Jak wynika z danych Amerykańskiego Towarzystwa Chirurgii Plastycznej i Estetycznej (ASPS), ponad 50% zabiegów korekcji odstających uszu jest przeprowadzanych u osób w wieku od 13 do 29 lat. Ponadto, w 2019 r. otoplastyka znalazła się na 13. miejscu w rankingu najczęściej przeprowadzanych zabiegów chirurgii plastycznej w Stanach Zjednoczonych.
Korektę uszu można wykonać u pacjentów już od 7. roku życia, ponieważ wtedy małżowina uszna kończy swój rozwój. W zależności od jej budowy, istnieje kilka metod korekcji odstających uszu. Jeśli tylko podczas okresu rekonwalescencji pacjent będzie przestrzegać zaleceń lekarza, uzyskane efekty będą trwałe.
Jaką opaskę po operacji uszu wybrać?
Po zabiegu przez 7-10 dni bez przerwy należy nosić specjalną opaskę uciskową, której zadaniem jest utrzymywanie małżowin usznych w prawidłowej pozycji. Kupuje się ją w sklepie medycznym. Bardzo ważne jest, aby była ona szeroka i równomiernie uciskała małżowiny.
Ucisk musi być na tyle silny, aby uszy nie ulegały przemieszczeniu. Z drugiej strony nie może być też przesadnie mocny, żeby umożliwić swobodny przepływ krwi w uszach.
Jak długo nosić opaskę po korekcie uszu?

Po tygodniu rany są na tyle zarośnięte, że można sobie pozwolić na zdejmowanie opaski w ciągu dnia. Całkowita przebudowa chrząstki trwa jednak od 2 do 6 miesięcy, dlatego w tym czasie należy zakładać opaskę podczas snu oraz w sytuacjach, w których istnieje ryzyko urazu, np. podczas uprawiania sportu (szczególnie gier kontaktowych).
Zasady noszenia opaski po zabiegu:
- należy nosić opaskę przez pierwsze 7-10 dni bez przerwy,
- po tygodniu można zdejmować opaskę w ciągu dnia,
- opaska powinna być zakładana podczas snu i przy ryzyku urazu,
- czas noszenia może się różnić w zależności od indywidualnego procesu gojenia,
- po miesiącu można zamienić opaskę na sportową, ale z odpowiednim uciskiem.
U części osób proces gojenia następuje szybciej i wtedy można zrezygnować z opaski już po miesiącu, nie można jednak ogólnie stwierdzić, u kogo jest to możliwe. Właśnie dlatego bezpieczniejszym rozwiązaniem jest noszenie opaski w nocy i podczas aktywności sportowej przez pół roku.
Jeśli komuś bardzo nie odpowiada wygląd opaski kupionej w sklepie medycznym, po miesiącu może zamienić ją na taką, której używają sportowcy. Warto jednak zwrócić uwagę na to, aby charakteryzowała się podobnym uciskiem co ta profesjonalna.
Dlaczego warto nosić opaskę po korekcie uszu?
Do ciekawych wniosków doszli autorzy artykułu "Is a head bandage useful after otoplasty? A quasi-randomized controlled study of complications and patient satisfaction". Oceniali oni częstość występowania powikłań pozabiegowych oraz satysfakcję z wyglądu uszu po otoplastyce u pacjentów, którzy stosowali opaskę, oraz u osób, które jej nie używały.
Ankiety przeprowadzono wśród 61 pacjentów noszących opaskę oraz u 23, którzy jej nie nosili. Co ciekawe, nie zauważono różnic między tymi grupami ani pod względem ilości powikłań, ani w kwestii zadowolenia z zabiegu. Czy jednak na tej podstawie można zrezygnować z noszenia opaski po otoplastyce?
Badanie objęło swoim zasięgiem niewiele osób, a wnioski sformułowano w oparciu o ankiety wypełnione przez pacjentów. Czynniki te sprawiają, że nie powinno się przyjąć wyniku tego badania jako pewnego, a opaskę warto nosić chociażby ze względu na jej funkcję ochronną. Zdecydowanie nie należy ryzykować trwałością efektów tylko dlatego, że opatrunek nie dodaje uroku.
Warto również zwrócić uwagę na indywidualne zalecenia lekarza, które mogą być dostosowane do specyficznych potrzeb pacjenta. Noszenie opaski może pomóc w redukcji obrzęków, co jest istotne w pierwszych dniach po zabiegu. W niektórych przypadkach, opaska może także wspierać odpowiednie gojenie się blizn.
Unikanie powikłań po zabiegu otoplastyki

Niepożądanych efektów można jednak skutecznie unikać. W tym celu zaraz po zdjęciu opatrunków i szwów - czyli około siedem-osiem dni po zabiegu - pacjent dostaje specjalną opaskę na głowę. Jest ona wykonana z elastycznego materiału i ma zapobiegać powstawaniu krwiaków lub cofaniu się efektów operacji. Pełni również funkcję ochronną, nie dopuszczając do urazów uszu podczas snu.
Taką opaskę należy nosić przez około miesiąc. O tym, jak długo i przez ile godzin w ciągu dnia pacjent ma jej używać, decyduje lekarz. W zależności od indywidualnego zapotrzebowania, czas ten może być inny u różnych osób. Zdarza się, że niektórzy pacjenci mogą w ogóle pominąć noszenie opaski w ciągu dnia i zakładać ją tylko na noc.
Czasami lekarz skraca czas jej używania do dwóch tygodni lub wydłuża do sześciu. Zazwyczaj przez pierwsze dwa tygodnie zaleca się zakładać opaskę na cały dzień i noc. Następnie jeżeli lekarz wyrazi zgodę, trzeba będzie ją nosić jedynie w nocy.
Monitorowanie procesu gojenia
Proces gojenia się ran pooperacyjnych jest kluczowym etapem w powrocie do pełni zdrowia. Aby przebiegał on prawidłowo, niezbędne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń medycznych oraz regularne monitorowanie stanu rany. Poniżej przedstawiono najważniejsze aspekty związane z kontrolą procesu gojenia:
- regularne kontrole pooperacyjne,
- pacjent powinien pozostawać w kontakcie z chirurgiem,
- w przypadku niepokojących objawów, np. nadmiernego bólu, obrzęku lub zaczerwienienia, należy skontaktować się z lekarzem.
Źródła:
- Michael Steven Timms et al., "Is a head bandage useful after otoplasty? A quasi-randomized controlled study of complications and patient satisfaction" (www.researchgate.net), Ear Nose &Throat Journal, 2009
- Naumann A., "Otoplasty – techniques, characteristics and risks. GMS Current Topics in Otorhinolaryngology", Head and Neck Surgery, 6, 2008
- Raffaele Rausoa, Luigi Califanob, Brigida Iorio i inni, "Head bandage after otoplasty: How long should it be worn?", Journal of Surgical Reconstruction, 72(7), 1219-1243, 2019