Pierwsze soczewki wewnątrzgałkowe były wykonane ze sztywnego materiału PMMA, czyli polimetalmetakrylatu, a ich umieszczenie wewnątrz gałki ocznej wymagało wykonania cięcia na rogówce o szerokości około 6 mm. W latach 60-tych XX wieku wprowadzono soczewki tzw. wewnątrzzwijalne, które dzięki rozwojowi mikrochirurgii można było wprowadzić poprzez cięcie dwukrotnie mniejsze. Są to soczewki, które ostateczny kształt przyjmują po umieszczeniu ich wewnątrz gałki ocznej i najczęściej wykonane są z silikonu, hydrożelu bądź polimerów akrylowych.
Obecnie używane soczewki można wprowadzić do gałki ocznej, wykorzystując cięcie nieprzekraczające 2 mm. Ponadto, za ich pomocą chirurdzy są w stanie korygować towarzyszące zaćmie wady narządu wzroku, takie jak astygmatyzm.
Zabieg wszczepienia soczewki wewnątrzgałkowej torycznej
Na rynku istnienie obecnie wiele rodzajów soczewek, które powinny być dopasowane indywidualnie do każdego pacjenta w oparciu o miejscowe warunki panujące w oku, rodzaj współistniejących wad wzroku i rodzaj wykonywane zabiegu. Nie mniej istotne są również preferencje pacjenta.
Soczewki toryczne są to soczewki korygujące astygmatyzm, które nazwę zawdzięczają swojemu kształtowi. Umożliwiają one jednoczasową korekcję aphakii, czyli stanu po usunięciu zmętniałej soczewki oraz astygmatyzmu rogówkowego, który nazywany jest również niezbornością rogówkową. Astygmatyzm jest zaliczany do jednej z 3 najczęściej występujących wad wzroku. Wynika ono z zaburzenia symetrii w budowie oka i charakteryzuje się zamglonym, niewyraźnym widzeniem.
Zastosowanie w trakcie operacyjnego leczenia zaćmy specjalnych soczewek korygujących astygmatyzm pozwala po zabiegu znacząco ograniczyć konieczność korzystania z okularów. Istnieją także specjalne soczewki toryczne, które mogą dodatkowo korygować starczowzroczność, czyli pogorszenie widzenia wynikające z upośledzenia akomodacji oka, które często występuje u osób starszych. Taka soczewka może zapewnić dokładną korekcję wzroku poprzez usunięcie zaćmy i wcześniejszego astygmatyzmu rogówkowego uwzględniając przy tym starczowzroczność - a wszystko to można uzyskać podczas jednego zabiegu. Ponadto, soczewki toryczne wyposażone są zwykle w filtry chroniące przed promieniowaniem UV oraz światła niebieskiego.
Sama operacja zaćmy nie różni się w przypadku wszczepiania soczewek torycznych od zabiegu wszczepiania klasycznych soczewek wewnątrzgałkowych. Operacja wymaga jedynie znieczulenia miejscowego z zastosowaniem kropli, co oznacza, że przez cały czas pacjent pozostaje przytomny. Wprowadzenie soczewki do wnętrza gałki ocznej wymaga wykonania niewielkiego cięcia na rogówce. Następnie chirurg wykonuje fakoemulsyfikację, czyli proces rozdrobnienie zmętniałej soczewki oka z następczym odessaniem rozdrobnionych mas. Kolejnym etapem operacji jest umieszczenie soczewki sztucznej wewnątrz gałki ocznej. Na oko zakładany jest opatrunek, który zwykle zdejmowany jest już następnego dnia po operacji. Co ciekawe, operacja zaćmy jest obecnie zabiegiem wykonywanym w trybie ambulatoryjnym, co oznacza że pacjent nie wymaga hospitalizacji i po jego wykonaniu jest wypisywany do domu. Cała procedura trwa zwykle nie więcej niż 30 minut i pozwala niemal natychmiast powrócić do pełnej codziennej aktywności.
W Polsce cena wykonania operacji usunięcia zaćmy jednego oka z wszczepieniem soczewki torycznej waha się w granicach 5 - 8 tys. złotych i jest podyktowany przede wszystkim ceną samych soczewek.
Bibliografia: www.aao.org, www.webmd.com