Operacyjne wyłączenie żołądkowe - kto jest odpowiednim kandydatem do zabiegu

Otyłość, nadwaga i związane z nimi dolegliwości zdrowotne to schorzenia nieodłącznie związane ze współczesnym stylem życia, zaliczane do grupy chorób cywilizacyjnych. Według statystyk Międzynarodowej Grupy Zwalczania Otyłości (IOFT, International Obesity Task Force) problem nadmiernej masy ciała (wskaźnik BMI >25) dotyczy ponad 1,1 miliarda ludzi na całym świecie. Ponad 300 milionów z nich cierpi z powodu nadwagi (BMI >30) i towarzyszących jej chorób, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze i choroby układu sercowo-naczyniowego, a także zwyrodnienie stawów, obciążonych nadmierną masą ciała, oraz zespołu bezdechu sennego i niektórych typów nowotworów. W Europie z nadmierną masą ciała zmaga się prawie połowa populacji, z czego problem otyłości dotyczy ok. 10-20% mężczyzn oraz 15-25% kobiet. Skraca ona średni czas życia o 13 lat u mężczyzn i o 8 lat u kobiet. 

Początki operacyjnego leczenia otyłości sięgają swymi korzeniami lat pięćdziesiątych XX wieku. Mimo upływu czasu, chirurgia bariatryczna wciąż uznawana jest za najskuteczniejszy sposób pomocy pacjentom, u których nie sprawdziły się "standardowe" metody, takie jak: dieta, wzrost aktywności fizycznej, stosowanie wspomagających środków farmakologicznych czy psychoterapia. Zabiegi operacyjne zalecane są zwłaszcza w przypadku pacjentów z tzw. otyłością olbrzymią (BMI > 40). Chirurgiczne leczenie otyłości pozwala znacząco zmniejszyć stopień wykorzystania opieki zdrowotnej, obniżając jednocześnie jej bezpośrednie koszty.

"Operacja bariatryczna to najlepszy sposób leczenia otyłości olbrzymiej. Korzyści jakie daje nie można osiągnąć w żaden inny sposób. Przede wszystkim po zabiegu pacjenci odczuwają poprawę jakości życia pod każdym względem. Cofają się skutki otyłości. W 90 proc. przypadków ustępuje cukrzyca, wydłuża się życie i ustępuje depresja. A na dodatek mniejsze są koszty leczenia takich osób" – mówi dr Mariusz Wyleżoł, kierownik kliniki chirurgii Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej w Warszawie, w rozmowie z portalem zdrowie.wp.pl.

Operacyjne wyłączenie żołądkowe – jakie są wskazania do zabiegu?

Jedną z najefektywniejszych i najczęściej stosowanych technik chirurgii bariatrycznej jest zabieg operacyjnego wyłączenia żołądkowego z utworzeniem pętli Roux-en-Y, zwany również bypassem gastrycznym (Roux-en-Y Gastric Bypass, RYGB).

Istotą procedury jest zmniejszenie zbiornika żołądkowego i poprowadzenie pokarmu w ten sposób, aby mieszał się z sokami trawiennymi jedynie na krótkim odcinku jelita. Osiąga się to poprzez chirurgiczny podział żołądka na dwie części za pomocą szwów mechanicznych. Do jego górnej części, o pojemności około 30 ml (3 łyżek stołowych), przyłączona zostaje pętla jelita cienkiego (pętla pokarmowa), przez którą przesuwa się jedzenie. Z dalszej części żołądka, która w niektórych przypadkach może być wycięta, przez dwunastnicę i następnie jelito cienkie, spływają soki trawienne (tzw. pętla enzymatyczna). Oba odcinki jelita cienkiego łączą się, przyjmując kształt litery Y – w tej wspólnej pętli odbywa się trawienie. Długość poszczególnych części jelita (szczególnie wspólnej) i objętość mniejszej części żołądka ustalane są zgodne z obowiązującymi standardami.

Wskazania do przeprowadzenia zabiegu bypassa gastrycznego obejmują przede wszystkim pacjentów w wieku 18-60 lat (powyżej tej granicy każdy przypadek należy rozważyć indywidualnie):

• zmagających się z otyłością olbrzymią (BMI > 40)
• osób otyłych o wskaźniku BMI > 35, jeżeli doszło do kolejnego wzrostu masy ciała po udanym leczeniu zachowawczym i towarzyszą temu co najmniej dwie choroby związane z otyłością (np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze)
• operację należy rozważać u chorych, u których pomimo leczenia zachowawczego nie uzyskuje się redukcji masy ciała lub ma ona nietrwały charakter

Zabieg operacyjnego wyłączenia żołądkowego charakteryzuje się bardzo wysoką skutecznością dzięki połączeniu zmniejszenia objętości żołądka z wyłączeniem części jelita z procesów trawienia. Bypass gastryczny pozwala na redukcję masy ciała rzędu 35-40%, co przekłada się również na zmniejszenie nadciśnienia tętniczego, ustąpienie objawów refluksu żołądkowo-przełykowego, zespołu bezdechu sennego i lepszą kontrolę cukrzycy typu drugiego. Pamiętać należy jednak, że warunkiem sukcesu jest ścisłe przestrzeganie zaleceń pozabiegowych, w tym zmiana dotychczasowego stylu życia.