Osocze bogatopłytkowe w leczeniu szczeliny odbytu

Zgodnie z danymi Polskiego Klubu Koloproktologii, pacjenci ze szczeliną odbytu stanowią 6-15% wszystkich pacjentów z chorobami proktologicznymi, co daje temu schorzeniu drugą pozycję (po chorobie hemoroidalnej) pod względem częstości występowania. Szczelina odbytu, choć może wystąpić u chorych w każdym wieku, najczęściej dotyka osoby między 30. a 50. rokiem życia. Powstaje najczęściej w wyniku mechanicznego uszkodzenia błony śluzowej kanału odbytu, prowadzącego do jej pęknięcia lub rozerwania. Przyczyną może być również wzmożone napięcie zwieracza wewnętrznego odbytu, czego efektem jest podwyższone ciśnienie w kanale odbytu. 

Badania prowadzone przez Schoutena i wsp. wykazały, iż wzrost ciśnienia w kanale odbytu upośledza przepływ włośniczkowy, prowadząc do niedokrwienia szczeliny odbytu, co znacząco pogarsza warunki gojenia rany oraz wydłuża czas występowania dolegliwości. Leczenie szczeliny odbytu w większości przypadków polega na leczeniu zachowawczym z zastosowaniem m.in. leków miejscowych, rozluźniających stolec, czy zmniejszających napięcie mięśnia zwieracza odbytu. Dostępna jest także metoda leczenia szczeliny odbytu z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego.

Jakie zastosowanie ma osocze bogatopłytkowe w leczeniu szczeliny odbytu?

Osocze bogatopłytkowe, określane w literaturze fachowej jako PRP (ang. Plateled Rich Plasma), to materiał pozyskiwany z krwi żylnej pacjenta, składający się z koncentratu płytek krwi w niewielkiej ilości osocza. PRP zawiera najcenniejsze substancje, znajdujące się w płytkach krwi oraz w osoczu. Są to, znajdujące się w ziarnistościach płytek krwi, płytkowe czynniki wzrostu, m.in. FGF – czynnik wzrostu fibroblastów, PDGF – płytkowy czynnik wzrostu, EGF – naskórkowy czynnik wzrostu, które stymulują podziały komórkowe, przyspieszają regenerację i odbudowę tkanek, a także wpływają korzystnie na tworzenie nowych naczyń krwionośnych, dzięki czemu poprawiają mikrokrążenie w tkankach. Ponadto zawiera białka osoczowe, np. fibrynę oraz fibronektynę, które są bardzo istotne w procesie gojenia się i odbudowy tkanek. PRP jest preparatem autologicznym, dzięki czemu jest całkowicie bezpieczny i pozbawiony działań niepożądanych.

Zastosowanie osocza bogatopłytkowego w leczeniu szczeliny odbytu ma na celu pobudzenie procesów odbudowy i regeneracji anodermy, czyli błony śluzowej wyścielającej końcowy odcinek kanału odbytu. Istotna jest również poprawa mikrokrążenia, które po powstaniu szczeliny odbytu jest znacznie pogorszone, co prowadzi do niedokrwienia anodermy i opóźnia gojenie się szczeliny.

Zabieg z zastosowaniem PRP składa się z dwóch kluczowych etapów – przygotowania osocza bogatopłytkowego oraz podania w postaci iniekcji (mezoterapii igłowej) w okolice szczeliny odbytu. Preparaty osocza bogatopłytkowego są stabilne przez około 8 godzin, nie można ich również zamrażać, co powoduje, że najczęściej przygotowywane są bezpośrednio przed zabiegiem. Zabieg nie wymaga od pacjenta szczególnego przygotowania, ponieważ ilość pobieranej krwi jest niewielka. W przypadku zastosowania innowacyjnej metody separacji GPS III (Gravitional Plateled Separation System), uzyskuje się aż 9-krotną koncentrację płytek krwi, co dodatkowo zmniejsza ilość pobieranej od pacjenta krwi.

Cena zabiegu mezoterapii osoczem bogatopłytkowym GPS III w leczeniu uporczywej szczeliny odbytu w Warszawie waha się w granicach 1 800 – 2 200 złotych, w zależności od rozległości zabiegu.

Bibliografia:
1. Strona internetowa Polskiego Klubu Koloproktologii: http://www.pkk.org.pl/, data dostępu: 4.12.15.
2. A. Kucharczyk, M. Kołodziejczak: Anal fissure – new concepts and controversies in the diagnosis and treatment. Postępy Nauk Medycznych, t. XXVI, nr 8, 2013.
3. W.R. Schouten et al.: Ischaemic nature of anal fissure. Br. J. Surg., 1996;83:63-65.
4. R.G. Smith et al.: Platelet-rich Plasma: Properties and Clinical Applications. The Journal of Lancaster General Hospital, 2007, vol.2, no.2.