Komórki tłuszczowe szybko się rozmnażają, ale raz wytworzone, nigdy nie zanikają – mogą jedynie zmniejszyć swoją objętość. Właśnie dlatego z reguły przytyć jest znacznie łatwiej niż schudnąć. Co w sytuacji, gdy ćwiczenia, dieta bądź farmakoterapia nie pomagają, a waga uparcie wskazuje zbyt dużą wartość? Wówczas skorzystać można z zabiegowego leczenia otyłości. Bariatria, czyli dziedzina medycyny, skupiająca się na leczeniu tej dolegliwości, ma do zaoferowania wiele metod zabiegowych o różnym stopniu inwazyjności, przeznaczonych dla pacjentów z otyłością różnego stopnia. Jedną z technik bariatrycznych jest opaskowanie żołądka. Co to za metoda i na czym polega?
Czym jest opaska na żołądek?
Opaska żołądkowa to jedna z najbardziej popularnych metod zabiegowego leczenia nadwagi i otyłości. Jest z powodzeniem stosowana przez specjalistów bariatrii na całym świecie, w tym także w Polsce. Opaska na żołądek to wykonana z silikonu obręcz, którą zakłada się na żołądek tak, by dzieliła go na dwie części, nadając mu kształt zbliżony do klepsydry. Kanał łączący obie części narządu ma zazwyczaj 1-2 cm, a jego celem jest wymuszenie na pacjencie ograniczenia ilości spożywanych pokarmów. Jedzenie, przechodząc przez tak wąski kanał, musi być przyjmowane powoli: należy dokładnie żuć każdy kęs, nie da się też jednorazowo zjeść dużego posiłku. Wszystko to prowadzi do stopniowej, acz systematycznej utraty masy ciała.
Jak wygląda zabieg założenia opaski żołądkowej?
Zabieg założenia regulowanej opaski żołądkowej może być przeprowadzony metodą klasyczną lub laparoskopową – jeśli jest to możliwe, chirurdzy na ogół wybierają tę drugą metodę, która cechuje się znacznie mniejszą inwazyjnością. Zdecydowanie skraca to okres rekonwalescencji i zmniejsza ryzyko komplikacji. W skład zestawu wszczepianego pacjentowi podczas operacji, oprócz opaski wchodzi także port, umiejscowiony pod skórą, zazwyczaj po lewej stronie klatki piersiowej, nad łukiem żebrowym. Opaskę i port łączy cienka rurka, za pomocą której wypełnia się opaskę solą fizjologiczną. Ma to na celu regulację szerokości kanału, łączącego obie części żołądka: w miarę utraty kilogramów otaczająca żołądek warstwa tkanki tłuszczowej zmniejsza się, przez co opaska ulega poluźnieniu. Luźno położona opaska nie opina już żołądka, przez co kanał się poszerza i pacjent nie ma poczucia „przeszkody” podczas jedzenia. Z tego względu podczas leczenia otyłości z zastosowaniem opaski żołądkowej wymagane są okresowe kontrole, w trakcie których lekarz pod kontrolą RTG sprawdza stopień wypełnienia opaski i reguluje go w miarę potrzeby, tak, by proces utraty wagi w dalszym ciągu postępował – dlatego ta metoda nazywana jest „regulowaną opaską żołądkową”.
Zalety zastosowania opaski na żołądek
Leczenie nadwagi i otyłości z zastosowaniem opaski żołądkowej ma wiele zalet. Co ważne, jest to metoda znacznie mniej inwazyjna od innych technik bariatrycznych. W trakcie zabiegu żaden element pasażu żołądkowo-jelitowego nie zostaje trwale usunięty, nie jest też wyłączony z pasażu, dzięki czemu przyjmowany przez pacjenta pokarm przechodzi przez wszystkie etapy procesu trawiennego. Jest to o tyle istotne, że wyłączenie pewnych elementów układu pokarmowego z procesu trawienia zmniejsza wchłanianie niektórych składników pokarmowych, co z kolei może mieć niebagatelny wpływ na nasze zdrowie i wymaga starannego monitorowania diety.
Paradoksalnie, zaletą leczenia otyłości metodą opaskowania żołądka jest też fakt, że utrata wagi przebiega tu wolniej niż przy innych technikach. Choć mogłoby się wydawać, że jest to wada, w rzeczywistości jest odwrotnie: przy wolniejszej utracie kilogramów organizm ma czas na przystosowanie się do zmian, dzięki czemu ryzyko efektu jo-jo jest mniejsze. Ma to również znaczenie estetyczne: gwałtowna utrata kilogramów nierzadko prowadzi do powstania fałdów luźnej skóry, która nie jest w stanie zmniejszyć swojego rozmiaru tak szybko, jak obkurczają się komórki tłuszczowe.
Życie po założeniu opaski bariatrycznej
Decydując się na leczenie otyłości metodą opaskowania żołądka warto pamiętać, że – podobnie, jak w przypadku wszystkich zabiegów bariatrycznych – sama operacja nie rozwiązuje problemu, a jedynie jest pierwszym krokiem w walce z nadmiarem kilogramów. Owszem, odpowiednio wyregulowana, wypełniona płynem opaska żołądkowa utrudnia przyjmowanie pokarmów, niejako „wymuszając” na pacjencie zmianę nawyków żywieniowych, jednak sam zabieg nie rozwiąże problemu otyłości. Istotna jest odpowiednia dieta, składająca się głównie w pokarmów wysokiej jakości: chudego mięsa i ryb, nabiału, produktów pełnoziarnistych. Pomiędzy posiłkami należy dużo pić, unikając przy tym wysokokalorycznych napojów słodzonych. Nie bez znaczenia jest także aktywność fizyczna: specjaliści zalecają umiarkowany wysiłek fizyczny do pięciu razy w tygodniu po pół godziny. Tylko połączenie zabiegu, diety oraz ćwiczeń przyniesie satysfakcjonujące pacjenta efekty w postaci znacznej i trwałej utraty wagi.
Źródła:
- Markus MacGill, "How does a gastric band work?" (www.medicalnewstoday.com), 2018
- Wendy Brown et al., "Laparoscopic adjustable gastric banding" (pubmed.ncbi.nlm.nih.gov), Australian Family Physician, 2009
A nie prościej zdecydować się na coś mniej inwazyjnego, np. w postaci cateringu dietetycznego? Ja przy niewielkiej ilości ruchu schudłem kilkanaście kilogramów. Każdej osobie polecam.