Mianem stulejki (łac. phimosis) określa się zwężenie ujścia napletka, które utrudnia lub uniemożliwia jego zsuwanie poza żołądź prącia. O wspomnianej patologii mówimy również w momencie, gdy podczas wzwodu, udaje się odprowadzić napletek do rowka zażołędnego, ale jest on napięty i prowadzi do dolegliwości bólowych w trakcie stosunku. Występuje w postaci wrodzonej oraz nabytej, dotyczy 12% nieobrzezanych mężczyzn i może pojawić się zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. U podstaw wrodzonej postaci opisywanego schorzenia leżą uwarunkowania genetyczne. Z kolei, do rozwoju stulejki nabytej dochodzi w następstwie urazu, niewłaściwej pielęgnacji w okresie niemowlęcym, nieprzestrzegania zasad higieny, cukrzycy, łuszczycy, a także stanów zapalnych w obrębie cewki moczowej, napletka oraz żołędzi.
Bagatelizowanie stulejki prowadzi zwykle do jeszcze większego pogłębiania się problemu. Przewlekłe schorzenie powoduje bowiem powstawanie mikropęknięć w obrębie napletka, co stymuluje proces bliznowacenia. W konsekwencji, następuje powiększanie się stulejki, które w ostateczności może być przyczyną krytycznego zarośnięcia napletka i powodować trudności z oddawaniem moczu lub jego całkowite zatrzymanie. Co więcej, w trakcie stosunku może dojść do uwięźnięcia napletka w rowku zażołędnym, prowadzącego do rozwoju załupka (łac. paraphimosis), który wymaga doraźnego leczenia chirurgicznego.
Jakie są objawy stulejki?
U najmłodszych pacjentów w przypadku występowania stulejki nierzadko występują dolegliwości bólowe podczas mikcji, czemu może towarzyszyć uczucie pieczenia. Powoduje to wstrzymywanie oddawania moczu, czego konsekwencją jest brak stymulacji napletka do wzrostu w następstwie jego mechanicznego rozciągania. Ponadto, wśród typowych objawów stulejki, obserwowanych we wszystkich grupach wiekowych, znajdują się: zaczerwienienie napletka oraz nieprzyjemny zapach. Problemy z odprowadzeniem napletka utrudniają usuwanie gromadzącej się pod nim mastki, co w konsekwencji powoduje zaleganie wydzieliny bakterii oraz innych drobnoustrojów i skutkuje rozwojem stanów zapalnych, często o charakterze nawrotowym. Tego typu sytuacje stanowią swego rodzaju zagrożenie, ponieważ mogą prowadzić do zakażenia dróg moczowych na drodze wstępującej.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że stany zapalne stanowią niebezpieczeństwo również dla partnerki, ponieważ patogeny mogą być przekazywane podczas stosunku i wywoływać infekcje dróg moczowych i żeńskich narządów płciowych. Ciągłe drażnienie wewnętrznej powierzchni napletka oraz żołędzi wiąże się z ryzykiem rozwoju zwężenia w obrębie zewnętrznego ujścia cewki moczowej, a nawet stanów przednowotworowych.
Kolejnym symptomem opisywanego schorzenia jest ból, a zwłaszcza ten, występujący podczas współżycia, co utrudnia prowadzenie prawidłowego życia seksualnego i odczuwanie doznań. Dolegliwości bólowe uniemożliwiają utrzymywanie prawidłowej higieny, sprzyjając tym samym rozwojowi wspomnianych już wcześniej stanów zapalnych, których konsekwencją jest obrzęk napletka.
Leczenie stulejki u dzieci polega zwykle na zastosowaniu metod zachowawczych, natomiast u dorosłych konieczne jest wykonanie prostego zabiegu chirurgicznego. Należy jednak pamiętać, że przed operacją konieczne jest wyleczenie współistniejącego zapalenia, co ma istotne znaczenie dla okresu pooperacyjnego i efektów zastosowanej terapii.
Źródło: Andrzej Borkowski, "Urologia - podręcznik dla studentów medycyny", wyd. 2, PZWL, Warszawa, 2015, ISBN: 978-83-200-4924-4