane palce ze sobą i wykonuje zgięcie nadgarstka w kierunku łokciowym. Ostry ból nad wyrostkiem rylcowatym z promieniowaniem do kciuka i przedramienia oznacza pozytywny wynik testu.

Czasami lekarz zaleca dodatkowo wykonanie zdjęcia RTG, które wykaże wszelkie zmiany kostne w okolicy wyrostka rylcowatego, takie jak złamanie, zwyrodnienie lub osteopenię. Dwa ostatnie przypadki wg dr W. H. Kirkpatrick’a i S. Lisser’a są częściej spotykane u starszych osób. Natomiast badanie USG może być pomocne, jak potwierdza artykuł dr M. Kamel’a i współpracowników, w ocenie struktury ścięgna, pogrubienia kształtu i każdej najmniejszej patologii. Badania powyższych specjalistów wykazały, że w zespole de Quervaina zajęte procesem chorobowym ścięgna były wyraźnie pogrubione i objęte stanem zapalnym.

Źródło: PubMed