Przyczyny chrapania
Chrapanie, które według statystyk dotyczy ok. 30% mężczyzn i 20% kobiet , jest spowodowane zmniejszeniem napięcia mięśni gardła podczas snu i tym samym zaburzeniem prawidłowego przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Niewłaściwy przepływ powietrza wprawia w głośne drgania tkanki miękkie, które w przypadku gardła prawie zupełnie pozbawione są podparcia elementami kostnymi a ich wibracje objawiają się charakterystycznym efektem dźwiękowym.
Wśród predyspozycji anatomicznych do wystąpienia takiego stanu rzeczy wymieniane są m.in. zaburzenia drożności nosa, długie i wąskie podniebienie, przerost języczka podniebiennego, migdałków i podstawy języka, a także długa i wiotka nagłośnia (fałd zamykający wejście do krtani).
Czynnikami mającymi wpływ na nasilenie chrapania mogą być: spanie na wznak, alkohol, niektóre leki, nadwaga oraz uwarunkowania dziedziczne.
Problem chrapania oraz obturacyjnego bezdechu sennego
Pamiętać należy, że chrapanie to nie tylko uciążliwość dla domowników chrapiącego, ale również problem medyczny, prowadzący do zaburzeń bezpośrednio zagrażających zdrowiu. Najpoważniejszym z nich jest obturacyjny bezdech senny (OBS), czyli wstrzymanie przepływu powietrza przez drogi oddechowe podczas snu, występujące wielokrotnie w ciągu nocy i trwające powyżej 10 sekund.
Nieleczony OBS zwiększa ryzyko rozwoju takich chorób jak:
- nadciśnienie tętnicze
- choroba niedokrwienna
- zaburzenia rytmu serca
- udar mózgu.
Powodowane przez obturacyjny bezdech senny uczucie niewyspania i zmęczenia w ciągu dnia oraz wydłużenie czasu reakcji uznawane jest za jeden z istotnych czynników mających negatywny wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
Metody leczenia chrapania oraz obturacyjnego bezdechu sennego
Wśród różnych metod leczenia wyżej wymienionych dolegliwości coraz większe znaczenie zyskują małoinwazyjne zabiegi z zakresu chirurgii laryngologicznej. Jednym z nich, znajdującym zastosowanie zwłaszcza w przypadku pacjentów z bardzo nasilonymi objawami chrapania, jest uvulopalatoplastyka (UPP), czyli plastyka podniebienia miękkiego – wycięcie nadmiaru tkanek i zwiększenie przestrzeni gardła środkowego. W przypadku uvulopalatoplastyki jest to resekcja języczka podniebiennego i części łuku podniebienno gardłowego.
Procedura przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym w dwóch wersjach – przy użyciu lasera (Laser Assisted Uvulopalatoplasty, LAUP) lub fal radiowych (Radio-Frequency Palato-Plasty) – wtedy bywa nazywana somnoplastyką.
Uvulapalatoplastyka w leczeniu chrapania i bezdechu sennego
Zabieg typu LAUP cechuje się skutecznością, ustąpieniem bądź zmniejszeniem nasilenia objawów chrapania, na poziomie 80-90%, jednak wraz z upływem czasu wynik ten ulega obniżeniu. Może on zostać przeprowadzony jednorazowo (wycięcie języczka oraz wibrującej części podniebienia) lub podzielony na kilka sesji – podniebienie ulega zauważalnemu usztywnieniu, jednak wymaga trwajacego około 1 miesiąca gojenia. Możliwe jest też powstanie przejściowego owrzodzenia w operowanym rejonie.
Zabieg UPPP, czyli uwulopalatofaryngoplastyka
Uvulopalatoplastyka jest laserową odmianą tzw. Uwulopalatofaryngoplastyki (UPPP). Uwulopalatofaryngoplastyka to również jedna z metod leczenia chrapania oraz operacyjnego OBS. Celem Uwulopalatofaryngoplastyki jest rozszerzenie cieśni gardzieli aby umożliwić swobodny przepływ powietrza przez górne drogi oddechowe. Usunięty zostaje także nadmiar tkanek miękkich, które wibrują podczas chrapania. Uwulopalatofaryngoplastyka jest zabiegiem inwazyjnym, czas gojenia to ponad 14 dni, w trakcie których pacjent może brać leki przeciwbólowe, przeciwzapalne lub nawet antybiotyk.
Somnoplastyka w terapii leczenia chrapania
Somnoplastyka, czyli resekcja przy wykorzystaniu energii fal radiowych o wysokiej częstotliwości jest zabiegiem małoinwazyjnym, bezkrwawym i trwa około 30 minut. Użycie bipolarnej elektrody, której końcówka wprowadzana jest kilkukrotnie na okres kilku sekund w tkanki podniebienia, pozwala na uzyskanie ich niskotemperaturowej (ok. 80ºC) koagulacji. Są one z czasem wchłaniane przez organizm, zwiększając przestrzeń dla powietrza i tym samym zmniejszając objawy chrapania.
Orientacyjny koszt zabiegu uvulopalatoplastyki podniebienia miękkiego w Warszawie waha się w przedziale od 3 tys. zł (klinika Otolaryngolodzy24) do 5 tys. zł (cennik Wojskowego Instytutu Medycznego).
Bibliografia:
- www.czytelniamedyczna.pl
- www.webmd.com