Objawy jaskry u dorosłych i dzieci

Jaskra jest chorobą narządu wzroku, która powoduje nieodwracalne uszkodzenia w obszarze nerwów wzrokowych. Zaawansowana forma tej choroby wywołuje po prostu stałą ślepotę - i mimo faktu, że jest to schorzenie groźne, nadal wiele osób na świecie żyje z rozwijającą się jaskrą, nie zdając sobie z tego sprawy.

Według statystyk uzyskanych przez Centrum Zwalczania i Zapobiegania Chorobom (ang. CDC, Centres for Disease Control and Prevention) aż 2% Amerykanów powyżej 40. roku życia cierpi z powodu jaskry, co daje liczbę ponad 2 milionów osób. Z kolei w Kanadzie, według danych zebranych przez Kanadyjskie Stowarzyszenie Jaskry (ang. Glaucoma Research Society of Canada) ponad 400 000 osób jest chorych na jaskrę w samym kraju, zaś ta choroba jest drugą z kolei, jeśli chodzi o liczbę przypadków, przyczyną utraty wzroku w Ameryce Północnej.

Niegdyś lekarze uważali, że jaskrę powoduje przede wszystkim zbyt duże ciśnienie w gałkach ocznych. Dziś wiadomo, że jest to czynnik ryzyka pojawiania się choroby, jednakże przyczyny samego schorzenia są o wiele bardziej złożone. Niestety, do dziś nie ma żadnego skutecznego lekarstwa, które mogłoby zadziałać u osób chorych na jaskrę.

Jakie są objawy jaskry u dorosłych

Podstawowym problemem w przypadku profilaktyki jaskry jest brak odpowiednich badań specjalistycznych przeprowadzanych regularnie w społeczeństwie. Wpływa to na fakt, że aż 80% osób chorych na jaskrę może nie zdawać sobie sprawy z występowania choroby, bo przebiega ona do pewnego momentu bezobjawowo.

Tak jest choćby w przypadku jaskry pierwotnej otwartego kąta, która zazwyczaj nie objawia się w żaden konkretnych sposób aż do momentu, gdy degeneracji ulega ok. 50% nerwów wzrokowych. Wówczas występować może m.in.:

• zamglenie pola widzenia - pojawia się stopniowo, przez co nie jest aż tak bardzo odczuwalne i zauważalne u chorego

• gdy degeneracja nerwów jest już duża, mogą występować zaburzenia wzroku w postaci zmniejszenia kąta pola widzenia, a także stałe pogorszenie ostrości widzianego obrazu

W przypadku osób, które cierpią również na podwyższone ciśnienie w gałce ocznej, objawy są często bardziej zauważalne, ale rzadko kiedy wiązane z jaskrą. Występować może:

• ból głowy, oczu oraz okolic oczodołu, w tym brwi

• zaburzenia ostrości widzenia

• rozszerzenie źrenicy w jednej gałce ocznej, powodujące problemy z widzeniem

Ostry atak jaskry – zazwyczaj pojawiający się w przypadku jaskry pierwotnej zamkniętego kąta – wymaga natychmiastowej interwencji okulistycznej. Jego objawy są zazwyczaj dość dokuczliwe i łączą nagły, silny ból głowy oraz oka, powodujący wręcz mdłości oraz wymioty, z charakterystycznymi zaburzeniami widzenia – np. zwężeniem kąta widzenia, tęczowymi obwódkami dookoła świateł i ich źródeł czy tzw. mroczkami.

W wielu przypadkach jedynym objawem jaskry u dorosłych jest poczucie zmęczenia oczu. Czasami pojawiać może się również zaczerwienienie oraz widzenie mroczków. W takim przypadku objawy mogą wskazywać na wiele schorzeń, w tym również rozwijającą się jaskrę – istotne jest więc, aby regularnie zasięgać konsultacji okulistycznej oraz przeprowadzać specjalistyczne badania wzroku.

W zaleceniach Światowej Organizacji Zdrowia (ang. WHO, World Health Organization) osoby do 60 roku życia powinny badać się raz na 3 do 5 lat, zaś osoby powyżej tej granicy wiekowej – co roku. U osób znajdujących się w grupie zwiększonego ryzyka jaskrą badania powinny być przeprowadzane corocznie, poczynając od ukończenia 19. roku życia.

Jakie są objawy jaskry u dzieci

Jaskra dziecięca to choroba dziedziczna, która zostaje wykryta zaraz po urodzeniu dziecka lub w ciągu pierwszych dwóch lat życia. Do najczęstszych i jednocześnie najbardziej widocznych objawów tej choroby należą:

• łzawienie oczu
• światłowstręt
• zaciskanie powiek
• płacz i niepokój
• tarcie oczu
• wysoka krótkowzroczność

Odpowiednia diagnoza jaskry u najmłodszych pacjentów jest bardzo istotna, natomiast niekiedy rodzice mylnie traktują powyższe symptomy jako oznakę zapalenia spojówek. Należy również dodać, że przy jaskrze u dzieci widoczne jest niekiedy znaczące powiększenie gałki ocznej: zdarza się, że dziecko ma oczy różnej wielkości i twardówki zabarwione na kolor niebieski.

Jaskrze towarzyszy pęknięcie błony Descemeta – linie Haaba – oraz wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, co może zostać wykryte jeszcze w życiu płodowym dziecka. Jeżeli chodzi o jaskrę dziecięcą, objawiać się ona może między 3, a 10 rokiem życia. Na początku objawy mogą być niezauważalne, a późniejszym stadium są one takie same, jak przy jaskrze wrodzonej pierwotnej.

Jaskra wtórna jest skutkiem przebytych urazów, przewlekłego zapalenia przedniej części błony naczyniowej lub usuniętej zaćmy wrodzonej. Jej objawy są podobne do objawów jaskry wrodzonej, dlatego niekiedy początkowo trudno jest stwierdzić, jaka jest przyczyny schorzenia.

Leczenie jaskry u dzieci

Przy jaskrze wrodzonej skuteczną metodą jest leczenie operacyjne: goniotomia, trabekulotomia czy trabekulektomia. Leczenie zachowawcze jest traktowane jedynie jako leczenie wspomagające. Jaskra wtórna u dzieci leczona jest w podobny sposób, jak u dorosłych, najczęściej przy zastosowaniu trabekulektomii z mitomycyną C.

Operacja jaskry - cena

Aby jednak mogła zostać wystawiona odpowiednia diagnoza, oprócz obserwowanych objawów konieczne jest wykonanie stosownych badań. W Warszawie cena pakietu badań na jaskrę, który obejmuje badania: pole widzenia FDT, pachymetria, GDX, HRT, konsultacja specjalisty wynosi 350 zł. W Bielsku Białym i Wrocławiu koszt takich badań waha się w granicach 200-250 zł.